(p. 14) andu andu. [Tel.] v. n. To be within reach; (with the Dative) to reach at. అది చేతికందుసు it is within the reach of the hand. అది చేతికందును it is not within my reach. తమ జాబు నాకు అందలేదు I have not received your letter. అది నాకందరు I cannot reach it. అందచేయు to cause to be delivered.

(p. 17) aṃśamu amṣamu. [Skt] n. A share, part, portion, a fraction; the denominator of one; a degree of latitude or longitude (Geog.); a subject భాగము, విషయము, దేవుని యంశమున పుట్టినవాడు he who is born from a portion of the deity, he who is of divine origin; అంశపురుషుడు a fortunate man, a man of talent or parts. వర్ణనాంశము a descriptive part or passage in a poem. ఈ అంశము నాకు తెలుసును I am acquainted with this subject. ఈ అంశములో in this respect. వాడు అన్ని అంశములు తెలిసినవాడు he knows every thing. అంశచక్రము a table consulted by astrologers in casting nativities, an astrological diagram for ascertaining the degree of the sun in any sign. దశాంసము the tenth part; అంశసవరణ = reduction of fractions; అంశనీయము or అంశ్యము = that which is divisible.

(p. 18) akamu akamu. [Skt. from ఆ = not & క = happiness.] n. Ache, pain, affliction. Sin. దుఃఖము, పాపము నాకము = న+అకము = heaven, the sinless place.

(p. 20) akkara akkara. [Tel.] n. Necessity, occasion, want, need, desire, అగత్యము. అక్కరతీర్చు to relieve from want. అది నాకక్కరలేదు I do not want it. దీనితో నీకేమి అక్కర what have you to do with this? నీవక్కడికి రావలసిన అక్కరయేమి what business had you to come there? అక్కరకొద్దీ మాట్లాడుట to speak as necessity demands. అది అక్కరకురాదు it will be of no use. వాడికి ఆ పని అక్కరపట్టలేదు he does not care for it. అక్కరకాడు one who is in need. అక్కరగలవాడు; అక్కరగండడు one who has an interest in an affair. శ్రద్ధగలవాడు; అక్కరపడు, అక్కరగొను to feel an interest in a thing. అక్కరకలిగియుండు, అక్కరపాటు a state of necessity. అక్కరపడుట.

(p. 22) agacāṭlu agaṭsāṭlu. [Tel. from అగ్గము+చాటులు] అగ్గము+చాటులు] n. Evils, afflictions, troubles. కడగండ్లు, తిప్పలు. అగచాట్లుపడుచున్నాడు he suffers great distress. నన్ను అగచాట్లు పెట్టినాడు he brought me into trouble. అగచాట్లపోతు agaṭsāṭlapōtu. [Tel.] n. A wretch, a villain. దుష్టుడుగా తిరిగేవాడు. 'చిక్కు బిల్లలు మైనపు తేళ్లు చిక్కుముళ్లు జమిడాకు చిల్కలు తాళ్లపాములకట యగచాట్లపోతనై యాడుకొంటి.' H. iii. 192. అగచాట్లమారి agaṭsāṭlamāri. [Tel.] He who has suffered, a martyr, a sufferer. one who is thoroughly practised. నానాకడగండ్లు పడి తీరినవాడు, ఆరి తీరినవాడు.

