(p. 165) uppu uppu. [Tel.] n. Salt. పెట్లుప్పు saltpetre. రాతి ఉప్పు rook salt. వెదురు ఉప్పు a sort of gum (tabasheer. Ainslie 1. 420.) found in the hollows of the bamboo. కప్పురంబు పెట్టి ఉప్పు కొనుట. (A. vi. 75.) To give camphor for salt, that is, what is valuable for what is worthless. ఉప్పుకండ uppu-kaṇḍa. n. Dried flesh, salt meat. ఉప్పుకాయ uppu-kāya. n. Salted fruit, pickle. ఉప్పు కాపడమిచ్చు to foment with heated salt. ఉప్పుకల్లు or ఉప్పురాయి a grain of salt. ఉప్పుచేప uppu-chēpa. n. A salted fish. ఉప్పుటేరు uppu-t-ēru. n. A salt stream. ఉప్పుపర్ర uppu-parra. n. Salt marsh. పర్ర ఊప్వ salt which effloresces on marshy places. బూడిదె ఉప్పు. ఉప్పుమడి uppu-maḍi. n. A salt pen, salt-bed. ఉప్పు మిడత uppu-miḍata. n. A kind of large black cricket. ఉప్పు రేవు uppu-rēvu. n. A place where salt is manufactured: ఉప్పురియు upp-uriyu. v. i. To moulder. ఉప్పురిసిపోయిన mouldering, dilapidated. కప్పురిసిన యిల్లు a house that sweats salt or that is going to decay. ఉప్పు సముద్రము uppu-samudramu. n. The ocean or salt sea.

(p. 254) karpūramu karpūramu. [Skt.] n. Camphor. పచ్చకర్పూరము crude camphor. రసకర్పూరము calomel. కర్పూరనూనె camphor oil. కర్పూర అరిటిపండు a fragrant kind of plantain. కర్పూరవంకాయ a kind of small brinjal. కర్పూరబెండ a certain vegetable. కర్పూరవల్లి karpūra-valli. See under ఓనము. కర్పూరశిలాజతు karpūra-ṣilā-jatu. n. A foliated crystallized gypsum, the powder of which, like white alabaster, is used in the preparation of stucco and as a medicine for ulcers. Ainslie. ii. 70.

(p. 330) kōvi or క్రోవి kōvi. [Tel.] n. A tube, గొట్టము. An orifice, opening. A musket తుపాకి. చేతికోవి a pistol (రా. వి. v.) A bottle బుడ్డి. (నీలా. iii.) A waterpipe భూమి లోపల నీళ్లువచ్చుట కేర్పరచిన మార్గము. A crucible మూస. (కళా. viii.) A flute. ముక్కుకోవి a nostril. గొంతుకోవి the gullet, పుట్టకోవులు the openings or mouths of a white ant hill. కోవిపుండు a sinus or opening in a boil: a corn on the foot. కపురంపుకోవులు pastiles of camphor. తేనె కోవి a honey comb. కోవులు round tiles used in roofs, which are truncated and bisected cones. కొండెములక్రోవి a mere pack of lies.

(p. 443) cali ṭsali. [Tel.] n. Cold, coolness, a chill. శీతము, శీతబాధ. చలిజ్వరము cold and fever, i.e., ague. నాకు చలిపెట్టినది I felt cold. చలి. adj. Cold, cool. చలికూడు cold food, breakfast. చలియిసుక camphor. Vasu. ii. 36. చలిగురువు ṭsali-garuvu. n. A soil composed of marl or sand covering black earth. మీద ఇసుకగలరాతిపారునేల. చలికొండ ṭsali-konḍa. n. The Himalaya mountains. చలిచీమ ṭsali-chīma. n. A black ant. చలిది, చచద్ది or చల్ది ṭsalidi. n. Breakfast. Lit: cold food left over from supper. చలిపందిలి ṭsali-pandili. n. A place where passers-by are supplied with water to drink. చలిపండ్లు ṭsali-panḍlu. n. The teeth being set on edge. (A. iv. 151. on which the note says 'జువ్వున పులుసు తిన్నందువల్ల తీసుక పొయ్యేనోటిపండ్లు.') చలిపని a cooling operation, శైత్యోపచారము. చలిబిండి ṭsali-binḍi. n. The name of a certain plant. చలిమల ṭsali-mala. n. The hill of snow, i.e., హిమాచలము. చలిమిడి ṭsalimiḍi. n. A mixture of rice flour and sugar బెల్లము కలిపిన పిండి. చలిమిరి or చల్మిరి ṭsali-miri. n. Coolness చలువ, శైత్యము. A cake G. i. 114. చలివావు ṭsaliv āpu. (చలి+పావు.) v. n. To warm, to soothe or comfort బు౛్జగించు. చలివాలు ṭsali-vālu. (చలి+పాలు.) n. A sign ఆనవాలు. చలివెలుగు ṭsali-velugu. n. The moon. చంద్రుడు, శీతకరుడు.

