(p. 184) eṭṭu eṭṭu. [Tel.] adv. How ఏంధము? ఎట్టులు or ఎట్లు eṭṭulu. adv. What like, of what sort ఏప్రకారము. ఎట్లా Same as ఎట్లు. ఎట్లాగు eṭlāgu. (ఎట్లు and లాగు.) adv. How. ఎట్లాగైనా or ఎట్లానైన eṭlāgaina. adv. In some way or other.

(p. 184) eṭlu eṭlu. See under ఎటు and ఎట్టు.

(p. 215) oḷlu oḷḷu. [Tel. another form of ఒడలు] n. The body, person, figure. నీ ఒళ్లు ఎట్లా ఉన్నది how do you do? how are you? వానికి ఒళ్లు తిరుగుచున్నది he is giddy. వానికి ఒళ్లు తెలియలేదు he is unwell వానికి ఒళ్లుతలిములేదు he is out of his senses. ఒళ్లువంచి ఈ పని చేయవలసినది you must bend your back to this work. ఒంటి of the body; ఒంటికి to the body; ఒంట on the body. నీ ఒంటికావరమణతును I will crush your pride. వాడిని అన్నము ఒంటపట్టినది he digested the food. ఒళ్లుపెట్టు or ఒళ్లుపట్టు to become plump బలియు. మంత్రసానియెదుట ఒళ్లు దాచుతావా will you conceal your form in the midwife's presence, i.e., will you conceal the truth from your lawyer?

(p. 277) kālamu kālamu. [Skt.] n. Time, occasion, period. Season, weather. The tense of a verb. Death చావు. Blackness నలుపు. భూతభవిష్యద్వర్తమానకాలములు the past, future, and present tenses. కాలముచేయు to die. వర్షాకాలము the rainy season. శీతకాలము winter. ఎండకాలము summer. the bright fortnight or moonlight weather. చీకటికాలము the dark fortnight. కాలముజరుపు to demur: to put off. మీరు ఎట్లా కాలము జరుపుకొంటున్నారు how do you pass your time, or how do you live? కాలత్రయము at the three times of the day, morning, noon and night, or, the present, past and future. కాలత్రయములందున్ను perpetually. కాలకంఠము kāla-kaṇṭhamu. n. The black-throat, i.e., a sparrow పిచ్చిక. A peacock నెమలి. A wagtail కాటుకపిట్ట. కాలకంఠుడు or కాలకంధరుడు kāla-kaṇṭhuḍu. An epithet of Siva. కాలకూటము kāla-kūṭamu. n. Mortal poison: venom. విషభేదము. కాలక్షేపము kāla-kshēpamu. n. Passing or spending time. విద్యాకాలక్షేపము literary pursuits. వట్టికాలక్షేపము mere pastime. గ్రంథకాలక్షేపము reading. కాలక్షేపముచేయు to pass one's time, నీవు ఇప్పువు ఎట్లా కాలక్షేపము చేస్తున్నావు how do you now live? కాలక్రయము kāla-krayamu. n. The price of the day: the present rate; the current price. కాలఖండము kāla-khaṇḍamu. The liver. కారిజము. కాలచక్రము. kāla-chakramu. The circle of time. కాలజ్ఞముల kālagnyamu. A cock, as knowing the hour. కాలజ్ఞవత్రి kālagnyapa/ /ri. n. A cock, also, the cuckoo. 'కాలజ్ఞపత్రిరుతం బెట్లు చెలంగుమానకుపితస్త్రీ కర్ణదంభళియై.' A. v. 110. కాలజ్ఞానము kāla-gnyānamu. n. Knowledge of time Predictive knowledge. Certain histories or legends are written under this name, as the విద్యారణ్యకాలజ్ఞానము, the సర్వజ్ఞకాలజ్ఞానము, the చెన్నబసవకాలజ్ఞానము being the visions or predictions regarding particular saints. కాలజ్ఞుడు kālagnyuḍu. n. An astrologer జ్యోతిష్యుడు. కాలధర్మము. kāla-dharmamu. n. The debt of nature. Death మురణము. అకాలమ్పత్వువు untimely death. కాలప్రవృత్తి kāla-pravritti. n. Evacuation. నేడు నాకు కాలప్రవృత్తికాలేదు I had no motion to-day. కాలయాపనము kāla-yāpanamu. n. Delay, loss of time. కాలవహ్ని kāla-vahni. n. The devouring flames destined to burn up the world. A consuming fire, a conflagration. కాలవిళంబము kāla-vīḷambamu. n. Tardiness, loss of time, delay. కాలసూత్రము kāla-sūtramu. n. A name of a region in the hell of the Hindu Purānas. కాలహరణము kāla-haraṇamu. n. Delay, loss of time. కాలాంతకుడు kāl-āntakuḍu. n. One who brings the end. An epithet of Siva. కాలాంతరము kāl-āntaramu. n. Another time. కాలాంతరమందు or కాలాంతరేణ through the lapse of time, at another time. కాలాతీతము kal-ātītamu. n. Delay, loss of time. కాలాతీతమైనది it is now too late. కాలార్కుడు kāl-ārkuḍu. The sun that at the last day shall scorch up the world. కాలావధి kāl-āvadhi. n. The end of a year or season. కాలావసానము kāl-āvasānamu. n. The end of time, i.e., death. కాలికము kālikamu. adj. Regarding time. బహుకాలికమైన of long standing. ఈషత్కాలికమైన temporary, momentary. కాలోచితము kāl-ōchitamu. adj. Seasonable. కాలోచితపుమాటలు such words as suited his purpose.

