(p. 206) okaḍu okaḍu. [Tel.] pron. One man, somebody, anybody. ఒకణ్ణి పిలిస్తే ఒకడు వచ్చెను I called one man and another came. వాడు ఒకడు వీడు ఒకడు కాదు that man and this man are the same, are not separate. ఒకతె okate. pron. One woman, a female.

(p. 206) okkate Same as ఒకతె. See under ఒకడు.

(p. 219) ōrtu or ఓర్తుక ōrtu. [Tel.] pron. One (woman), ఒకతె.

(p. 247) kamānu kamānu. [H.] n. An arch, a bow. The spring of a carriage. విల్లు, విల్లువంపు కట్టడము. కమానుకర్ర kamānu-karra. n. The bow of a drill. కమానుబద్ద kamānu-badda. n. The spring of a watch. కమాన్్దస్తా kamān-dastā. n. A large bow for cleaning cotton. కమాను (from Fr. command) a march or military journey ఒకతుకిడీగా సిపాయిలు పోవడము. కమానుపోవు kamānu-pōvu (used by servants of Europeans) to go on circuit.

(p. 503) taḍava taḍava. [Tel.] n. Time. మారు, అవృత్తి. ఒకతడవ once. కొంతతడవ sometime.

(p. 512) taravāyi taravāyi. [Tel.] n. An opportunity. సమయము. A time తడవ. ఒకతర్వాయి once. A sequence అనుక్రమము, వరుస. An examination ఉపక్రమము. A lesson in the Vedas. వేదపాఠము. 'లాతులమా తరవా యుడుగ.' A. iii. 4. See తరువాయి.

(p. 512) tari tari. [Skt.] n. A ship. ఓడ. తరి tari. [Tel.] adj. Churning. n. Time, occasion. సమయము. ఇత్తరి now. ఒకతరి once. Nearness. సమీపము. plu. తరులు. Series వరుసలు, వళి. తరి or తరీ [H.] Wet cultivation, irrigated land మాగాణి. తరిగొను to try, యత్నంచు. తరిపడు to be oppressed, యత్నించు. తరించు or తరియించు tarinṭsu. [Skt.] v. a. To cross over, get through (a stream or trouble:) to attain (heaven.) To shake off, cast off, get rid of, free oneself from. తరింపు tarimpu. [Skt.] n. Rescue, extrication, salvation. తరికంబము tari-kambamu. [Tel.] n. The post round which the cord passes which works the churning stick. పెరుగుత్రచ్చెడు స్తంభము. తరికాడు tari-kāḍu. n. One who churns. త్రచ్చునాడు. తరికడవ a churning pot. తరిగల tari-gala. adj. Rich in butter. తరిగలావు a butter producing cow. వెన్న చాలావచ్చే పాలుగల ఆవు. తరిగొండ tari-gonḍa. n. A poetical name for Mandaragiri: lit. 'The churn-staff-hill.' తరిగోల tari-gōla. n. A churning staff. తరిచల్ల tari-ṭsalla. n. Sweet buttermilk. తరిచుట్టు or తరిపట్టు tari-ṭsuṭṭu. v. n. To consecrate or offer curds to the gods. తరితాడు. tari-tāḍu n. The cord that works a churnstaff. తరిదాలుపు one who wears or carries the churning mountain, i.e., Vishṇu.

