(p. 8) aṇṭiñcu antintsu. [Tel.] v. a. To paste, stick, glue cause to adhere. To unite, join. To light or set on fire. కాలినమన్ను కాలనిమన్ను అంటదు burnt earth will not adhere to moist, i. e. we shall never be friends. వాణ్ని తేలు అంటించినది a scorpion stung him. వానికి మంచి దెబ్బలు అంటించినారు they gave him a good thrashing. ఆ సమయములో ఒక మాటను అంటించినాడు he put in a word at that moment.

(p. 15) ampakamu or అంపకాలు ampakamu. [Tel.] n. Permission to go; dismission. An entertainment given to a friend on the occasion of his departure. పంపించడము, సెలవు విందుచేసి సాగనంపడము, బహుమానమిచ్చిపంపడము. అంపకముచేయు to dismiss, send away. అల్లునికి అంపకము చేసి పంపిరి they gave the son-in-law the entertainment preparatory to his departure and sent him away. 'బ్రహ్మసభకేనుబోయి కొంత, కాలముదుండి యజుడంపకంబుసేయ, మానవసరంబునకువచ్చి.' H. 4. 7

(p. 16) ampu ampu. [Tel.] v. a. To send, forward, despatch. పంపు సాగనంపు to accompany a friend a little way so as to set him on his journey. పిలవనంపు to send for one. అంపించు. same as అంపు or పంపు to send. అంపుదోడు ampu-dōḍu. n. A companion in a journey. దారికి సహాయముగా వచ్చేమనిషి. వాడు అంపుదోళ్లకు బిడ్డకాన్పులకు తిరుగుతున్నాడు he employs himself as a companion and as a nurse.

(p. 25) agu agu. [Tel.] (commongly written అవు), v. To be, to become, to prove to be. The present p|| is అగుచు, or అవుచు as అగుచున్నాడు or అవుచున్నాడు he is becoming. మిక్కిలి సిరి అగును much fortune will result. The past p|| is అయి as దొంగ అయి turned a rogue, become a thief. The root in A of అగు is కా as అట్లా కారాదు it cannot happen so. Aorist p|| అగు, అగునట్టి, అయ్యే, అయ్యెడి as క్రూరుడగు cruel. శాలివాహనశక వర్షంబులు 1466 అగునట్టి క్రోధి సంవత్సర కార్తీకశుద్ధ 5 శనివారము Saturday the 5th of the bright fortnight of the month Kārtika in the year Krodhi 'which is' the year 1466 (of the Salivahana æra.) ఇది దొంగతనము అయ్యేపనిగనుక as this is a matter in which a man might prove a rogue. Past Rel. p|| అయిన as నాది అయిన గుర్రము a horse of mine. The imperatives are కమ్ము plu. కండి. Causal forms కాజేయు or కావించు. Negative aorist కాదు, &c. అగుర = అగను+ర = అవును. It is so. 1. To be, to become, as కాకి కోకిలయగునె can a crow become a cuckoo? వాడు ఏమయినాడు what has become of him? దొంగ అయినాడు he proved to be a thief. వాడు నేరస్థుడైనాడు he was found guilty. ఆ పని అవును కాకపోవును that undertaking may or may not be accomplished. వానికి ఆకలి అవుతున్నది he is hungry. ఇట్లు రాత్రియగుట as it was now night. బాలుడగుట as he is but a child. 2. To be made, to be finished, to be spent or expended, to elapse, as పని శీఘ్రముగా కావలెను the work must be done soon. వివాహమగుము marry her. ఆ పెండ్లి అయినది the marriage took place. భోజనమయినది dinner is over. రాజదర్పనమయినది I got a sight of the king. అయినదాన్ని చూపు shew what has been done. ఆ పని అయినది the work is over, it is done. కావచ్చినది it is nearly done. రూకలు అయిపోయినది the money is expended. సంవత్సరము అయినది a year has passed. నెల అవుతున్నది it is about a month since. అర్థమయినదా do you understand it? సాకు భావముకాతేదు I do not understand it. భావముయనది I understand it. స్నానము కావించు to bathe, or to cause to bathe. తీర్పుకాలేదు no decision has been given. మ్రుచ్చిలితెచ్చుట మగతనం బగునె is it a manly thing to steal? 3. To be proper or fit, to be agreeable, as ఇచ్చట నుండనగునే మనకు is it fit for us to remain here? కాని పని an improper or unbecoming act. అట్లా చేయనవునా is it right to do so? పగలు కాచినపాలు ఆ రాత్రికి అవును milk boiled the same day is fit for use that night. అతనికీ నాకు కానందున as we are not on good terms. అయినవాండ్లున్ను కానివాండ్లున్ను friends and enemies. 4. To grow, as ఈ తోటలో ఏమి అవుతవి what is grown in this garden? ఇక్కడ వరి కఅదు rice does not grow here. 5. (Governing a dative) To stand in relation, as వాడు నీకేమవుతాడు how is he related to you? నాకు కావలసినవారు my relations. వానికి మేము ఏమీకాము we are in no way related to him. 6. Added to some nouns it gives them a verbal significance, as వారు ఎప్పుడు ప్రయాణమవుతారు when will they start or set out? విభాగాలు అయి వేరింటి కాపురము చేస్తున్నారు they seperated and live apart.