(p. 667) nīrājanamu nīrājanamu. [Skt.] n. Fumigation; waving a lamp, or burning camphor, &c., before an idol in homage or over a person, as a spell to avert an evil eye. ఆరతి, మంగళహారతి, నివాళింపు.

(p. 679) nela nela. [Tel.] n. A month. మాసము. The moon, చంద్రుడు. The full moon, చంద్రుడు. The full moon, పున్నమ. A place, నెలవు, స్థానము. Camphor, కర్పూరము. నెలవత్తిబాగాలు bits of green camphor. పచ్చకర్పూరపు పలుకులు, వానకట్లు, వానసవక్కలు, నెలవంక the crescent moon. నెల నెలకు every month. నెలసరికి at the end of the month. నెలకట్టు nela-kaṭṭu. n. A pavement, రాతికట్టడపునేల, కుట్టిమము. 'పటికంపునెలకట్టు పైనెక్క బెగడొందు నింతి యిచ్చుట గుట్ట లెట్టుదాటె.' HK. iii. 74. నెలకువ nelakuva. n. A place. స్థానము. నెలకూన the crescent moon, బాలచంద్రుడు A nail mark, నఖక్షతము. వసు. vi. నెలకొను or నెలవుకొను nela-konu. v. n. To be, stay, arise. ఉండు, నిలుచుండు, పుట్టు, కలుగు. To become firm or settled, నిలుకడయగు. 'క నేముం జనుదెంచెద మూరట, నెలకొని వృషభమపజ్జనడుచు గోవులపగిదిన్.' M. VII. i. 55.

(p. 694) pacca paṭsṭsa. [Tel.] n. Lit: Leaf colour. Green, yellowish green, yellow colour, (a leaf being first green, then fading into yellow.) An emerald, మరకతము. Any figure punctured or tattooed into the skin, because it is coloured green. A green plant or tree. cf. 'పైరుపచ్చ' adj. Green, yellow, sallow. (The word పచ్చ radically means Bright, fair-coloured.) పచ్చ పొడుచుకొను to tattoo the skin. ఆకుపచ్చ or హరిదళపచ్చ yellow. కలంకారిపచ్చలు a sort of cloth, or painted chintz. See on పచ్చి. Various shades of green are called కప్పుపచ్చ a still lighter tint, రాతిపచ్చ emerald green, చిలకపచ్చ bright green, మక్కిపచ్చి dirty dark green. వాని కండ్లు పచ్చపారినవి he has the jaundice. వారు ఇప్పుడు పచ్చగానున్నారు they are now in prosperous circumstances. కాపు పచ్చగా నుంటే రాజు చూడలేడు the king cannot bear to see a thriving farmer. పచ్చనరాలు the blue veins. పచ్చగువ్వ a bright yellow green bird; the green pigeon. పచ్చపైకము a good coin. HD. ii. 153. పచ్చకట్లపాము a green snake. పచ్చకన్నులమెకము paṭsṭsakannula-mekamu. n. Lit: The yellow eyed beast, i.e., a lion, హర్యక్షము. పచ్చకర్పూరము paṭsṭsa-karpūramu. n,. Green coloured camphor: crude camphor. This is the name of a brilliant white drug, used to curve the eye, which real camphor injures. It is not in lumps but is a powder. పచ్చకామెరలు paṭsṭsa-kāmerulu. n. Jaundice. పచ్చజిట్ట paṭsṭsa-jiṭṭa. n. The common Iora (a small green and yellow bird.) Ӕgithina tiphia. (F.B.I.) పచ్చజీనువాయి paṭsṭsajīnu-vāyi. n. The Red-headed Bunting, Emberiza luteola. (F.B.I.) పచ్చన or పచ్చదనము. paṭsṭsana. n. Greenness or yellowness. పచ్చని paṭsṭsani. adj. Green, yellow. పచ్చబంగారు yellow or pure gold. పచ్చగానున్న yellow or golden: prosperous, fortunate. పచ్చబ్రాలు paṭsṭsa-brālu. n. Yellow rice, i.e., rice coated with saffron and used to sprinkle over persons on auspicious occasions. పచ్చరెక్క poṭsṭsa-rekka. n. The Indian Bee-eater, Merops viridis. పెద్దపచ్చరెక్క or కొమ్మపచ్చరెక్క pedda-paṭsṭsa-rekka. n. The blue tailed Bee-eater. Meropus philippensis. (F.B.I.) పచ్చవలువదారి paṭsṭsa-valuva-dāri. n. Lit: One who wears a yellow cloth, i.e., Vishṇu, పీతాంబరుడు. పచ్చవారుపవు౛ోదు or పచ్చవార ్వపు౛ోడు paṭsṭsa-vāruvupuḍzōdu. n. Lit: One who rides on a green animal, i.e., the sun or Manmadha. హరిదశ్వుడు, శుకవాహుడు. పచ్చవిలుతుడు. పచ్చవిల్తుడు or పచ్చవిలుకాడు paṭsṭsa-vilutuḍu. n. Lit: The green bow-man, i.e., Manmadha, whose bow is green, being made of a sugar cane. పచ్చారె చెట్టు paṭsṭs-āre-cheṭṭu. [పచ్చ+ఆరెచెట్టు.] n. A large forest tree with a very fragrant flower, Banhenia spicata.

