(p. 11) antaramu antaramu. [Skt.] n. Interval, intermediate space. Period, term. Difference, disparity. Rank. వాని అంతరమేమి నీ అంతరమేమి consider his rank and yours. అంతరమునందు in the midst. కాలాంతరమందు at another time. గ్రంథాంతర మందు in another book. ప్రత్యంతరము another copy. పాఠాంతరము another reading. వనాంతరమునందు in the forest. స్థలాంతరమందు in another place; elsewhere. భాషాంతరము a translation into another language. అతని ముఖాంతరముగా through him. దేశాంతరముపోయినాడు he is gone to another country, he is in foreign part. మతాంతరము another opinion or religion. కర్మాంతరము the funeral ceremonies.

(p. 126) āḷvāru āḷvāru. [Drav.] n. A Vaishnava name for a saint. The Alwars or saints were twelve in number and are considerd to have been incarnations of the attendants, arms, or insignia of Vishnu: each of them wrote a portion of the 'Dravida Prabandham,' or 'Tamil Veda' help in greater veneration that the original Sanskrit Veda, of which it is, in fact, an ancient Tamil translation (Ellis.) The పరమయోగివిలాసము is a history of these personages. A hawk is sometimes called గరుడాళ్వారు.

(p. 194) ēkamu ēkamu. [Skt.] pron. One. adj. Sole, single, only, general, universal, uniform, combined, matchless, unequalled, chief. Joined, combined. ఏకదీక్షగా unintermittingly, incessantly. ఏకముగా all at once, unitedly. ఏకతిరగడము ceaseless roaming. అతడు ఏకరీతిని ఉండే మనిషి he is a regular or steady person. రాత్రి యేకముగా మెరిసినది it lightened incessantly all night. ఏకము చేయు ēkamu-chēyu. v. a. To make one, unite, gather together. ఏకకాలంబున at one time, simultaneously. ఏకకాలీనుడు ēka-kālīnuḍu. n. A contemporary. వారున్ను వీరున్ను ఏకకాలీనులైనందున as these men were contemporaries: ఏకకుండలుడు ēka-kuṇḍaluḍu. [lit. Having one earring] n. An epithet of Kubera. ఏకగర్భజనితులు ēka-garbha-janitulu. adj. Uterine, of the full blood. అతడున్ను నేనున్ను ఏకగర్భజనితులము గనుక as he and I are sons of the same parents or uterine brothers. ఏకగ్రీవము ēka-grīvamu. adj. Unanimous, joint. ఏకగ్రీవముగా unanimously, jointly. ఏకచక్రాధిపతి, or ఏకఛత్రాధిపతి ēka-chakrādhipati. n. A sole ruler, an absolute monarch. ఏకచింత one sole or engrossing thought or pursuit. ఏకనిష్ఠగా ēka-nishṭha-gā. adv. With a single eye or intent, resolutely, faithfully, thoroughly, downright. ఏకపత్నీవ్రతుడు ēka-patnī-vratuḍu. n. A monogamist, a man with one wife. ఏకబోగ్రామము ēka-bhōga-grāmamu. n. A village held by one owner, or tenant. ఏకమనస్కులై ēka-manaṣkulai. adv. With fixed attention, with a single heart. అందరు ఏకమైన నా మీద పడ్డారు they fell upon me in a body. ఏకవర్ణముగానున్నది it is all of one sort or colour. భువనేకసుందరి an unrivalled beauty. ఏకశిలానగరము ēka-ṣilā-nagaramu. n. (lit. One stone-town.) A town built near a single rock or hill. The Skt. translation of ఒరంగల్లు Warungul a town in the Nizam's Territories. ఏకాధిష్ఠతము ēkā-dishṭhitamu. adj. In one hand: in one person's sole power. M. I. ii. 200.

(p. 510) tammi tammi. [Tel.] n. The lotus. పద్మము. A disposition or arrangement of an army in the battle-field in the form of a lotus పద్మవ్యూహము. కెందమ్మి the red lotus. తమ్మికంటి tammi-kanṭi. n. A fair eyed person, A translation of the Sanskrit word పుండరీకాక్షః, a name of Vishṇu. తమ్మికెంపు tammi-kempu. n. A sapphire. పద్మరాగము. తమ్మికేలు tammi-kēlu. n. A lotus-like (i.e., beautiful) hand. తమ్మిచూలలి or తమ్మిపుట్టు tammi-ṭsūli. n. The god who sprang from a lotus, i.e., Bramha. పద్మగర్భుడు. తమ్మిదొర the lord of the lotus, i.e., the sun. తమ్మిచెలి tammi-cheli. n. The lover of the lotus, i.e., the sun, తమ్మిదొరచూలి an epithet of Sugrīva. R. v. 259. తమ్మిపగతుడు the foe of the lotus, i.e., the moon. తమ్మిమోహరము tammimōharamu. n. The 'lotus evolution', a certain form of military array. తమ్మయింటి గరిత = Lakshmi.