(p. 515) tala tala [Tel.] n. The head. శిరస్సు. The hair on the head. తలవెండ్రుకలు. The top కొన. The front ముందుభాగము. Height ఎత్తు. Whole మొత్తము. An occasion, a time సమయము, ఎడ. An attempt, endeavour పూనిక. A field, place రంగము. A side పక్షము. Telugu books were usually written on palm-leaves connected by a cord running through: and to tear out a leaf or rescind a bond, the top is torn. Hence తలచించిన denotes Rescinded. తలతో నడిచి వస్తున్నాను I will come even though I walk on my head. తలకొవ్విన tala-kovvina. adj. Fat-headed, proud, silly. ఇంతపనిచేస్తే వారిలో ఎట్లు తలయెత్తవచ్చును if he did this how could he shew his face among them? తలతో చెల్లించెను he paid for it with his head, it cost him his life. తలకుఎక్కేపని a perilous undertaking. తలకు ఎక్కినది it got into his head, he is intoxicated. తలకొట్టివేయు to decapitate or behead. తల (for తలను) మోయు to carry on the head. శిరసావహించు. BD. v. 309. ఒకతల on the one hand. తలకట్టు tala-kaṭṭu. n. The crest, tire, top, head-dress. పోగా. Chief ముఖ్యము. The head or leader. The mark denoting అ (a) as in క ka, ప pa, స sa. అతివల తలకట్టు she was the crown of her sex. తలకడచు taḷa-kaḍaṭsu. v. n. To excel, outstrip, push before. M. IX. i. 179, 185, 205. తలమీరు, అతిక్రమించు. తలకప్ప tala-kappa. n. A newt. తలకిందు. తలక్రిందు. తలకెడవు. తల్లకెడవు or తల్లక్రిందు tala-kindu. adv. Upside down. Topsy-turvy. తలక్రిందుగాపడు to fall upside down. తలకిందులు tala-kindulu. adv. Upside down. n. Confusion. తలకొట్లమారి tala-koṭla-māri. (from తలకొట్లు blows on the head, and మారి a wretch.) n. A brawler, a riotous man. అవినీతుడు. తలకొట్లమారితనము outrageousness, brawling riot, dissipated behaviour. తలకొరివి tala-korivi. n. The fire placed on the chest of a corpse which is to be cremated, the head-torch which the heir applies to ignite the funeral pile. వీడే మనకు తలకొరివి he was our secret foe. తలకొవ్వు tala-kovvu. v. n. To be wilful, stubborn, headstrong. hotheaded, or giddy. మదించు. తలకోల tala-kōla. n. A noose, on a staff (కోల) to hold the head of a mischievous cow. తలగడ or తలగడ or తల్గడ talagaḍa. n. A pillow for the head. తలగుడ్డ tala-guḍḍa. n. A turban. తలచమురు tala-ṭsamunu. n. Oil. నూనె. తలచించు tala-chinṭsu. v. a. To cancel, to tear the head or beginning of a document, where the seal is. తలచీదర tala-chīdara. n. A headache. తలుంచు tala-ṭsunṭsu. n. Front locks or forehead tresses. ముందరినెత్తిజుట్టు. తలచుట్టు tala-ṭsuṭṭu. n. A headdress. పాగా. తలదూపు tala-ṭsūpu. v. n. To show the head, i.e., to make its appearance. పొడచూపు. To seem, to appear తోచు. తలతల to every man. తలత్రాడు the head rope. తలతిక్క tala-tikka. n. A headache. Madness, pride, impudence. తలదన్ను tala-dannu. [from తన్ను.] v. n. To excel. Lit: to trample on one's head. నా తల దన్నుకొని పుట్టినవాడు he was born to excel me. తలదువారము the chief gate తలవాకిలి. తలనొప్పి tala-noppi. n. A headache: a source of quarrel, a grudge. తలపన్ను tala-pannu. n. A poll tax. తలపారు tala-pārv. v. n. To run, to disperse and flee. తలపారెడు lengthy. తలపారియుండే ద్వీపము a long island. తలపిడస tala-piḍasa. n. The name of a plant. H. iv. 14. See తలపెట్టు. తలపొలము, తలబ్రాలు, &c. తలబిరుసు tala-birusu. n. Stubbornness. adj. Stubborn. తలమునుక or తలమున్క tala-munuka. n. Bathing over head. శిరస్స్నానము. Reaching up to the head as water శిరఃప్రమాణము, తలబంటి, తల లోతుగలిగి యుండుట. తలమునుకలు tala-munukalu. n. Peril, hazard. Tikk. UR. vi. 57. M. vi. iii. 199. తలముణకలగు tala-muṇa-kalagu. v. n. To be in an agitation of joy or sorrow. తలయెత్తు tala-y-cttu. v. n. To prosper, వర్ధిల్లు. To sprout up, మొలచు, తలవంచుకొను tala-vanṭsu-konu. v. t. To hang down the head, to be grieved or ashamed. తలవంపు tala-rampu. n. Humiliation, hanging down the head. T. iii. 66. అవమానము.