(p. 515) tala tala [Tel.] n. The head. శిరస్సు. The hair on the head. తలవెండ్రుకలు. The top కొన. The front ముందుభాగము. Height ఎత్తు. Whole మొత్తము. An occasion, a time సమయము, ఎడ. An attempt, endeavour పూనిక. A field, place రంగము. A side పక్షము. Telugu books were usually written on palm-leaves connected by a cord running through: and to tear out a leaf or rescind a bond, the top is torn. Hence తలచించిన denotes Rescinded. తలతో నడిచి వస్తున్నాను I will come even though I walk on my head. తలకొవ్విన tala-kovvina. adj. Fat-headed, proud, silly. ఇంతపనిచేస్తే వారిలో ఎట్లు తలయెత్తవచ్చును if he did this how could he shew his face among them? తలతో చెల్లించెను he paid for it with his head, it cost him his life. తలకుఎక్కేపని a perilous undertaking. తలకు ఎక్కినది it got into his head, he is intoxicated. తలకొట్టివేయు to decapitate or behead. తల (for తలను) మోయు to carry on the head. శిరసావహించు. BD. v. 309. ఒకతల on the one hand. తలకట్టు tala-kaṭṭu. n. The crest, tire, top, head-dress. పోగా. Chief ముఖ్యము. The head or leader. The mark denoting అ (a) as in క ka, ప pa, స sa. అతివల తలకట్టు she was the crown of her sex. తలకడచు taḷa-kaḍaṭsu. v. n. To excel, outstrip, push before. M. IX. i. 179, 185, 205. తలమీరు, అతిక్రమించు. తలకప్ప tala-kappa. n. A newt. తలకిందు. తలక్రిందు. తలకెడవు. తల్లకెడవు or తల్లక్రిందు tala-kindu. adv. Upside down. Topsy-turvy. తలక్రిందుగాపడు to fall upside down. తలకిందులు tala-kindulu. adv. Upside down. n. Confusion. తలకొట్లమారి tala-koṭla-māri. (from తలకొట్లు blows on the head, and మారి a wretch.) n. A brawler, a riotous man. అవినీతుడు. తలకొట్లమారితనము outrageousness, brawling riot, dissipated behaviour. తలకొరివి tala-korivi. n. The fire placed on the chest of a corpse which is to be cremated, the head-torch which the heir applies to ignite the funeral pile. వీడే మనకు తలకొరివి he was our secret foe. తలకొవ్వు tala-kovvu. v. n. To be wilful, stubborn, headstrong. hotheaded, or giddy. మదించు. తలకోల tala-kōla. n. A noose, on a staff (కోల) to hold the head of a mischievous cow. తలగడ or తలగడ or తల్గడ talagaḍa. n. A pillow for the head. తలగుడ్డ tala-guḍḍa. n. A turban. తలచమురు tala-ṭsamunu. n. Oil. నూనె. తలచించు tala-chinṭsu. v. a. To cancel, to tear the head or beginning of a document, where the seal is. తలచీదర tala-chīdara. n. A headache. తలుంచు tala-ṭsunṭsu. n. Front locks or forehead tresses. ముందరినెత్తిజుట్టు. తలచుట్టు tala-ṭsuṭṭu. n. A headdress. పాగా. తలదూపు tala-ṭsūpu. v. n. To show the head, i.e., to make its appearance. పొడచూపు. To seem, to appear తోచు. తలతల to every man. తలత్రాడు the head rope. తలతిక్క tala-tikka. n. A headache. Madness, pride, impudence. తలదన్ను tala-dannu. [from తన్ను.] v. n. To excel. Lit: to trample on one's head. నా తల దన్నుకొని పుట్టినవాడు he was born to excel me. తలదువారము the chief gate తలవాకిలి. తలనొప్పి tala-noppi. n. A headache: a source of quarrel, a grudge. తలపన్ను tala-pannu. n. A poll tax. తలపారు tala-pārv. v. n. To run, to disperse and flee. తలపారెడు lengthy. తలపారియుండే ద్వీపము a long island. తలపిడస tala-piḍasa. n. The name of a plant. H. iv. 14. See తలపెట్టు. తలపొలము, తలబ్రాలు, &c. తలబిరుసు tala-birusu. n. Stubbornness. adj. Stubborn. తలమునుక or తలమున్క tala-munuka. n. Bathing over head. శిరస్స్నానము. Reaching up to the head as water శిరఃప్రమాణము, తలబంటి, తల లోతుగలిగి యుండుట. తలమునుకలు tala-munukalu. n. Peril, hazard. Tikk. UR. vi. 57. M. vi. iii. 199. తలముణకలగు tala-muṇa-kalagu. v. n. To be in an agitation of joy or sorrow. తలయెత్తు tala-y-cttu. v. n. To prosper, వర్ధిల్లు. To sprout up, మొలచు, తలవంచుకొను tala-vanṭsu-konu. v. t. To hang down the head, to be grieved or ashamed. తలవంపు tala-rampu. n. Humiliation, hanging down the head. T. iii. 66. అవమానము.

