(p. 54) anugu or అనుంగు anugu. [Tel.] adj. Beloved, dear, desired. ప్రియమైన. 'అనుగు శిష్యుడైన.' A. iv. 233. 'అనుగుచెలికాడు.' ib. 542. అనుగు n. A friend. స్నేహితుడు, స్నేహితురాలు. అనుగుతనము anugu-tanamu. n. Friendship. స్నేహభావము, మిత్రత్వము. 'నన్ను గడురంజిలజేసె నితండు వచ్చి యిట్లనుగు తనంబుజూపెనె యటంచుతదుత్సుకతన్ బ్రవర్తిలెన్.' Raghava Pandav. iii. 110. అనుగుకత్తె a female companion. చెలికత్తె.

(p. 75) amma amma. [Tel. cf. Aryan root 'Ma.'] n. Mother. తల్లి. Madam. అమ్మక్కచెల్ల, అమ్మచెల్ల alas! ah! oho! అమ్మణ్ని, అమ్మద్యు or అమ్మా or అమ్మల్ల interj. My dear, my love. అమ్మవారు amma-vāru. goddess. The small pox. బ్రాహ్మణస్త్రీ, పోలేరు, మశూచికము. ఆ సత్రములో వుండే అమ్మవారిని పిలువు call the Brahmin woman who is in the lodge. అమ్మవారికి పొంగలి పెట్టినారు they offered a sacrifice to the village goddess. వానికి అమ్మవారు పోసినది he has got the small pox. అమ్మవారి చుక్కలు, అమ్మ చుక్కలు pock marks. అమ్మవారి చుక్కలగల or అమ్మచుక్కలుగల pitted with the small pox. అమ్మవారు పోయించు to inoculate. అమ్మవారిధూము an outbreak of cholera. అమ్మాయి ammāyi. [Tel.] n. A little girl. పడుచు అమ్మి or అమ్మాళు n. Missy, my dear, my love.

(p. 83) arghamu arghamu. [Skt.] n. Price. Adoration, worship, respect. మూల్యము, వెల, పూజ. అర్ఘబలాబలము the cheapness or dearness of commodities. అర్ఘ్యము arghyamu. n. A respectful oblation to gods or to venerable men, of rice, darbha-grass, flowers, &c., with water, or of water only. పూజార్థార్హజలాదికము. అర్ఘ్యపాత్ర a vessel for this. అర్ఘ్యపాద్యాదులు the same with the addition of water for the feet, &c అష్టార్ఘ్యములు the 8 kinds of offerings, viz., పెరుగు, తేనె, నెయ్యి, అక్షతలు, గరిక, నువ్వులు, దర్భ, పువ్వులు. అర్ఘ్యము adj. Venerable, deserving worship. పూజకు తగిన, యోగ్యమైన.

(p. 116) āptamu aptamu. [Skt.] adj. Obtained, gained, intimate, dear, confidential, trusted, attached. ఆప్తముగా confidentially, in a friendly manner, candidly. ఆప్తజనము, ఆప్తజనులు own people, or relations. ఆప్తి āpti. n. Gain, profit. Joining, attachment ఆప్తుడు āptuḍu. n. A friend.

(p. 137) ibbaṭṭu ibbaṭṭu. [Tel.] n. Scarcity, dearness. కాలము ఇబ్బట్టుగానున్నది the times are hard.

(p. 141) iṣṭamu ishṭamu. [Skt.] n. Wish, inclination, liking, pleasure, choice. ఇష్టము. adj. Desired, dear, beloved. ఇష్టమయినదాకా as long as one liked. ఇష్టదేవత ishṭadēvata. A patron saint or tutelary god. ఇష్టపడు ishṭa-paḍu. v. n. To wish. To consent. ఇష్టాగోష్ఠిగా ishṭā-gōshṭṭhi-gā. adv. Agreeably, comfortably. ఇష్టాలాపము ishṭā-lāpamu. n. Pleasant conversation. ఇష్టి ishṭi. n. Wish. inclination. A sacrifice, rite, ceremony. కోరిక, యజ్ఞము, ఇష్టించు ishṭinṭsu. v. a. To desire, wish for. BD. iv. 1051. ఇష్టుడు ishṭuḍu. n. A friend.