(p. 535) tīru tīru. [Tel.] v. n. To end, stop, cease, elapse. To be finished, ended, complete, or ready. To be paid, delivered, discharged, avenged. To be qualified, accomplished, finished, adorned, trim, decked. To be gratified, satiated, wreaked (as passion;) to be assuaged or allayed, to go off. ముగియు, చిక్కబడు. తనివితీర to the full; so as to satisfy one's desires. తీరలేదు it came to nothing, it was ineffectual. కోరికతీసి having gained his end. ఇది నాచేత తీరదు this is out of my power. నాకు తీరీతీరక ఉన్నది I am hardly at leisure. తీరిపోవు to die. To be practicable, or possible. అక్కడికి రాతీరదు I cannot come there, I have not leisure to come. రాకుంటే తీరదు (you) must positively come. వెళ్లక తీరదు I cannot help going. తీరినగుండెగా నున్నాడు he is quite hackneyed. తీరా tirā. (Root in A of తీరు, with the intensive affix ఆ) adv. Ultimately, at last; fairly; just, merely, in short, simply. తీరా మధ్యాహ్నమయ్యేటప్పటికి when it was high noon. ఆ గోడ తీటా పడ్డది the wall actually fell down. తూరా పండుకొనేటప్పటికి when he was fairly asleep. ఆ సంగతి తీరా బయటపడేటప్పటికి when the matter at last became known. తీరా చెల్లించెను he paid it in full. తీరిక or తీరికె tīrika. n. Leisure. పనిలేక యూరకుండుట. తీరికచిక్కిన having no leisure. Adorning, trimming, decoration. దిద్దడము. తీరిన tīrina adj. Full. finished, accomplished, cured, settled. తీరు. n. Manner, way, mode, fashion, style, arrangement, విధము. Beauty చక్కన. వాడు బకతీరుమనిడషి he is an odd man. వాడుబకతీరుగానున్నాడు ఒకతీరుగానున్నాడు he is but so and so, he is not well, he is not at ease. ఈ తీరు thus. తీరుతప్పి ఉన్నాడు it is all over with him. తీరుగా tirugā. adv. Properly, duly, aright. దాని ముక్కుకండ్లు తీరుగానున్నవి her nose and eyes are pretty. తీరుగడ or తీరుదల tīru-gaḍa. n. Ending. ముగియుట. తీరుపు or తీర్పు tīrupu. n. End, finishing. A decision, judgment, sentence, decree. తీర్పుచెప్పెను he gave his decision. Justice. న్యాయము. Setting right చక్కబాటు. తీరుపరి or తీర్పరి tīrup-ari. n. A judge. న్యాయాధిపతి. An agent or ambassador చారుడు. A superintendent. అధికారి, కార్యనిర్వాహకుడు. తీరుపడు to be destroyed నశించు. తీరుబడి tīru-baḍi. n. Leisure. సావకాశము. తీరుపాటు tīru-pāṭu. n. A settlement, payment. Leisure. తీరుపాటుగా నుండే unoccupied, at leisure. తీరుమానము or తీర్మానము tīru-mānamu. n. An ending, settlement, rectification. Pause. A decision, resolve. తీరుమానించు or తీర్మానించు to settle, to come to a decision. తీరువ tīruva. n. A settlement, discharge, payment. Duty, dues, fees. గడ్డతీరువ levelling the ground. తీరుపవేయు or తీరువకట్టు to levy a fee or contribution. తీరువజాస్తి tīruva-jāsti. [H.] n. An additional or supplementary assessment నిర్ణయించబడిన పన్నుకంటె పైగా కట్టినపన్ను. తీర్చు, తీరుచు, తీరుపు or తీర్చు tīrṭsu. v. a. To end, finish. To do with, accomplish, perform or play (his part,) go through. ముగించు. To order, arrange. చక్కబరుచు. To cool, quiet, assuage. To adjust, liquidate (a debt). To trim, deck, adorn, straighten, correct, rectify, regulate. దిద్దు. To set, place, draw (as the mark on the forehead). To pass (time, day, or night). To pay give or issue (wages or batta). To settle. To determine, to resolve, to decide. To do away with. పొపు, తొలగించు. To destroy నాశముచేయు. వాయసముతీర్చినది the crow gave a good omen (by crossing my path from left to right.) కోపమునుతీర్చు to revenge oneself, wreak one's anger. చలముతీర్చు, పగతీర్చు to satiate spite. దాహముతీర్చు to quench thirst. తమిదీర్చి satiating one's lusts. వాని పని తీర్చినారు they settled his business or they ruined him. తీర్చుకొను tīrṭsu-konu. v. a. To end, do away with. To settle or pay up as a debt, &c. తీర్పించు tīrpinṭsu. v. a. To cause to decide, or determine.