(p. 581) daya daya. [Skt.] n. Favour, kindness, grace, regard. Love, affection, attachment. Mercy, pity, tenderness, clemency, compassion. Pleasure, goodness, amiability, a kind heart. కృప, కనికరము. తమ దయ ఎట్లో అట్లు just as your honour pleases. మీదయ thank you. దయచేయు daya-chēyu. v. a. & n. To grant, bestow, allow, give ఇచ్చు. అనుగ్రహించు. To honor or favour with (something) కరుణించు. To come or to go. అక్కడికి దయచేస్తారా will you be pleased to come (or go) there? ఇది దయచేయండి oblige me with this, be so good as to grant me this. దయతప్పిన dayu-tappina. adj. Displeased, disgraced, out of favour ఆయన దయ నామీద తప్పినది. I lost his favour. దయారసము dayā-rasama. n. The spirit of love. Lovingkindness, humanity, benignity, indulgence. దయాళుత్వము dayāḷutvamu. n. Benignity. సర్వదయాళుత్వము universal beneficence, goodness to all creatures. దయాళువు or దయాశాలి dayāḷuvu. n. A kind, gracious, merciful person. కనికరముగలవాడు.

(p. 747) pālumālika or పాల్మాలిక pālu-mālika. n. Heaviness, laziness. Listlessness, putting off the evil day, imbecility, want of energy, ill-health. బద్దకము, కక్కూర్తి. నాకు దేహము చాలా పాలుమాలికగా నున్నది నేను దేహము చాలా పాలుమాలికగా నున్నది నేను ఎట్లు వత్తును? I am so heavy or indisposed that I cannot come.