(p. 1052) yakṣuḍu yakshuḍu. [Skt.] n. A demigod. దేవయోనివిశేషము, కుబేరాదియక్షజాతుడు. Kubēra, కుబేరుడు. యక్షకర్దమము yaksha-kardamamu. n. A perfume made of powdered sandalwood mixed with camphor, agallochum, musk, and saffron in various proportions. పరిమళద్రవ్యములు కలిపినచందనము. యక్షగానము yaksha-gānamu. n. A melody, a chant. Poetry written rather to suit an air than according to the strict rules of prosody. There are several poems written in this style as the సీతాకల్యాణము, ఉషాపరిణయము, గడుడాచలము, &c. యక్షాక్షి yaksh-ākshi. n. A thorny plant. Guilandina bonducella. శూకజంబుకాయాం, గచ్చ. యక్షిణి yakshini.n. An art by which events that have happened elsewhere are revealed, గతించిన వృత్తాంతమును తెలిపే ఒకవిద్య. A female fiend attached to the service of Durga, and frequently maintaining (like a sylph or fairy) intercourse with mortals. యక్షిణిపంపు bewitching, sorcery. మాంత్రికుడు పంపిన పనులు చేసే దయ్యము.

(p. 1245) śaśamu or శశకము ṣaṣamu. [Skt.] n. A hare. చెవులపిల్లి, కుందేలు. 'శశవిషాణము' (HN. i. 55.) a hare's horn, కుందేటికొమ్ము, i.e., a natural impossibility, a mere absurdity. శశధరుడు or శశి ṣaṣa-dha-ruḍu. n. An epithet of the moon, given because the figure in the moon's disc is supposed to resemble a hare. చంద్రుడు. శశాంకము ṣaṣ-ānkamu. n. Crude camphor. పచ్చకర్పూరము. 'ఖండంబుల ఘనశశాంకఖండంబులచే.' A. v. 98. శశాంకుడు ṣaṣ-ānkuḍu. n. Lit: one who has a hare as a sign; an epithet of the moon. చంద్రుడు. తారాళశాంకము the tale of Tāra and the moon, like the story of Stella and the Genius, a very beautiful poem in five books. శశాదనము ṣaṣ-ādanamu. n. A hawk, falcon. శ్యేనము. డేగ. శశికాంతము ṣaṣi-kāntamu. n. A fabulous moongem. చంద్రకాంతము. శశిఖండము ṣaṣi-khanḍamu. n. A phase or portion of the moon. చంద్రకళ. శశిధరుడు or శశిశేఖరుడు ṣaṣi-dharuḍu. n. Lit: one who wears the moon on his head; an epithet of Siva. శివుడు. శశిరేఖ ṣaṣi-rekha. n. A digit or horn of the moon. నెలవంక. శశివంక ṣaṣivanka. n. The crescent moon. చంద్రరేఖ.

(p. 1332) sita sita. [Skt.] n. Sugar. శర్కర. సితము sitamu. adj. White, bright, lightcoloured. తెల్లని. సితాభము or సితాభ్రము sitā-bhamu. n. Crude camphor. పచ్చకర్పూరము. సితుడు situḍu. n. One who is white, తెల్లనివాడు.

(p. 1333) siramu suramu. [from Skt. శిరము.] n. The head, తల. Crude camphor, పచ్చకర్పూరము. 'దొరగిననుచ్చకప్పురిపుసిరము.' Swa. ii. 59. adj. Cool, చల్లని.

(p. 1344) surāḷiñcu or సురళించు surāḷinṭsu. [Tel.] v. a. To wave a lamp or a cup of burning camphor, &c., before an idol, or over a person to avert an evil eye. నీరాజనముచేయు, దృష్టిదోషపరిహారార్థము దిగదుడుచు. To throw away in disdain, నిరాకరించు. 'అర్భకునెత్తుకొనిభూతభయనివారణంబు గాగోపుచ్ఛంబు సురాళించు గోమయంబునందిలకంబుబెట్టి.' Vish. vii. 109. 'కడమపుదండ లెల్ల నొక్కటి గబట్టి బాలకవుడు సురాళించిపారవైచె.' KP. vii. 76. సురాళము surāḷamu. n. Wrathfulness. కోపావేశము. Giddiness, భూతాద్యావేశజనితశిరోభ్రమణము.

(p. 1387) hārati, ārati or మంగళహారతి hārati. [from Skt. ఆరాత్రికమ్.] n. A waveoffering to a deity. An offering of camphor, &c., presented on marriages or such like festivities to prevent the bad effects of an evil eye. దీపహారతి an offerring of lights. ధూపహారతి an offering of burning incense. కర్పూరహారతి an offering of lighted camphor. కుంబహారతి an offering of a vase with a lamp on its mouth. హారతిపాటలు songs sung at the time of offering camphor to a deity or on festive occasions, having the phrase హారతులెత్తరే as a chorus.