(p. 542) tūku tūku. [Tel.] n. Time. ఒకతూకు once. Kalah. iii. 66. See తూకము. తూకొను tū-konu. (తూకు+కొను.) v. n. To take, receive, to carry. To undertake, to try పూను. తూకొను (తూరు+కొను.) v. n. to enter. చొచ్చు.

(p. 543) tūri tūri. [Tel.] n. A time or occasion తడప, పర్యాయము. ఒకతూరి once.

(p. 549) tera tera. [Tel.] n. A screen, curtain, a blind. A veil, a cover of any kind. సురుగుచీర, అడ్డువల. A plain or space. బయలు. A billow or surge అల. దోమతెర a mosquito curtain. నాతెర the lips. A time, one bout. ఒకతెర once మరియొకతెర again. తెరయెత్తన్ wave upon wave, in waves, tumultuously, 'పొంగికరుడులెత్తగా.' Vijaya. ii. 19. తెరతెర wave after wave. a series పరంపర. adj. Spread out, open as a plain. Gaping, open as the mouth. తెరనోరుగల open mouthed. తేనెతెర tenetera. n. A honey comb. తెరపారు terapāru. v. n. To curdle, to coagulate, to congeal as water or other liquid. తెరకట్టు ఎండతెరతీసి బయలు వెడలినది the sun broke through the clouds. వైష్ణవులకు తెరచాటుకద్దు the Vaishnavas always are behind a screen, particularly while cating. తెరల గాగిన overpowering, terrible, ఉల్భణమైన. తెరలాడు tera-l-āḍu. (A. vi. 142.) v. n. To hide. To gleam or shine through a veil తెరలుతిరుగు, తెరలో ప్రకాశించు. తెరగంటి tera-ganṭi. n. A god, or goddess. అనిమిషుడు. Nila Parin. i. 2. తెరనోటి మొకము a lion. తెరకట్టు tera-kaṭṭu. n. A screen. మొగము తెరకట్టుతో ముచ్చటాడుట to hold the handkerchief before the mouth while speaking (a custom of Musulman origin.) H. v. 99. తెరకట్టు tera-kaṭṭu. v. n. To form into flakes, to coagulate. మీగడకట్టు, to harden గట్టిపడు. తెరకాడు tera-kāḍu. n. A thief: a concealed agent. తెరచాప tera-ṭsāpa. n. A screen, or mat. A ship's sail; (lit:) a screen - cloth, or veil. తెరతెరగా tera-tera-gā. adv. At intervals, now and then. తెరనాటకము teranāṭa-kamu. n. A puppet show or other play in which a curtain is used. P. iv. 255. తెరయీగ tera-y-īga. n. A bee. తేనెటీగ. M. VII. i. 236. తెరవేటు tera-vēṭa. n. 'Screen hunting.' in which the huntsmen use screens to conceal themselves, a hunt wherein hurdles or screens are placed around the hunting ground. A. iv. 154.

