(p. 79) arayu arayu. [Tel.] v. a. To search, examine, see, observe, know, understand. వెదకు, విచారించు, విమర్శించు, పరికించు, చూచు, ఎరుగు, తెలిసికొను. 'తగువారి నరయంగబంపు.' BD. v. 168. అరయన్, అరయగ, or అరయంగ adv. On examining, or searching for. విచారింపగా. అరయించు (causal of అరయు) To cause to search, to have a search made. వెతికించు. 'పలుకులువేయు నేమిటికి పార్థివుడాత్మ భుజాభృతక్షమాతలమున బుట్టుకీడు బహుధాయరయించి యడంచి.' A iv. 296. అరయిక arayika. [Tel.] n. Examination, search. విచారణ, అరయుట.

(p. 124) ālamu ālamu. [Tel.] n. War, battle. Plague, trouble, oppression; పోరు, జగడము. Disregard, scorn, despite. ఆలక్ష్యము, వ్యర్థము. 'అనిపలుకు నమ్మరాశలోలనయన పలుకులాలం బుచేసి చక్రవాకి యిట్లనియె.' Swa. vi. 72.

(p. 155) uttaruḍu uttaruḍu. [Skt.] n. Name of the son of Virāṭa (See Bhārata). ఉత్తరకుమార ప్రజ్ఞలు vain bragging like that of ఉత్తరుడు. ఉత్తరకుమార ప్రజ్ఞలు పలుకువాడు he is a mere braggart.

(p. 158) uddamu uddamu. [Tel.] n. Height, length. ఉద్దములు or ఉద్దాలు uddamulu. n. Shoes, slippers. పాదరక్షలు. 'పాదములు కిర్రుకిర్రని పలుకుచుండి కుచ్చుటుద్దాలు చేపట్టుకోలయమర.' H. iii. 121.

(p. 183) eggu eggu. [Tel.] n. Harm, injury, కీడు, అపవాదము. Shame, disgrace. అనాదరము, దూషణము. Abuse or evil word కీడుమాట. Fault, sin అపరాధము, దోషము. Loss or evil కీడు, నష్టము. ఎగ్గులాడు, ఎగులుపట్టు. eggul-āḍu. v. t. To find fault, to disgrace. నిందించు. ఎగ్గొందు to meet with ill success, to be baffled. క. 'దగ్గిరకొండెము చెప్పెడు ప్రెగ్గడపలుకులకు రాజు ప్రియుడై మరి దా నెగ్గు ప్రజకాచరించుట బొగ్గులకై కల్పతరువు బొడుచుట సుమతీ.' సుమతీశతకము.

(p. 281) kiñcu or క్రించు kintsu. [Tel.] adj. Cruel, spiteful, mean. అల్పుడు 'పండితారాధ్యుపరసమయాభేద్యునాధ్యుగ్రించుబౌధ్ధుడుధక్కరించి పలుకుచును.' Panditārādhya. iv. 959. 'అక్కించురక్కసి నుగండుద్దండగతినార్చుచు.' R. v. 192.

(p. 299) kuluku kuluku. [Tel.] v. n. To move gracefully. To put on pretty airs, or attitudinize. To play tricks. To bloom. To be melodious. శృంగారముగా కుదులు. పారావతంబకులికెడి పలుకులు the melodious notes of the dove. కులుకుపువ్వులు beautiful flowers. ఏమికులుకుతుంది how pretty she is! కరుణారసము కులుకుకన్నులు eyes beaming with kindness, or bright with affection. కులికిన pert, saucy. కులుకు v. a. To move, or shake. To rub over. ఫుయు. To pour or sprinkle పోయు, వేయు. n. Grace, elegance, charm, loveliness. Harmony in music, శృంగారచేష్ట, శృంగారపుకుదిలిక, ఒయ్యారము, విలాసము, కులుకులాడి a belle, a pretty woman ఒయ్యారకత్తె. కులుకు adj. Fine, pretty, graceful, Harmonious, melodious. సొగసైన.

(p. 308) keralu keralu. [Tel.] n. To be enraged, to cry out from alarm. కోపించు, రేగు, బొబ్బలిడు. To exceed అతిశయించు, విజృంభించు. To cry as a bird. కూయు. 'గీ ప్రమదమునదేటు లెలుగెత్తిపాడుచోట, శారికలనంగశాస్త్రముల్ చదువుచోట, గీరకలకంఠములు క్రొవ్వికెరలుచోట, బావురములారజంబులుపలుకుచోట.' స్వా. iii.