(p. 246) kamalamu kamalamu. [Skt.] n. The lotus, Nymphœa nelumboa, water-lily. తామర, ఎర్రతామర. Also, water నీరు. కమలదళము the petal of a lotus. కమలదళరూపము a rose pattern, a flower shape. కమలాకరము a tank abounding with the lotus. కమలాకారము heart shaped. కమలాప్తుడు kamal-āptuḍu. (from ఆప్త dear) n. The sun, because he is dear to the lotus, which expands as he rises. కమలాసనుడు kamal-āsanuḍu. (from ఆసన a seat.) n. The god Bramha, because the lotus is his throne. కమలాపండు kamalā-paṇḍu. [from Skt. కమలము water and Tel. పండు. lit. Juicy fruit.] n. The orange called a loose jacket. కమలలిని kamalini. n. A tank abounding with the lotus: the lotus itself.

(p. 250) karaṇamu karaṇamu. [Skt.] n. A village clerk, a writer, an accountant. వాడు కూత కరణముగాని వ్రాతకరణముకాడు he has talents for speaking but not for writing. స్థలకరణము the registrar of a district. కరణము n. Instrument, means. కొరముట్టు. An organ of sense. ఇంద్రియము. Marking or causing, as in ప్రియంకరణము endearing. స్థూలంకరణము fattening, శుభగంకరణము fortunate. కరణచతుష్టయము the mind, intellect, volition and self-consciousness. మనోబుద్ధిచిత్తాహంకారములు. కరణత్రయము thought, word and deed. మనస్సు. వాక్కు, కర్మము. త్రికరణశుద్ధిగా completely, absolutely, entirely. కరణీయము karaṇīyamu. adj. Fit to be performed, worthy to be done చేయదగిన. కరణికము or కరణీకము karanikamu. Clerkship: the office of a Karanam or clerk.

(p. 254) karma or కర్మము karma. [Skt. √ kri = to do.] n. An act or deed: action in general. పని. Religious action, such as sacrifice; ablution. Actions, conduct, a course of procedure. Destiny; fate, that is, the allotment, to be enjoyed or suffered in the present life, of the fruit of the good and evil actions performed in former lives. Moral duty; obligation imposed by peculiarities of tribe, occupation, &c. Funeral rites. The object of a verb in Grammar. వాని కర్మము ఎవ్వరు చేసినారు who performed his funeral rites? An art, as శిల్పకర్మము the art of statuary. Doing: ఇది నీకర్మమే this is all your doing, it is your own fault. Ill hap, misfortune, hard lot: affliction. అయ్యో కర్మమా O dear! oh what a pity! కర్మము or పాపకర్మము a sinful deed. కర్మజీవి See కర్మఠుడు. కర్మఠము karmaṭhamu. [Skt.] n. Ceremonial precision. కర్మఠుడు karmaṭhuḍu. n. A formalist, a ritualist: one who is earnest in the performance of the rites of religion. కార్యమును చివరవరకు సాధించేవాడు. కర్మణిక్రియ karmaṇi-kriya. n. A transitive verb. అకర్మక్రియ an intransitive verb. కర్మరంగము karma-rangamu. n. The five sided sour green plum called Averrhoa Carambola, or అంబాణవుకాయ. కర్మసాక్షి karma-sākshi. n. A witness of all our acts, viz., the sun. కర్మాంతరము karmāntaramu n. Funeral rites, obsequies.

(p. 418) ciramu chiramu. [Skt.] adj. Long (as regards time.) ఆలస్యము, కాలవిలంబము. చిరకాలము a long while. చిరాయువు long life. చిరంజీవి or చిరజీవి chiran-jīvi. n. What is long lived: (particularly) a crow. కాకి. adj. Long lived. చిరకాలము జీవించువాడు. This is a term of affection, implying a blessing, often used to inferiors, children, younger brothers or other relations. చిరంజీవులైన మాసీతారామయ్య my brother Sītāräma; చిరంజీవులైన కొల్లా వెంకన్నభార్య గతించిన సంగతి regarding the death of our dear cousin's wife. చిరంతనము or చిరత్నము chirantanamu. adj. Old, ancient, antiquated. బహుదినములది, పాతది.