(p. 25) agu agu. [Tel.] (commongly written అవు), v. To be, to become, to prove to be. The present p|| is అగుచు, or అవుచు as అగుచున్నాడు or అవుచున్నాడు he is becoming. మిక్కిలి సిరి అగును much fortune will result. The past p|| is అయి as దొంగ అయి turned a rogue, become a thief. The root in A of అగు is కా as అట్లా కారాదు it cannot happen so. Aorist p|| అగు, అగునట్టి, అయ్యే, అయ్యెడి as క్రూరుడగు cruel. శాలివాహనశక వర్షంబులు 1466 అగునట్టి క్రోధి సంవత్సర కార్తీకశుద్ధ 5 శనివారము Saturday the 5th of the bright fortnight of the month Kārtika in the year Krodhi 'which is' the year 1466 (of the Salivahana æra.) ఇది దొంగతనము అయ్యేపనిగనుక as this is a matter in which a man might prove a rogue. Past Rel. p|| అయిన as నాది అయిన గుర్రము a horse of mine. The imperatives are కమ్ము plu. కండి. Causal forms కాజేయు or కావించు. Negative aorist కాదు, &c. అగుర = అగను+ర = అవును. It is so. 1. To be, to become, as కాకి కోకిలయగునె can a crow become a cuckoo? వాడు ఏమయినాడు what has become of him? దొంగ అయినాడు he proved to be a thief. వాడు నేరస్థుడైనాడు he was found guilty. ఆ పని అవును కాకపోవును that undertaking may or may not be accomplished. వానికి ఆకలి అవుతున్నది he is hungry. ఇట్లు రాత్రియగుట as it was now night. బాలుడగుట as he is but a child. 2. To be made, to be finished, to be spent or expended, to elapse, as పని శీఘ్రముగా కావలెను the work must be done soon. వివాహమగుము marry her. ఆ పెండ్లి అయినది the marriage took place. భోజనమయినది dinner is over. రాజదర్పనమయినది I got a sight of the king. అయినదాన్ని చూపు shew what has been done. ఆ పని అయినది the work is over, it is done. కావచ్చినది it is nearly done. రూకలు అయిపోయినది the money is expended. సంవత్సరము అయినది a year has passed. నెల అవుతున్నది it is about a month since. అర్థమయినదా do you understand it? సాకు భావముకాతేదు I do not understand it. భావముయనది I understand it. స్నానము కావించు to bathe, or to cause to bathe. తీర్పుకాలేదు no decision has been given. మ్రుచ్చిలితెచ్చుట మగతనం బగునె is it a manly thing to steal? 3. To be proper or fit, to be agreeable, as ఇచ్చట నుండనగునే మనకు is it fit for us to remain here? కాని పని an improper or unbecoming act. అట్లా చేయనవునా is it right to do so? పగలు కాచినపాలు ఆ రాత్రికి అవును milk boiled the same day is fit for use that night. అతనికీ నాకు కానందున as we are not on good terms. అయినవాండ్లున్ను కానివాండ్లున్ను friends and enemies. 4. To grow, as ఈ తోటలో ఏమి అవుతవి what is grown in this garden? ఇక్కడ వరి కఅదు rice does not grow here. 5. (Governing a dative) To stand in relation, as వాడు నీకేమవుతాడు how is he related to you? నాకు కావలసినవారు my relations. వానికి మేము ఏమీకాము we are in no way related to him. 6. Added to some nouns it gives them a verbal significance, as వారు ఎప్పుడు ప్రయాణమవుతారు when will they start or set out? విభాగాలు అయి వేరింటి కాపురము చేస్తున్నారు they seperated and live apart.

(p. 31) aṭamaṭa or అటమటము aṭamata. [Tel.] n. Trickery, guile, fraud. Sorrow, untruthfulness. 'అటమట బీరగాయ సుద్దులాడెదవౌరా.' T. iii. 102. 'అటమటమ్మున విద్యగొనుటయుంగాక గుటగుటలు గరువుతో నాయెనని.' Swa. v. 19 అటమటకాడు. అటమటీడు a cheat. అటమటించు aṭamaṭinṭsu. [Tel.] v. a. and v. n. To deceive, cajole, obtain by fraud. To be troubled మాయచేసి అపహరించు. 'తమ్ముడవని నిన్నేగతి నమ్మంగా వచ్చునిట్లు నాకొసగకర త్నమ్మటమటించుకొంటివి.' Vish. vi. 307.

(p. 38) aḍḍamu or అడ్డమైన aḍḍamu. [Tel.] adj. Cross. నన్ను అడ్డమైన మాటలు ఆడినాడు he reviled me. అడ్డమైనకూళ్లు any food that comes to the hand. నాకు అడ్డమైనపని పెట్టుతున్నాడు he employs me in anything that comes to hand. వాడు అడ్డదోవలు తొక్కుచున్నాడు he goes the wrong way to work. అడ్డకట్ట aḍḍa-kaṭṭa. [Tel.] n. A dam or bank, an embankment. సేతువు, చేలకు నీళ్లు నిలిచేటందుకు కట్టిన గట్టు. అడ్డకత్తి aḍḍakatti. A broad sword. పట్టిసము. అడ్డకమ్మి aḍḍa-kammi. A cross piece, the cross selvage in cloth. అడ్డకర్ర aḍḍa-karra. A cross-piece of timber: an obstacle: a bar. విఘూతము. నా పనికి అడ్డకర్రలు వేయుచున్నాడు he throws difficulties in my way. See అడ్డము. అడ్డగోడ addagōḍa a cross-wall. అడ్డచాపు aḍḍa-tṣāpu. A cross beam. అడ్డవాసము. అడ్డతల aḍḍa-tala. A narrow projecting head: having a narrow fore head. నిడుపు తల. అడ్డదూలము aḍḍa-dūlamu. A cross beam. అడ్డదోవ aḍḍa-dōva. A crossway. అడ్డపలక aḍḍa-palaka. A cross plank. అడ్డపట్టె. aḍḍa-paṭṭe. A thick board drawn by two oxen used for smoothing a ploughed field after the grain is sown. మడిసమముచేసే మాను. అడ్డుపడు aḍḍa-paḍu. [Tel.] v. n. To interpose, to help; to obstruct, impede. విఘూతమగు, వారించు. నా పనికి అడ్డుపడ్డాడు he threw obstacles in my way. భార్యను కొట్టబోతే కొడుకు అడ్డుపడినాడు as he was going to strike his wife his son interposed. నేనడ్డపడకపోతే వాండ్లు వత్తురు had I not interposed they would have died. అడ్డపాటు aḍḍa-pāṭu. [Tel.] n. Obstacle, hindrance, obstruction. అడ్డి, విఘ్నము. అడ్డబాస aḍḍa-bāsa. n. A nose jewel. బులాకి. అడ్డబొట్టు aḍḍa-boṭṭu. A cross mark worn by the Hindus on their fore-head. అడ్డమాను aḍḍa-mānu. A cross bar. వాడు అడ్డవాట్లు వేస్తున్నాడు he throws impediments in the way.