(p. 816) pō pō. (The infinitive of పోవు) అతడు పోజూచి seeing that he was gone. పో pō. (Imperative of పోవు.) v. n. Go, పొమ్ము. In many places this is a mere expletive, as Go to. (in English). It denotes certainty or disregard, నిశ్చయమును లేక ఆనాదరమును తెలుపును. 'తెచ్చెదంబో వసుదేవమాను.' ఉ. హరి. v. పోక pōka. n. Going. పోవడము. Conduct, behaviour, నడవడి. పోకలు n. plu. Evil ways, wickedness. పోకరింతనములు Foolish wishes, or longings, ముద్దుకోరికలు. 'పల్పోకశృంగారములు.' (T. iii. 81.) very naughty pranks. పోకరిసొగసులు నీవుపోయినదే పోకా are you to be indulged in every thing? వారేమి అదేపోక పోయిరి I am surprised that they did not come back. పోక pōka. for పోవక(neg. p. of పోవు.) Without going. Also for పోకు, i.e., పోవద్దు don't go. (the final A being intensive.) పోకడ pō-kaḍa. n. Going, departure, going off. గమనము, గతి Behaviour, conduct, నడత, ప్రవర్తనము. Riddance. Ruin, నాశము. నెలదినాలుగా రాకడపోకడలేదు there has been no inter course between us for a month (literally going and coming.) పోకడపెట్టు pōkaḍa-peṭṭu. v. a. To drive away, to remove, పోగొట్టు. To sell, అమ్ము. విక్రయించు. దాన్ని ఎట్లైనను పోకడపెట్టు get rid of it in any way. పోకలాడి pōkal-āḍi. (పోకలు+ఆడి) n. A coquette, వగలాడి. 'క చూపట్ట గోమయంబున, జేపట్టొనరించి జడల జెక్కినలింగం, బాపోకలాడి కైకొని వేపికడన్నిలిపిభక్తివివశయు బోలెన్.' S. ii. 49. పోకలాడు pōkal-āḍu. v. n. To be coquettish, to flirt. పోకాడు pōkāḍu. (పోక+ఆడు.) v. n. To go, పోవు. To be done away with, to be destroyed, నశించు. పోకార్చు pōkārṭsu. v. a. To lose, పోగొట్టు, పోగొట్టుకొను. To destroy, ruin. 'రఘుకుమారుడరివర్గము పోకార్చి.' R. iii. 137. పోకాలు pōkālu. v. n. To go, as anger, sorrow, &c. పోవు. పోకరి pōkiri. n. A wicked man, a villain rogue, lewd fellow, blackguard, దుర్మార్గుడు adj. Naughty, wicked, mischievous, unprincipled. పోకరిమాట an obsence word. పోకిళ్లు pōkiḷḷu. n. plu. Idle wishes, fopperies, whims, freaks, whimsies. పోకిళ్లమారి a fop, an epicure.