(p. 54) anukūlamu anu-kūlamu. [Skt.] adj. Favourable, friendly, assisting, salubrious. హీతమైన, సహాయమైన, ఆరోగ్యమైన, శ్రేయస్కరమైన. అనుకూలమైన గాలి a favourable wind. వాని శరీరమునకు అనుకూలమైన స్థలము the place which agrees with him. అనుకూలమైనమాట a friendly word. అనుకూలశత్రువు a friendly enemy అనుకూల కాలము a suitable time. అనుకూలము or అనుకూలత n. Favour, goodness, kindness, aid. సహాయము, మేలు, దయ. దయ ద్రవ్యానుకూలము means, resource. దైవానుకూలము వల్ల by the grace of God. అనుకూలించు, అనుకూలపడు or అనుకూలమగు anukūlinṭsu. [Skt.] v. n. To be of use ఒదవు. To have effect, to have a good result. సఫలమగు, ఒనగూడు. అనుకూలము కాలేదు it failed, it had not the desired effect. నాకు ఇంకా రూకలు అనుకూల పడలేదు I have not yet obtained the money ఈ పని నీకు అనుకూలమగును you will succeed in this business. అనుకూలము చేయు or అనుకూలవరచు anukūlamuchēyu. v. a. To shew favour, to bring a thing about, to countenance. సహాయము చేయు, నెరవేర్చు. కార్యమును అనుకూలము చేసికొన్నారు they brought it about, brought it to a conclusion. అనుకూలుడు anukūluḍu. n. A friend, ally, patron. హితుడు, సహాయుడు, ఉపకారి. వాడు నాకు అనుకూలుడు he is well disposed towards me.

(p. 54) anugu or అనుంగు anugu. [Tel.] adj. Beloved, dear, desired. ప్రియమైన. 'అనుగు శిష్యుడైన.' A. iv. 233. 'అనుగుచెలికాడు.' ib. 542. అనుగు n. A friend. స్నేహితుడు, స్నేహితురాలు. అనుగుతనము anugu-tanamu. n. Friendship. స్నేహభావము, మిత్రత్వము. 'నన్ను గడురంజిలజేసె నితండు వచ్చి యిట్లనుగు తనంబుజూపెనె యటంచుతదుత్సుకతన్ బ్రవర్తిలెన్.' Raghava Pandav. iii. 110. అనుగుకత్తె a female companion. చెలికత్తె.

(p. 60) anyamu anyamu. [Skt.] adj. Another, other, different, strange, foreign. ఇతరమైన, వేరే, మరియొక. అన్యదేశము a foreign country. అన్యదేశస్థులు foreigners. అన్యుడు anyuḍu. [Skt.] n. A stranger. పరుడు, ఇతరుడు అన్యోన్యము adj. Mutual, reciprocal. పరస్పరమైన. అన్యోన్యము n. Friendship, amity, intimacy, mutual attachment, or affection. స్నేహము, విహితము. అన్యోన్యముగా adv. On good terms, amicably, in a friendly manner, affectionately. స్నేహముగా, విహితముగా.

(p. 76) ayi (past p|| of అగు to become.) Having become, turned into. మాకు అయి నిలిచినాడు he stood like a post., i.e., he has transfixed with surprise &c. దొంగ అయి తిరుగుతున్నాడు he has turned thief. పోకిరి అయిపోయినాడు he has become a wicked fellow. అయిన (past rel. p|| of అగు to become.) Accomplished, becoming, agreeable, suitable. అయినపని a work that is accomplished, a becoming art. అయిన పెండ్లాము a good wife. అయినమందు a suitable medicine. అయినమనిషి a useful or proper man. అయినవాండ్లు friends, relations. See కాని. అయిన is also used to change nouns into adjectives as సొగసైన పిల్ల, ఆశ్చర్యమైన కార్యము a wonderful deed. For other uses, see under ఐన.