(p. 47) adhyayanamu adhyayanamu. [Skt.] n. Study, reading, especially of the sacred books. గురుముఖాను పూర్వశ్రవణము, పఠనము, The word అధ్యయనము is commonly used for the study of the Vedas or for the Veda itself thus: ఆ చిన్నవాడు నాలుగేండ్ల నుంచి అధ్యయనము చేయుచున్నాడు the boy has been studying the Vedas for four years. నాకు అధ్యయనము రాదు I have not studied the Vedas.

(p. 48) ana ana. [Tel.] n. A bank, or dam. అడ్డకట్ట. ఆనకట్ట. Also, a pliable tender twig: క 'అనలుంగొనలుంబారుచు మనముననాకోర్కి తీగెమగువకుమిగులన్.' K. P. vi. 126. అనంలుంగొనలుంబారు or అనలుకొనలుగా ఉండు to bloom, flourish. తామరదంపలై పెరుగు, కోమలముగా పెరుగు.

(p. 50) anahaṅkāramu an-ākāramu. [Skt.] adj. Deformed, ugly. వికారమైన, కురూపియైన. అనాకారము n. Deformity, ugliness. వికారము, కురూపము. అనాకారి n. An ugly person కురూపి.

(p. 50) anākālamu an-ākālamu. [Skt.] Unseasonable time. Bad time.

(p. 52) ani ani. [Tel.] (Past p|| of అను to say) Having said. This is translated by the word 'That' or 'so' or the infinitive mood is used, as వారు అక్కడ ఉండినారని అన్నాడు he told me that they were there. అవతల వెళ్లరాదని తిరిగీ వస్తిమి we did not think it right to go on and returned; we thought we must not go further; so we came back. నన్ను పొమ్మని చెప్పెను he told me to go. తన సొమ్మని యెంచి considering it his own. దాన్ని నాకని కొన్నాడు he bought it for me. కావలెనని అక్కడికి పోయినాడు he went there on purpose. పండ్లను పటపటమని కొరికినాడు he gnashed his teeth. ఘమ్మని fragrantly. తళుక్కని brilliantly. గడగడమని మాట్లాడినాడు he spoke rapidly. ఈగలు జుమ్మని ముసురు కొన్నవి the flies covered it buzzingly. నీవు ఈ శాలువ కప్పుకొంటే గుమ్మని ఉండును if you wear this shawl it feels warm: or, you will feel warm.

(p. 54) anukūlamu anu-kūlamu. [Skt.] adj. Favourable, friendly, assisting, salubrious. హీతమైన, సహాయమైన, ఆరోగ్యమైన, శ్రేయస్కరమైన. అనుకూలమైన గాలి a favourable wind. వాని శరీరమునకు అనుకూలమైన స్థలము the place which agrees with him. అనుకూలమైనమాట a friendly word. అనుకూలశత్రువు a friendly enemy అనుకూల కాలము a suitable time. అనుకూలము or అనుకూలత n. Favour, goodness, kindness, aid. సహాయము, మేలు, దయ. దయ ద్రవ్యానుకూలము means, resource. దైవానుకూలము వల్ల by the grace of God. అనుకూలించు, అనుకూలపడు or అనుకూలమగు anukūlinṭsu. [Skt.] v. n. To be of use ఒదవు. To have effect, to have a good result. సఫలమగు, ఒనగూడు. అనుకూలము కాలేదు it failed, it had not the desired effect. నాకు ఇంకా రూకలు అనుకూల పడలేదు I have not yet obtained the money ఈ పని నీకు అనుకూలమగును you will succeed in this business. అనుకూలము చేయు or అనుకూలవరచు anukūlamuchēyu. v. a. To shew favour, to bring a thing about, to countenance. సహాయము చేయు, నెరవేర్చు. కార్యమును అనుకూలము చేసికొన్నారు they brought it about, brought it to a conclusion. అనుకూలుడు anukūluḍu. n. A friend, ally, patron. హితుడు, సహాయుడు, ఉపకారి. వాడు నాకు అనుకూలుడు he is well disposed towards me.

(p. 65) appagiñcu appaginṭsu. [Tel.] v. a. To entrust, commit, deliver to the charge of another, give over, to put into another's possession. ఒప్పగించు, పదిలముగా నుంచుమని వశముచేయు. అప్పగింత n. Delivery, consignment. ఒప్పగింత. ఆ యింటిని నాకు అప్పగింత పెట్టినాడు he made the house over to me.