(p. 420) cilaka or చిలుక chilaka. n. [Tel.] n. A parrot. ముద్దులచిలక my darling! my pet! చిలకపలుకులు Sweet accents. తెల్లచిలక a cockatoo. పంచరంగుచిలక the maccaw. మైనాచిలక the maina. పుట్టలచిలక or అడివిచిలక the Sirkeer Cuckoo. Jerdon. No. 230. రామచిలక. The Rose-ringed Paroquet, Palaeornis torquatus (so called because taught to reiterate the name of Rāma.) అకుచిలక the Western Blossom-headed Paroquet, Palacornis cyanōecphalus. The name is given to some insects, as a moth, thus, ఆకుచిలక, వడ్లచిలక a moth. గడ్డిచిలక, సీతాకోకచిలక a butterfly. A padlock. The bolt or hasp of a door, because these originally had parrot's heads on them. చిలుకల కొలికి a bright-eyed girl or woman. చక్కని స్త్రీ. చిలకకూర or చిలకతోటకూర chilaka-kūra. n. A kind of pot-herb, Amarantus fasciatus. (Watts.) చిలక, చిలకట or చిలుకడ chilaka. n. A saddle buckle: a ring at the end of the rope used as a girth of the bullock saddle through which the other end is passed to fasten the saddle. కొలికిముడి. చిలకడతాడు chilakada-tāḍu. n. A girth. ఎద్దుమీదికందళము, గంతబిగించేతాడు. చిలకకొయ్య or చిలుకకొయ్య chilaka-koyya. n. A wooden pin fixed in the wall, on which articles are suspended. చిలగడ chilagaḍa. (చిలుక+గడ.) n. The cord that fastens a dagger, to prevent its falling out of the sheath. చిలకతాళము chilaka-tāḷamu. n. A padlock. చిలకతాళి or చిలుకతాళి chilaka-tāḷi. n. A gold buckle in the form of a pair of parrots. చిలుకదుదుడి chilaka-duduḍi. n. The name of a certain tree. చిలకపచ్చ chilaka-paṭsṭsa. n. Bright green, parrot green. చిలకమొక్క or చిలకముక్కు chilaka-mokka. n. (lit. Parrot's bill.) A plant called crotolaria. శుకాననము, శుకనాస. Heyne, 130. The purple red and white scentless flower called Balsam. చిలకరౌతు chilaka-rautu. n. Lit: He whose steed is the parrot: an epithet of మన్మథ the god of love. చిలుక కోణము chiluka-kōṃamu. n. A 'T bandage,' or clout.

(p. 449) cuccuruku ṭsuṭsṭs-uruku. [Tel. చురుకు+చురుకు] adj. Very sharp. మిక్కిలి తీక్ష్ణమగు. చుచురుకు పలుకులు very sharp or bitter words.

(p. 529) tiyya tiyya. [Tel.] adj. Sweet. తియ్యమామిడి a sweet mango. తియ్యకూర a sweet dish. తియ్యదనము or తియ్యన tiyya-danamu. n. Sweetness. తియ్యని or తియ్య tiyyani. adj. Sweet. తియ్యబిల్లిమాటలు fair coaxing words. తియ్యము. adj. Sweet, agreeable, charming. n. Sweetness. పలుకుతియ్యములు (R. ii. 76.) sweet words. తియ్యమ్రాను the sugarcane చెరుకు. తియ్యవిలుకాడు an epithet of Manmadha.