(p. 100) aṣṭa ashṭa [Skt. cf. Eng. 'Eight,' Lat. Octo.] adj. Eight.--అష్టకష్టములు The eight unpleasant circumstances liable to occur in the course of life. [Viz. దేశాంతర గమనము foreign travel, భార్యావియోగము separation from one's wife. కష్టకాలములో ప్రియబంధుదర్శనము friends and relations arriving in the time of trouble, ఎంగిలితినడము eating the leavings of others, తన, శత్రువులతో స్నేహము చేయడము courting one's enemies, పరాన్నమునకు కాచియుండడము looking for food from strangers, సభలో అప్రతిష్ఠవచ్చుట being ignorant in an assembly of wise men, దరిద్రమనుభవించడము suffering poverty.] అష్టకోణి an octagon, అష్టదిక్కులు the eight points of the compass.--అష్టదిక్పాలకులు the regents of the eight points of the compass, viz. Indra of the East, Agni of the South-east, Yama of the South, Nairriti of the South-west, Varuṇa of the West, Marut of the North-west, Kubēra of the North, and Iṣana of the South-east.--అష్టదిగ్గజములు the elephants supporting the eight corners of the earth-అష్టనగములు the eight serpents supporting the eight angles or points of the world. Their names are as follow: వాసుకి, అనంతుడు, తక్షకుడు, శంఖపాలుడు, కుళికుడు, పద్ముడు, మహాపద్ముడు, కార్కోటకుడు. అష్టవదులు a certain set of songs of eight lines in length.-అష్టపాత్రములు the eight vessels used in a sacrifice.--అష్టభాగ్యములు the eight requisites to the regal state; as రాజ్యము territory, భండారము wealth, సేన్యము an army, ఏనుగులు elephants, గుర్రములు horses, ఛత్రము an umbrella, చామరము a fly fan or whisk, ఆందోళిక a palanquin.--అష్టభోగములు the eight sources of pleasure, viz., ఇల్లు house, పరుపు bed,వస్త్రము raiment, అభరణము jewels, స్త్రీలు women, పుష్పము, flowers, గంధము perfume, తాంబూలము areca nuts and betel-leaves.--అష్టమదములు eight kinds of pride, viz., అన్నమదము luxury in food, అర్థమదము pride of wealth, స్త్రీమదము pride of lust, విద్యామదము pride of learning, కులమదము, pride of rank and family, రూపమదము pride of beauty, ఉద్యోగమదము pride of station, యౌవనమదము pride of youth.-- అష్టస్వామ్యములు the eight respects in which an absolute conveyance is made, viz., విక్రయ, దాన, వినిమయ, జల, తరు, పాషాణ, విధి, నిక్షేపములు -- అష్టాంగములు See under అంగము. సాష్టాంగదండము prostration in worship. -అష్టాపదము an eight legged dragon: a spider. అష్టావధానము See under అవధానము. అష్టైశ్వర్యములు complete comfort, every blessing, also eight attributes, viz., అణిమ, మహిమ, గరిమ, లఘిమ, ప్రాప్తి, ప్రాకామ్యము, ఈశత్వము, వశిత్వము.

(p. 102) asahāyata a-sahāyata. [Skt.] n. Loneliness, solitude, the life of a hermit. ఒంటి, అసహాయశూరుడు a-sahāyaṣūruḍu. n. He who fights single-handed. అసహాయుడు a-sahāyuḍu. n. He who is friendless, he who is single-handed. ఒంటిగాడు, రెండోమనిషి సహాయము లేనివాడు.

(p. 105) ahi ahi. [Skt.] n. A snake or serpent. సర్పము, పాము. అహితుండికుడు ahi-tuṇ-ḍikuḍu. n. A snake catcher. పాములవాడు. అహిపతి ahi-pati. n. The lord of snakes, ఆదిశేషువు. అహిభుక్కు ahi-bhukku. [Skt. lit. the serpent-eater.] n. The Eagle. The peacock. గరుత్మంతుడు, నెమలి. అహిభయము ahi-bhayamu. [Skt.] n. Apprehension of treachery, fear from one's own party being like the fear of a lurking snake. రాజులకు స్వపక్షమువల్ల కలిగే భయము. N. ii. 114; A. ii. 48; A. iv. 295. రాజులకు స్వపక్షమువారెవరనగా, 1. army దండు, 2. friends మిత్రులు, 3. courtiers ఆశ్రితులు, 4. relations సంబంధులు, 5. acquaintance కార్యసముద్భవులు, 6. attendants or people భృతులు, 7. personal servants ఉచారము చేయువారు.

(p. 105) ahitamu a-hitamu. [Skt.] n. Unfriendliness, enmity. వైరము. అహితము adj. Unfriendly, inimical. విరోధమైన, శత్రుత్వమైన. అహితుడు a-hituḍu. n. An enemy, a rival. శత్రువు.

(p. 112) āṇi āṇi. [Tel.] adj. Spherical, round (a term applied to pearls.) ఆణిముత్తెము a rounded or faultless pearl. See on కట్టాణి. ఆణి. n. A nail or pin. ఆణికాడు āṇi-kāḍu. n. A confidant, or confidential friend. మర్మజ్ఞుడు. ఆణిపోటు āṇi-pōṭu. n. A stab in the vitals, a deep wound. చావుదెబ్బ.

(p. 116) āptamu aptamu. [Skt.] adj. Obtained, gained, intimate, dear, confidential, trusted, attached. ఆప్తముగా confidentially, in a friendly manner, candidly. ఆప్తజనము, ఆప్తజనులు own people, or relations. ఆప్తి āpti. n. Gain, profit. Joining, attachment ఆప్తుడు āptuḍu. n. A friend.

(p. 125) āli or ఆళి āli. [Skt.] n. A line, row, or range, a bank or ridge. A woman's female friend or gossip. చెలికత్తె. ఆలి [Tel.] n. Ridicule, satire. adj. Inferior. హీనమైన. ఆలిగొను āli-gonu. [Tel.] To ridicule. ఆపహసించు. To disrespect or disgrace. హీనపరచు. రామా. అర; నిర్వ. v. భార. శల్య. ii.