(p. 513) tarjumā tarḍzumā. [H.] n. A translation. భాషాంతరము.

(p. 708) pani pani. [Tel.] n. Work, a task. కర్మము. Business, employment, వ్యాపారము. Workmenship, శిల్పము. ఈ కట్టడమునందు మంచిపని చేసియున్నారు there is good workmanship in this building. An affair, act, matter. Service, utility, purpose, object, intention, design. ప్రయోజనము. An order, duty, నియోగము. పనిమీద ఉన్నాడు he is busy. మంచిపని very well, well, good. మంచిపనిచేసినావు you did well or right. అతని పనిచూస్తున్నాను I am engaged in his service: I am acting for him. అతనిపని తీర్చినారు they settled his business, or they killed him. ఇక్కడ నీకేమిపని what business have you here? This word is sometimes omitted in translating; as in నీపనిపట్టిస్తాను I will punish you. ఇంతపనికి నన్నేల వెంటబెట్టుకొనివచ్చినావు why have you brought me for such a trifle or pretence? పనికిమాలి (or) పనిచెడి కూర్చున్నాడు he is sitting idle. వారు వ్యాధిచేత పనిచెడిరి they became infirm through illness. వానితో విరోధము పనికిరాదు he will not stand quarrelling. దాన్ని సంపాదించడము ఎంతపని it is no great matter to get it. నాపని చెరిపినారు they spoiled my work. పనిచెరువుకథలు idle stories. పనికి వచ్చే useful. పనికివచ్చే పిల్లకాయ a promising boy. పనికిరాని or పనికిమాలి useless. అక్కడికి నీవు ఏపనిమీద పోయినావు useless. అక్కడికి నీవు ఏపనిమీద పోయినావు about what business did you go there? నీపనిని నీవు చూచుకొనుము mind your own business. అక్కడికి పోవలసినపనిలేదు there is no need of going there. ఇప్పట్లో వానిపని యిట్లు ఉన్నది he is now in this state. అట్లు చెప్ప పని లేదు there is no need of saying so. పనిగొను pani-gonu. v. a. To undertake a work, to engage in a business. పూనుకొను. To employ, నియోగించు. 'పనిగొనవుతెలియగ బరికించి చూచిన.' Vēma. పనితనము pani-ta-namu. n. Workmanship, elegance. పనితనముగల ఒక మంచము a handsome bed. పనితొడవులు pani-toḍarulu. n. Worked or embossed jewels. పనిపడు or పనివడు pani-paḍu. v. n. To busy oneself with. to engage in, పూనుకొను. To concern oneself with, అక్కరపడు. పనివడి or పనిపడి pani-paḍi. adv. Intentionally. కావలెనని, ప్రయత్నపూర్వకముగా. 'పరులను పనిపడి దూషించెనేని పాపము వచ్చున్.' V. P. iv. 249. పనివాటులు jobs, work. పనిముట్టు or పనిమటము pani-muṭṭu. n. An instrument, tool, impelement. కొరముట్టు, ఉపకరణము. 'పనిమటములుగొంచు పయనమైరండు.' Pal. 314. పనివంచు, పని పంచు or పనిగొను pani-vanṭsu. v. a. To command. నియోగించు. పనివాడు pani-vāḍu. n. A servant: a good workman. పనివిను pani-vinu. v. n. To obtain permission, to take leave. To proceed, to go or come. 'దేవర కీర్తి వెక్కసంబుగ జెప్పవిని చూడగోరి, పనివిని నేను మాభాగ్యంబుకతన.' H.D.i. 847.

(p. 748) pāḷi pāḷi. [Skt.] n. A dice board. జూదమాడే పలక. The sharp edge of a sword or cutting instrument, ఆయుధధార. The lobe of the ear, చెవితమ్మె. A line or row, వృక్షాదిపజ్తి. కర్ణపాళి the tip of the ear. ఖడ్గపాళి the edge of the sword. కపోలపాళి the temples of the head. కలముయొక్కపాళి the point of the pen. This word is often omitted in translation, as జఘనపాళి the haunches. పాళిక pāḷika. n. The lobe of the ear. A quantity. సముదాయము. 'కమలధూళిపాళికా కేళికలజొక్కి.' R. i. 162. పాళీ or పాళి. pāḷī. [Tel.] n. The slit of a pen. A chess table, or cloth marked with squares. ౛ూదమాడేపలక. Dice-play or gambling. ౛ూదము. A slave. A furrow. An assemblage. సమూహము, సముదాయము.

