(p. 25) agu agu. [Tel.] (commongly written అవు), v. To be, to become, to prove to be. The present p|| is అగుచు, or అవుచు as అగుచున్నాడు or అవుచున్నాడు he is becoming. మిక్కిలి సిరి అగును much fortune will result. The past p|| is అయి as దొంగ అయి turned a rogue, become a thief. The root in A of అగు is కా as అట్లా కారాదు it cannot happen so. Aorist p|| అగు, అగునట్టి, అయ్యే, అయ్యెడి as క్రూరుడగు cruel. శాలివాహనశక వర్షంబులు 1466 అగునట్టి క్రోధి సంవత్సర కార్తీకశుద్ధ 5 శనివారము Saturday the 5th of the bright fortnight of the month Kārtika in the year Krodhi 'which is' the year 1466 (of the Salivahana æra.) ఇది దొంగతనము అయ్యేపనిగనుక as this is a matter in which a man might prove a rogue. Past Rel. p|| అయిన as నాది అయిన గుర్రము a horse of mine. The imperatives are కమ్ము plu. కండి. Causal forms కాజేయు or కావించు. Negative aorist కాదు, &c. అగుర = అగను+ర = అవును. It is so. 1. To be, to become, as కాకి కోకిలయగునె can a crow become a cuckoo? వాడు ఏమయినాడు what has become of him? దొంగ అయినాడు he proved to be a thief. వాడు నేరస్థుడైనాడు he was found guilty. ఆ పని అవును కాకపోవును that undertaking may or may not be accomplished. వానికి ఆకలి అవుతున్నది he is hungry. ఇట్లు రాత్రియగుట as it was now night. బాలుడగుట as he is but a child. 2. To be made, to be finished, to be spent or expended, to elapse, as పని శీఘ్రముగా కావలెను the work must be done soon. వివాహమగుము marry her. ఆ పెండ్లి అయినది the marriage took place. భోజనమయినది dinner is over. రాజదర్పనమయినది I got a sight of the king. అయినదాన్ని చూపు shew what has been done. ఆ పని అయినది the work is over, it is done. కావచ్చినది it is nearly done. రూకలు అయిపోయినది the money is expended. సంవత్సరము అయినది a year has passed. నెల అవుతున్నది it is about a month since. అర్థమయినదా do you understand it? సాకు భావముకాతేదు I do not understand it. భావముయనది I understand it. స్నానము కావించు to bathe, or to cause to bathe. తీర్పుకాలేదు no decision has been given. మ్రుచ్చిలితెచ్చుట మగతనం బగునె is it a manly thing to steal? 3. To be proper or fit, to be agreeable, as ఇచ్చట నుండనగునే మనకు is it fit for us to remain here? కాని పని an improper or unbecoming act. అట్లా చేయనవునా is it right to do so? పగలు కాచినపాలు ఆ రాత్రికి అవును milk boiled the same day is fit for use that night. అతనికీ నాకు కానందున as we are not on good terms. అయినవాండ్లున్ను కానివాండ్లున్ను friends and enemies. 4. To grow, as ఈ తోటలో ఏమి అవుతవి what is grown in this garden? ఇక్కడ వరి కఅదు rice does not grow here. 5. (Governing a dative) To stand in relation, as వాడు నీకేమవుతాడు how is he related to you? నాకు కావలసినవారు my relations. వానికి మేము ఏమీకాము we are in no way related to him. 6. Added to some nouns it gives them a verbal significance, as వారు ఎప్పుడు ప్రయాణమవుతారు when will they start or set out? విభాగాలు అయి వేరింటి కాపురము చేస్తున్నారు they seperated and live apart.

(p. 64) apārthamu apārthamu. [Skt.] n. Misinterpretation. తప్పు అర్థము. అపార్థముచేయు or అపార్థము చెప్పు to misinterpret or misconstrue.

(p. 69) abhinayiñcu abhi-nayinṭsu. [Skt.] v. n. To express emotions by looks, gestures, &c., as actresses do. కండ్లు వేళ్లు మొదలైన వాటిని తిప్పి మనోభావమును తెలియచేయు, అంగన్యాసాదులచే అర్థమును సూచించు. అభినయము abhi-nayamu. [Skt.] n. Action and posture expressive of sentiment, especially the gestures and movements of dramatic representation. వేళ్లు మొదలైన వాటిచేత మనం కార్యమును తెలియచేయడము.

(p. 77) ara ara. n. Half, a moiety. అర్థము.