(p. 553) tēpa tēpa. [Tel.] n. A time. తడవ. ఒకతేప once. Also, a raft. తెప్ప.

(p. 1029) mēna mēna. [Tel.] n. Relationship through a paternal aunt, or a maternal uncle, or through a sister. adj. Connected or related through a maternal uncle or paternal aunt, or through a sister. మేనకోడలు mēna-kōḍalu. n. A niece, the daughter of a man's sister or of a woman's brother. భగినీపుత్రిక తోడబుట్టినదానికూతురు. మేనత్త mēn-atta. n. An aunt, a father's sister, or the wife of a maternal uncle. తండ్రితోడబుట్టినది, మేనమామభార్య. మేనబావ mēna-bāva. n. The son of a father's sister, or of a mother's brother, who is thus called if older than oneself. మేనత్తమేనమామలకొడుకు. మేనమరదలు mēna-maradalu. n. The daughter of a father's sister or of a mother's brother, who is thus called if younger than oneself. మేనత్తమేనమామకూతురు. మేనమరిది mēna-maraidi. n. The son of a father's sister or of a mother's brother, who is thus called if younger than oneself. మేనత్తమేనమామకొడుకు. మేనమరదలు mena-māma. n. A maternal uncle. తల్లితోడబుట్టినవాటు. మేనరికము mēna-rikamu. n. The relationship that exists between a man and his father's sister's or his mother's brother's family, మేనత్తకూతురు మేనమామ కొడుకులుగా నుండడము. మేనల్లుడు mēnalluḍu. n. A nephew, son of a man's sister or of a mother's brother. తోడబుట్టినదానికొడుకు, ఒకతెకు తోడబుట్టినవానికొడుకు. మేనవదినె mēna-vadine. n. The daughter of a father's sister or of a mother's brother, who is thus called if older than oneself. మేనత్తమేనమామలకూతురు.

(p. 1037) moggu or మ్రొగ్గు moggu. [Tel.] v. n. To incline, to lean on one side. To be depressed, as a scale in weighing, to bow down under a burden, to show an inclination toward, to be inclined to, వంగు, వాలు, తూలు. 'అంబరంబిలమ్రొగ్గె నహిపతిస్రగ్గె.' BD. v. 268. n. Leaning, inclination. ఒకతట్టుకై తూలడము, వంగడము, వాలడము, 'దిగ్గనలేచియోబసవధీమణి మీ మదిదోచుమార్గమే మొగ్గగుగాన పోదమని ముందచారునిబంప.' Chenna. iv. 358. మొగ్గగు, విశేషముగానున్నది, ఘనముగానున్నది. మొగ్గటిలు, మొగ్గటిల్లు మొగ్గతిలు or మ్రొగ్గతిల్లు moggatilu. v. n. To bend down, to stoop. వంగు. To kneel down, మోకరిల్లు. 'చదికిలబడిదిగ్గజములుసరి మ్రొగ్గతిలన్.' BRY. ii. 437. 'ముందటికాళ్లుతునిసి మ్రొగ్గతిలంబడియును, మొదలుపరియలైన, నెరిదప్పగూలియు.' M. VI. iii. 218. మొగ్గరము moggaramu. n. An array, వ్యూహము. 'అరసం౛కెం౛ాయకెదురు మొగ్గరములై కనుపట్టువల్కలాగ్రములు దూల.' R. v. 112. M. IX. i. 318.