(p. 970) māṭa māṭa. [Tel.] n. A word, పదము. A promise, వాగ్దత్తము, ప్రతిజ్ఞావచనము. Slander, నింద. Opinion, rumour, వృత్తాంతము. అతడు నీ మాట చెప్పలేదు he did not speak of you. ఇది వేరే మాట this is another affair, another thing. వానిమాటకాదు this is not about him, I am not talking about him. గడియకు ఒకమాట చెప్పినాడు he changed his mind every hour. మంచిమాట (interj.) Very well. దాన్ని గురించి రెండో మాటలేదు there is no alternative. వారివిద్ద మాటలుపడినాడు he was reproached or reprimanded by them. In some phrases the word మాట need not be translated. Thus, ఆమె తిరిగీ వస్తున్నదనేమాట తెలిసి knowing that she would return. నేను దానిని కొన్నమాట రూఢి it is very true I bought it. ఆమాటే యెరుగను I know nothing of it. ఇందుచేత మాటవచ్చును by this you will get into disgrace. అతడు మాటతప్పలేదు he did not fail in his promise. మాట తప్పినవాడు మాలవాడు a promise breaker is a pariah, i.e., is a mean wretch. నేను పోయినమాట వానికి ఎట్లా తెలిసినది how did he know that I was gone? అతడు పోయేమాట ఉండేమాటా does he propose to go or stay? వాడు ఉండేమాట యింకా తెలియలేదు I do not as yet know that he will remain. మాటకుమాట word for word, literally. నా మాట అడుగుదాటకు transgress not my command. తనమీద మాటరాకుండా ఇట్లా చేసెను he did this to avoid blame. మాటవినుట to obey. ఎంతమాట what nonsense! వానిమాట వాని ఒడిలో వేసినాను I acted as he desired. నీకు మాట నాకు మూట a command is easy to give but hard to perform, or a word from you will make me rich. వెయ్యిమాటలేల why discuss it at length, in a word. ఆ పెండ్లి మాట యీ గ్రంథములో లేదు there is no mention of the marriage in this book నామాటవేరు, నీమాట వేరు I say one thing you say another, my opinion is different from yours, my case is quite different from yours. వానికి నాకు మాటలు లేవు he and I are not on speaking terms. వానితో నీకేమిమాటలు why do you speak with him? ఈమాట వింటే ఆయన యేమనును if he hears of this what will he say? కడపటిమాటయేమి what was the upshot of the business? ఇప్పట్లో వాని మాట సాగదు he has now no influence. కడకు వానిమాటే ముందరికివచ్చినది at last his words proved true. దానిని గురించి ఇంకా యేమాటా తెలియలేదు I do not yet know the result. మాటలకు పట్టుకొంటే విడవడు if he begins talking he will never stop. అదెక్కడిమాట what nonsense! such a thing is impossible. మాటలు మంచివే కాణి మనసు మంచిదికాదు he talks well but has a bad heart. ఇంకా మాటలు రాని బిడ్డ a child that cannot yet speak. వానికి ఆ ఊరిలో మాట వాసికద్దు లేక మాట సాగుతుంది he has influence in the town. ఆయన మాటకు ఎదురులేదు his word is law. మాటలకుమాత్రము పేదరికములేదు as far as words go he is rich enough. ఒక మాట యిచ్చి పదిమాటలు తీసుకొన్నాడు his reproaches were returned ten-fold. మాటకాడు māṭa-kāḍu. n. A good public speaker, సభయందు భయములేక మాటాడువాడు, వక్త. మాటకారి māṭa-kāri. n. A skilful speaker, యుక్తిగా మాటాడువాడు. A talkative person, వాచాలుడు. మాటలమారి māṭala-māri. n. A talkative person, మిక్కిలి మాటాడువాడు. మాటలాడు, మాటాడు or మాట్లాడు māṭa-l-āḍu. v. n. To speak, talk, converse, to reproach. నన్నెందుకు ఊరికె మాటలాడుతావు why reproach me for nothing? S. iii. 41.

(p. 1053) yathā yathā. [Skt.] adv. As, according to, to the extent of. యథాకాలము a reasonable time. యథాక్రమముగా yathā-kramamu-gā. adv. In order, orderly, duly. క్రమప్రకారముగా. యథాజాతుడు yathā-jātuḍu. n. A fool, blockhead. మూఢుడు. యథాతథా yathā-tathā. adv. In any way, in like manner, ఎట్లాగైనా, ఎట్లో అట్లు. యథార్థము yath-ārthamu. (యథా + అర్థము.) n. Truth, reality, verity, the case or fact. నిజము, సత్యము. యథార్థుడు a veracious man, a conscientious an. adj. True correct, real, actual, నిజమైన. యథార్థత yath-ārthata. n. Rectitude, veracity నిజము. యథాప్రకారముగా as usual. యథాభిమతముగా జరిగించినారు they did as he pleased. యథాయథలు yathā-yathalu. adv. Dispersedly. యథాయథలైపోవు to run away in various directions or at random, to flee or disperse on all sides.

(p. 1244) śarīramu ṣarīramu. [Skt.] n. The body. దేహము, గాత్రము, మేను. The word may sometimes be omited in translation; thus, మీ శరీరములో ఎట్లున్నది how are you? are you in good health? నా శరీరము కుదురుగా నున్నది I am well. పొట్టిశరిరముగనునిషి a man of short stature. శరీరసుఖము bodily health. శరీరప్రయాసము hard labour. శరీరసంబంధము consanguinity. శరీరి ṣarīri. n. An embodied spirit, a corporeal being, శరీరముగలవాడు. An animal, creature. జంతువు.