(p. 100) aṣṭa ashṭa [Skt. cf. Eng. 'Eight,' Lat. Octo.] adj. Eight.--అష్టకష్టములు The eight unpleasant circumstances liable to occur in the course of life. [Viz. దేశాంతర గమనము foreign travel, భార్యావియోగము separation from one's wife. కష్టకాలములో ప్రియబంధుదర్శనము friends and relations arriving in the time of trouble, ఎంగిలితినడము eating the leavings of others, తన, శత్రువులతో స్నేహము చేయడము courting one's enemies, పరాన్నమునకు కాచియుండడము looking for food from strangers, సభలో అప్రతిష్ఠవచ్చుట being ignorant in an assembly of wise men, దరిద్రమనుభవించడము suffering poverty.] అష్టకోణి an octagon, అష్టదిక్కులు the eight points of the compass.--అష్టదిక్పాలకులు the regents of the eight points of the compass, viz. Indra of the East, Agni of the South-east, Yama of the South, Nairriti of the South-west, Varuṇa of the West, Marut of the North-west, Kubēra of the North, and Iṣana of the South-east.--అష్టదిగ్గజములు the elephants supporting the eight corners of the earth-అష్టనగములు the eight serpents supporting the eight angles or points of the world. Their names are as follow: వాసుకి, అనంతుడు, తక్షకుడు, శంఖపాలుడు, కుళికుడు, పద్ముడు, మహాపద్ముడు, కార్కోటకుడు. అష్టవదులు a certain set of songs of eight lines in length.-అష్టపాత్రములు the eight vessels used in a sacrifice.--అష్టభాగ్యములు the eight requisites to the regal state; as రాజ్యము territory, భండారము wealth, సేన్యము an army, ఏనుగులు elephants, గుర్రములు horses, ఛత్రము an umbrella, చామరము a fly fan or whisk, ఆందోళిక a palanquin.--అష్టభోగములు the eight sources of pleasure, viz., ఇల్లు house, పరుపు bed,వస్త్రము raiment, అభరణము jewels, స్త్రీలు women, పుష్పము, flowers, గంధము perfume, తాంబూలము areca nuts and betel-leaves.--అష్టమదములు eight kinds of pride, viz., అన్నమదము luxury in food, అర్థమదము pride of wealth, స్త్రీమదము pride of lust, విద్యామదము pride of learning, కులమదము, pride of rank and family, రూపమదము pride of beauty, ఉద్యోగమదము pride of station, యౌవనమదము pride of youth.-- అష్టస్వామ్యములు the eight respects in which an absolute conveyance is made, viz., విక్రయ, దాన, వినిమయ, జల, తరు, పాషాణ, విధి, నిక్షేపములు -- అష్టాంగములు See under అంగము. సాష్టాంగదండము prostration in worship. -అష్టాపదము an eight legged dragon: a spider. అష్టావధానము See under అవధానము. అష్టైశ్వర్యములు complete comfort, every blessing, also eight attributes, viz., అణిమ, మహిమ, గరిమ, లఘిమ, ప్రాప్తి, ప్రాకామ్యము, ఈశత్వము, వశిత్వము.

(p. 105) ahaha or అహహా ahaha. [Tel.] interj. Ah! aha! implying surprise, fatigue, pain, pleasure. అద్భుతము, భేదము, సంతోషము -- ఈ అర్థములందు చెప్పేమాట.

(p. 197) ēḍu ēḍu. [Drav.; Turkish yedi.] n. Seven. ఆరునొకటి. ఏడెనిమిది seven or eight. వాడు నీకంటే ఏడాకులు ఎగచదివినవాడు he is ten times worse than you. Lit. he has read seven leaves further than you (in roguery.) ఏడుగురు seven persons. ఏడుమంది. ఏడు ēḍu. [Tel.] n. A year. (plu. ఏండ్లు or ఏడులు or ఏళ్లు) ఏణ్నర్థము (ఏడు+అర్థము) a year and a half. ఏండ్లుపూండ్లు many years. ఏడు ēḍu. [Tel.] pron. Who? ఎవడు.

(p. 560) toḍusu toḍusu. [Tel.] n. Stuff, house hold stuff. Trash, rubbish, scoriae or scum of melted metal. Plague, trouble, annoyance, పీకులాట, జంజాటము, తగులాటము, శంక, ఆక్షేపణ. Business, affair, connection. సంబంధము. 'తే తపములు యజనంబులు దానంబులును, వ్రతములును వేదకింకరత్వంబుదొడును.' M. XII. v. 306. ఇవి అన్నిన్ని పీకులాటలని అర్థము. See also P. iv. 120.

(p. 564) tōcu tōṭsu. [Tel.] v. n. To arise. పుట్టు. To occur to the mind, to seem, appear. To appear, as the sun; to become visible, ప్రత్యక్షమగు నాకు. తోచుచున్నది I think, conjecture, conceive, fancy, imagine, suppose, intend. నీకు అట్లు తోచెనా if you think fit, if you please, if it seems good to you. నాకు ఏమి తోచలేదు I knew not what to think. నాకు అనుమానము తోచినది I suspected. నాకు అర్థము తోచలేదు I do not perceive the meaning. అద్దములో తోచు ముడుపువలె like purse reflected in a glass. వానికి భయము తోచినది he was afraid.