(p. 797) pēru pēru. [Tel.] n. A name, an appellation. నామము. Fame, celebrity, notoriety, కీర్తి. A long loose necklace, దండ. దొంగయని పేరుపడినాడు he is notorious as a thief. మంచివాడని పేరెత్తినాడు he is well known as a good man. నిన్నుకొట్టకుంటే నాపేరు రాయుడుకాదు if I do not beat you my name is not Rama. నానుపేరుగలకంఠి a kind of necklace. adj. Great, అధికము. Large, పెద్ద. పేరోడ a large ship. Vish. iii. 393. పేరెండ fierce sunshine. ib. vi. 304. పేరలుక great anger. T. iii.86. 119. పేరురము a broad breast. పేరెలుగెత్తి పలికిరి they spoke aloud. R. v. 220. పేరంగద a great misfortune, మహత్తైన ఆపద. పేరెలమి great joy. M. XIII. i. 242. పేరుంగరము pēr-ungaramu. n. A ring with one's name cut on it, a signet ring, పేరుచెక్కిన ఉంగరము, సిఖాఉంగరము. పేరు or పేరుకొను pēru. v. n. To congeal, curdle, harden or thicken, as melted butter or curds. ఘనీభవించు, దట్టమగు. పాలు పేరబెట్టినది she set the milk to curdle. To increase, అతిశయించు. పేరుకొను or పేర్కొను pēru Konu. v. a. To call one by his name to call, to utter. పేరుపెట్టి పిలుచు, పిలుచు, ఉచ్చరించు. To praise, స్థుతించు. 'భయకంపితద్గదకంఠనాదియై జనకునితల్లిబేరుకొని సంతతముల్ పరిదేననంబు మానని నృపకన్య నూరడిల నమ్మికమాటలు బల్కి.' Vish. vi. 220. పేరుకోలు pēru-kōlu. n. Calling one by his name, &c. పేరు గ్రుచ్చు or పేరుకూర్చు pēru-gruṭsṭsu. v. a. To call one by his name, పేరుపెట్టిపిలుచు. To tell to say, to mention. చెప్పు, ఉదహరించు. పేర or పేరట pēra. adv. In the name of, in one's name. By name. నా పేరట వ్రాసినాడు he wrote to my name, i.e., wrote to me. నా పూర్వులపేరట పుట్టినమాన్యము a grant made to my ancestors. తల్లి పేరట ఒక పల్లె కట్టెను he built a village in his mother's name. In translation into English we omit 'name.' దినాలపేరట in course of time. పేరి pēri. adj. Named, by name, videlicet, id est. పేరుగల, 'శాంత పేరికాంతాలలామ' a woman named Sānta. R. ii. 139. పేరిటి pēriṭi. adj. Directed to, bearing the superscription of, as అతని పేరిటి౛ాబు a letter for you. నీపేరటివాడు a man bearing your name. పేరుపెట్టు pēru-peṭṭu. v. n. To name, to give newly a name or appellation. పేర్వేర pēr-vēra. adv. Name by name. ప్రతిమనిషియొక్కయును పెరుపెట్టి. 'పేర్వేరబొమ్మల పెండ్లిండ్లు సేయుచు నబలలతో డవియ్యంబులందు.' B. X. 1818. (Rukmini kalyan.) పేరడవి pēr-aḍavi. (పేరు+అడవి.) n. A great forest, a wilderness. మహారణ్యము. పేరాముదము pēr-āmudamu. (పేరు+ఆముదము.) n. The large kind of castor oil tree, పెద్దాముదము as opposed to చిట్టాముదము, a smaller species. పేరోలగము pēr-ōlagamu. n. A great court, or assembly. నిండుసభ. పేరుడు pēruḍu. n. The act of congealing, or thickening. పేరుకొనుట, ఘనీభవించుట. పేరుచు or పేర్చు pēruṭsu. v. n. To excel, అతిశయించు, విజృంభించు. To pile, to heap up. To increase, to enlarge: to display. ఒకటిమీద నొఖటిని వరుసగాపెట్టు, విశేషింపజేయు. చితిపేర్చిరి they prepared a funeral pile. 'ఇనుమును రాగియు దగరంబును వెండియు బసిండియును, బ్రభూతములై పేర్చిన సిరిజేయగమోపెడు గనులెడసెడ పెక్కుగలవు శారవనాధా.' M. VI. i.50. పేరుపు or పేర్పు pērupu. n. The act of arranging things one over another, the act of heaping or piling up. ఒకటిమీద నొకటి పేర్చుట. A potsherd, కుండపెంకు. పేరుమాను n. A large tree, పెద్దమాను.