(p. 518) talli talli. [Tel. తాయి+లు. The final ల్లి is the sign of the honorific plural and is doubled on account of the preceding long vowel having been shortened. √ త = she who brings (into existence) or who brings food, &c., cf. తండ్రి.] n. A mother. కన్నతల్లి one's own mother, as opposed to సవతితల్లి a stepmother. In affectionate address తల్లీ 'my dear,' is used even to a daughter. adj. Maternal, parent. తల్లిపశువు the parent cow. తల్లియింటనున్నది she lives in her mother's home. Principal, great, chief, main. తల్లినర or తల్లియొర the parapet wall round a well. తల్లికాలవ the principal channel which supplies others. తల్లిగోడ the principal wall in a house. మీరే మాకు తల్లిదండ్రులు you are my father and mother, you are all in all to me. See under తలి. తల్లికొండ్ర talli-konḍra. The first furrow in ploughing మొదటి కొండ్ర. తల్లితల్లి talli-talli. n. A mother's mother, i.e., Lakshmi. తల్లినికనినతల్లి. A grandmother. తల్లివేరు talli-rēru. n. The fap root or principal parent root. ముఖ్యమైనవేరు.

(p. 644) nāyana nāyana. [Tel. నా+అన్న.] n. Father, sir. Used also as an endearing term for any one that is addressed. మీనాయన your father. మానాయనమ్మ my grandmother. నాయన, నాయనా Alas! alas, oh! oh!

(p. 652) niddamu or నిద్దా niddamu. [from Skt. స్నిగ్ధము.] adj. Bright, smooth, polished. నునుపుగల. Loving, dear, స్నేహముగల. నిద్దావంకి niddā-vanki. n. A dagger, బాకు. S. iii. 109.

(p. 740) pāpamu pāpamu. [Skt.] n. Sin, crime, evil. అతణ్ని గురించి పాపము పుణ్యము రెండు ఎరుగును I know nothing about him either good or bad. interj. Alas! O dear! what a pity! unhappily! పాపము, వారుపడినారు alas! they fell down. ఆపె అక్కకు అన్నానికిలేదు పాపము her sister, alas! has nothing to eat. ఆ చిన్నవాణ్ని కొట్టకు పాపము for shame! don't beat the boy. మహా తెలిసినవాడవు పాపము you are a clever fellow, to be sure! వాడు నమ్మినాడు పాపము he believed it, alas! పాపము ఆ రూకలు అతడు చెల్లించినాడు to do him justice, he paid the money. పాపాత్ముడు, పాపపురుషుడు, పాపి or పాపోష్ఠుడు pāp-ātmuḍu. n. A sinner, wretch, villain. పాపాత్మురాలు a wicked woman, a sinful wretch. పాపి pāpi. interj. A vocative particle addressed to a woman or man. My dear! ఒరేపాపి my good fellow! పాపికా, ఓపాపోష్ఠులారా O wicked woman. 'కోపించి యాతండు గొంతి కిట్లనియెల, పాపికాబ్రమసితే? ప్రాణవల్లభుని దూపొడ గూడునేతుంపర్లునిండ.' BD. iii. 576. పాపోష్ఠి pāpisṭhi. adj. Horrid, scandalous, nefarious (a general term of disgust.) పాపిష్ఠుడు pāpishṭhuḍu. n. A great sinner, a miscreant. మిక్కిలిపాపి. పాపుడు pāpuḍu. n. A sinner. A cruel man, హింసకుడు. A wretch, అధముడు. Bhag. X.