(p. 570) tribhaṅgi tri-bhangi. adj. 'Three ways' twisted. The name of a certain graceful attitude in which some statues stand: such as the వేణుగోపాల or Piping Apollo; or that given to the ద్వారపాలకులు or door keepers carved on each side of a temple gate. The word frequently occurs in books on sculpture (Silpi) and in some poems, but is no where precisely defined. త్రిభంగిన్, three fold: in three ways. మూడువిధములవునట్టుగాను Swa. iii. 76. త్రిభాగము tri-bhāgamu. adj. Divided into three parts or shares. త్రిభువనము or త్రిలోకము tri-bhuvanamu. n. The three worlds: heaven, earth, and hell, i.e., the universe. త్రిమూర్తి tri-mūrti. n. The Hindu Triad, consisting of Bramha, Vishnu, and Siva. త్రియామ tri-yāma. n. Night. M. VII. v. 317. త్రిరాత్రము tri-rātramu. n. Three nights, మూడురాత్రులు. త్రిలింగము tri-lingamu. adj. 'Three gendered.' -a phrase for Sanskrit nouns of the common gender. 'Three formed.' 'త్రిమూర్తుల త్రిలింగవ్యక్తులన్.' B. vii. 333. Also a fictitous or fanciful name (యౌగికపదము) used for the Telugu language. It is peculiar to Appa Cavi, and a few other modern writers, but is not mentioned in any ancient or classical poet: nor in any Sanskrit Dictionary, in lists of the 'fifty six countries.' See W. Vish. Pur. p. 193. In some modern lists Troilinga is named, but without any authority. త్రివర్గము a collection of three (things) as Duty (ధర్మము,) Wealth (అర్థము,) and Desire (కామము) or the Gunas called సత్వరజస్తమములు, or the states called Increase (వృద్ధి), Decrease (క్షయము), and Stationariness (స్థానము.) త్రివళి tri-vali. n. A threefold corrugation on the stomach considered a beauty in women. 'లితకృశోదరంబు తరశత్రివళీయుత రోమరాజియున్.' M. I. iv. 49. త్రివిక్రముడు tri-vikramuḍu. n. He who subjugated the three worlds in three strides, i.e., Vishnu. త్రివిష్టవము tri-vishtapamu. n. Heaven. స్వర్గము. త్రివేణి tri-vēṇi. n. Lit: The Triple braided, an epithet of the Ganges which according to mythology, springs in three streams from the head of Siva. త్రివేణుక or త్రివేణువు tri-vēṇuka. n. The bands of a carriage pole. నొగకట్లు. T. v. 16. M. VII. i. 302. త్రిశంకువు tri-ṣankuvu. n. Name of the father of the hero Harischandra. త్రిశంకుస్వర్గము the Aerial regions, the place of happiness created for త్రిశంకు who could not be admitted into heaven on account of his low origin. త్రిశూలము tri-ṣālamu. n. The three pronged weapon of Vishnu. త్రిషవణము tri-sharvaṇamu. n. The three ablutions, to be performed at morn, noon and night. M. XII. iv. 102. త్రిషవణస్నాయి he who bathes thrice a day. త్రిసప్త tri-sapta. adj. Thrice seven. BRY. iii. 19. త్తిసంధ్యము tri-sandhyamu. n. The meeting times of forenoon, the noon and the afternoon. పూర్వాహ్న మధ్యాహ్న అపరాహ్న సంధ్యలు.

(p. 572) traivargikuḍu trai-vargikuḍu. [Skt. from త్రివర్గము.] n. One who seeks after the three objects of desire, viz: ధర్మము, అర్థము and కామము.

(p. 705) padārthamu padārthamu. [Skt.] n. A thing, article, substance; substantial or material form of being. An ingredient or drug. వస్తువు. Property, money, goods. పదార్థవంతుడు a man of property. The meaning of a word. మాటయొక్క అర్థము.

(p. 727) pallavi pallavi. [Skt.] n. The chorus or burden in songs. వెనుకటి చరణములందలి అర్థమునను సరించి సంగీతము మొదట చెప్పెడు వాక్యము.

(p. 837) pralāpamu pra-lāpamu. [Skt.] n. Unmeanning or incoherent speech, prattle, mere ejaculation. విలాపము, పలవరము, పలవరింత, అర్థములేనిమాట, అక్కరలేనిమాట. Lamentation, wailing. ప్రలాపించు pra-lāpinṭsu. v. n. To use broken words or exclamations. విలపించు, పలవరించు. To lament, wail.

(p. 975) mānyamu mānyamu. [Skt.] adj. Respectable, venerable. పూజ్యమైన, సమ్మానింపదగిన. n. A living: a glebe-land granted by a ruler on quit rent or on various favourable tenures. సర్వమాన్యము land entirely free of rent. అర్థమాన్యము land which pays only half the usual rent. విపరమాన్యము a glebe-land granted in exchange for another. మాన్యగాడు or మాన్యదారు one who enjoys a మాన్యము. మాన్యుడు mānyuḍu. n. A respectable or honorable man. పూజ్యుడు. One worthy of respect.