(p. 922) bhāṣa bhāsha. [Skt.] n. A language, speech, dialect. A word, phrase, expression. మాట. A solemn undertaking, vow, engagement: what one gives his word for, an oath, ప్రతిజ్ఞ, ప్రమాణము. దేశభాష the vernacular of a country. భాషణము bhāshanamu. v. n. Speaking, speech. మాటాడుట. భాషాంతరము bhāsh-āntaramu. n. Another language: a translation. భాషాగ్రంథము bhāshā-granthamu. n. A poem in a modern or vernacular language, not in Sanskrit. భాషామంత్రము bhāshāmantramu. n. A spell or charm, written in any vernacular language, not in Sanskrit. భాషించు bhāshinṭsu. v. n. To speak, use language, converse, talk, సూటటాడు. భాషితము bhāshitamu. n. Speech, language. మాట. adj. Spoken, మాటాడిన. భాష్యము bhāshyamu. n. A commentary, a paraphrase or exposition either of scripture or a work on science, సూత్రవ్యాఖ్యానగ్రంథము. భాష్యకారులు or భాష్యకార్లు bhāshya-kārulu. n. A commentator or expounder of technical texts; commonly appliéd as an epithet to two authors names పతంజలి. and ఎంబెరుమానారు. This last is one of the chief legislators of the Vaishnavite Brahmins. His disciples subsequently separated into the two Sects called Tengala and Vedagala. భాష్యకార్లు is also vulgarly used for బాసికములు fillets worn at weddings.

(p. 1244) śarīramu ṣarīramu. [Skt.] n. The body. దేహము, గాత్రము, మేను. The word may sometimes be omited in translation; thus, మీ శరీరములో ఎట్లున్నది how are you? are you in good health? నా శరీరము కుదురుగా నున్నది I am well. పొట్టిశరిరముగనునిషి a man of short stature. శరీరసుఖము bodily health. శరీరప్రయాసము hard labour. శరీరసంబంధము consanguinity. శరీరి ṣarīri. n. An embodied spirit, a corporeal being, శరీరముగలవాడు. An animal, creature. జంతువు.

(p. 1381) haṃsa or హంసము hamsa. [Skt.] n. A swan. A certain fabulous bird supposed to be a swan. Also, a water-fowl, probably the Ruddy Shieldrake. శ్వేతగరుత్తువు. నీళ్లువిడిచి పాలుద్రాగే పక్షి. 'రాజహంసలు గాని రాజహంసలుకారు.' Vasu. pref. 62. The name of one of the vital airs. శారీరవాయువు, ఉచ్ఛ్యాసనిశ్వాసరూపమైన వాయువు. The Divine Spirit, పరమాత్మ. హంసగమనము a decent and modest gait. హంసగమన, హంసగామిని or హంసయాన a woman who walks elegantly. adj. (In composition), Best, excellent. శ్రేష్ఠము. రాజహంస a noble prince. హంసకము hamsakamu. n. An ornament for the feet. పాదకటకము, కాలికడియము, కాలిఅందె. హంస తూలికా తల్పము a swan's down-bed or couch, a bed stuffed with the wool of the shrub, Asclepias gigantea (జిల్లేడు) or of the silk cotton tree (శాల్మలి or బూరుగు.) హంసరెక్కలపరుపు, లేక, బూరుగుదూదిపరుపు. హంసపాదము hamsa-pādamu. n. A star, caret or asterisk. ఇక్కడ తప్పిపోయినది అవతల వ్రాసియున్నదనే దానికి గురుతు. హంసపాది or హంసపాదిచెట్టు hamsa-pādi. n. A creeping plant, Cissus pedata or Coldenia procumbens. గోధాపది, సువహా, చెప్పుతట్ట చెట్టు. హంసయంత్రము hamsa-yantramu. n. A hinge. మొల, కీలు. 'కవాటహంసయన్త్రేణ యథా సంపర్తతె, తథాలసనరః స్వస్యాంశయ్యాయాంపరివర్తతే.' Sanskrit translation of Proverbs XXVI. 13. హంసవళి hamsa-vaḷi. n. A kind of cloth. వస్త్రవిశేషము. BD. iii. 105. హంసవాహనుడు hamsa-vāhanuḍu. n. An epithet of Brahma, because he rides upon a swan. బ్రహ్మ. హంసి or హంసిక hamsi. n. A female swan. ఆడుహంస. హంసుడు hamsuḍu. n. The sun, సూర్యుడు. A spiritual preceptor, గురువు. A liberal or moderate prince, one who is not covetous nor ambitious. లోభగుణములేని నృపుడు.