(p. 822) pōvu pōvu. [Tel.] v. n. To go, proceed. To pass, cease, disappear. To be lost, to die. ఇంటికి పోయినాడు he went home. వానిదోవను వాడు పోయెను he went his way. వానితండ్రి పోయినతరువాత after his father's death. పదిదినములు పోయిన తరువాత after ten days had passed. వాన పోయిన తరువాత after the rain ceased. ఆ పుస్తకముపోయినది the book is lost. వాని కండ్లు పోయినవి he lost his eyes. చిల్లులుపోయిన చెంబు a mug that leaks. పదింటిలో నాలుగుపోతే ఆరు deduct four from ten and six remain. వాడు దానితోపోయినాడు he had (sexual) intercourse with her. Added to infinitives in A, it gives the signification of intent or futurity. వ్రాయబోతే వద్దన్నాడు when I was going to write he told me not to do so. దాన్ని కొట్టబోయినాడు he was about to strike her. వారెప్పుడు పోబోతారు when are they going to set out? చెప్పబోయేవుసుమీ take care, you don't mention it. Affixed to the past affirmative participles of many verbs, it denotes completeness: as ఆ గోడ పడిపోయినది the wall has fallen down. ఆ మాటలు ఇప్పుడు ఏటిలో కలిసిపోయినవి those words are now all forgotten; lit: gone into the river. వారక్కడనే ఉండి పోయినారు they settled there. Joined to negative participles it is used to form a past tense negative. రాకపోయెను he did not come. పోకపోయెను he did not go. వినకపోయెను he would not listen. పోవుదెంచు Same as పోవు. Also, to pass, as time, కడచు, పోదోయు pō-dōyu. v. a. To baffle, to push back, to thrust away. పోదోలు pō-dōlu. v. a. To drive off. పోనాడు pōn-āḍu. v. a. To drive off, to turn away, to abandon. To blame, censure, నిందించు, పోగొట్టు or పోగొట్టుకొను to lose. పోని pōni. (neg. part. of పోవు) who or which goes not. పోని దోషము a sin that cannot be removed or done away. లేనిపోని nonsensical. లేనిపోనిమాటలు foolish language. లేనిపోనిపని a foolish thing. లేనిపోనిదేవులు gods that are no gods. పోని. [for పోనిమ్ము.] imperative: Let it go, let it pass. Never mind. పోనొత్తు pōn-ottu. v. a. To do away, to remove. 'అయ్యుంతులు, చిత్తజుబాణములచేత సిగ్గంతయుబోనొత్తి మునిబెండ్లియాడగ తత్తరపడుటెరిగి.' Vish. v. 147. పోపడు pō-paḍu. v. n. To go, పోవు. 'క కోపంబునరాజుకొడుకు గుడ్డులు రెండుం, బోపడునట్లుగగోళ్లన్, వేపెరికి.' M. XII. iii. 243. పోబడి pō-baḍi. (పోవు+బడి.) n. A trace. ౛ాడ. పోబెట్టు pō-beṭṭu. n. A kind of noise expressive of love. అనురాగమువల్ల గలిగినధ్వని. పోము pōmu. (1st. pers. plu. neg. aor. of పోవు.) We will not go. పోరాని pō-rani. adj. Unavoidable, Friendly, loving, dear, ఆప్తమైన. పోరానిచుట్టము a dear relation. పోరామి pō-rāmi. n. Affection, love, friendship, స్నేహము. 'పోరేరారెప్రియంబుగల్గినజనుల్ పోరామిపోబోవునే.' Swa. iii. 173. 'ఆరాములలోనెప్పుడు, పోరాములుచాలనెరపి పురుషోత్తముడున్.' B. X. §. 59. Hardship, trouble, సంకటము. పోయిన pōyina. (past rel. p of పోవు.) Gone, departed, lost. Also, past, last, as పోయిన సోమవారము last Monday: పోయిన నెల last month. పోయివచ్చు pōyi-vaṭsṭsu. v. n. To take leave, to go, వెళ్లు. పోయివస్తాను farewell, goodbye. పోవిడుచు pō-viḍuṭsu. v. a. To abandon, give up, let go. మాను, వదలు.