(p. 552) tella tella. [Tel. తెల్ white.] adj. White, pale, pallid. Plain, evident. స్పష్టము. తెల్ల, తెల్లన or తెల్లదనము n. Whiteness, paleness. తెలుపు. తెల్లకాగితము blank paper. తెల్లజనాలు or తెల్లవారు white people, Europeans. తెల్లబంగారు pale gold. తెల్ల యెర్రవన్నె light red. మొగంబుతెల్లనై turning pale. తెల్లనికండ్లు bright eyes. తెల్లకాకి a white crow. తెల్లకొక్కెర a white crane. తెల్లగడ్డ a onion వెల్లుల్లి. తెల్లడాలు మెకము the lion. సింహము. తెల్లబోరవ tella-bōrava. n. The white Scavenger Vulture. తెల్లతీగ tella-tīga. n. A large woody climbing creeper called Dalbergia rubiginosa. Rox. iii. 231. తెల్లదీవి telladīvi. n. The white island, one of the sixteen divisions of the world. శ్వేతద్వీపము. A. iv. 127. తెల్లన or తెల్లని tellana. adj. White, light coloured, pale, sallow, bright. తెల్లనాకు Same as తెలనాకు. (q. v.) తెల్లనార tella-nāra. n. A kind of fish, a whiting. తెల్లనిదొర tellani-dora. n. Lit. the white lord, i.e., Siva or Balarāma. తెల్లబారు tella-bāru. v. n. To turn white. తెల్లబారిన whitish, glassy or glazed as an eye. తెల్లబోవు tella-bovu. v. n. To turn pale, to be thunderstruck. తెల్లమి or తెల్లము tellamu. adj. Apparent, evident, obvious, clear, స్పష్టము, స్ఫుటము. తెల్లముగా clearly. తేటతెలల్లముగా as clearly as possible. తెల్లవారు tella-vāru. (తెల్ల+పారు.) v. n. To dawn, ఉదయమగు. తెల్లవారినప్పుడు when the day dawned. ఈరాత్రి యెట్లా తెల్లవారునా అని ఉంటిమి we were in a fix, not knowing how this grief would terminate. 'తెల్లవారగనువచ్చెన్' he came at dawn. తెల్లవారకముందు before break of day. To turn white. తెల్లనగు. తెల్లవారలేస్తే from the hour of awaking. To be ruined or lost సారహీనమగు. అతని పని తెల్లవారినది his affair has lost all colour, i.e., he is ruined. తెల్లవారులు or తెల్లవార్లు tellavārulu. adv. Until morning. తెల్లవారగట్ల tella-vāra-gaṭla. adv. At daybreak. తెల్లవారి tella-vāri. n. The dawning, morn. (A verbal noun in ్ర as వినకరి and పలుకుబడి.) ఆ తెల్లవారి the following morning. తెల్లవారించు or తెల్లవార్చు tella-vārinṭsu. v. a. To cause the day to dawn, to watch all night. To clear up, explain, settle. అతనిపని తెల్లవారించినారు they arranged his matter.

(p. 557) tokku or త్రొక్కు tokku. [Tel.] v. n. & a. To step, tread, or perform a dance, అణగదొక్కుట (A. ii. 104.) to pound, stamp, trample on, crush, macerate. పొరుగిల్లుతొక్కక not entering your neighbour's house. పొలిమేరతొక్కు to lay down or define a boundary line by treading on it. కొమ్మతొక్కు to lay down suckers or branches from a tree. తొక్కిచూచు to go and examine in person: to inspect personally. దిగదొక్కు to blink or put out of view, to suppress. తొక్కు. n. Paste, pickle. తొక్కించు or త్రొక్కించు tok-kinṭsu. v. a. To cause to tread, &c. నాట్యము తొక్కించినారు they made him dance. చింతకాయలు తొక్కించిరి they had the tamarind pounded. తొక్కు or తొక్కుడు tokkudu. n. Treading, grinding, dancing, capering, ఇరుకాటము, సమ్మర్ధము, రాపిడి, రారాపు. R. i. 46. Plu: త్రొక్కుళ్లు. P. iii. 76. adj Threshed, pounded తొక్కిన. తొక్కుడుకమ్మి tokkuḍu-kammi. n. A threshold. దొడ్డి తొక్కుకొనిపోయినది it broke out of the fold. తొక్కుపలుకులు lisping words. బిడ్డలువచ్చీరాక అదేమాటలు. తొక్కుడుబిళ్లలు tokkuḍu-biḷḷalu. n. A certain game. తొక్కులాడు tokku-l-āḍu. v. n. To grieve, to be in trouble. తొక్కులాడుచునడుచుట to trudge on, plod, to get on with difficulty.

(p. 679) nela nela. [Tel.] n. A month. మాసము. The moon, చంద్రుడు. The full moon, చంద్రుడు. The full moon, పున్నమ. A place, నెలవు, స్థానము. Camphor, కర్పూరము. నెలవత్తిబాగాలు bits of green camphor. పచ్చకర్పూరపు పలుకులు, వానకట్లు, వానసవక్కలు, నెలవంక the crescent moon. నెల నెలకు every month. నెలసరికి at the end of the month. నెలకట్టు nela-kaṭṭu. n. A pavement, రాతికట్టడపునేల, కుట్టిమము. 'పటికంపునెలకట్టు పైనెక్క బెగడొందు నింతి యిచ్చుట గుట్ట లెట్టుదాటె.' HK. iii. 74. నెలకువ nelakuva. n. A place. స్థానము. నెలకూన the crescent moon, బాలచంద్రుడు A nail mark, నఖక్షతము. వసు. vi. నెలకొను or నెలవుకొను nela-konu. v. n. To be, stay, arise. ఉండు, నిలుచుండు, పుట్టు, కలుగు. To become firm or settled, నిలుకడయగు. 'క నేముం జనుదెంచెద మూరట, నెలకొని వృషభమపజ్జనడుచు గోవులపగిదిన్.' M. VII. i. 55.

(p. 725) paluku or పల్కు paluku. [Tel.] v. n. &a. To sound, ring, &c. To speak, మాటాడు, అను. To answer, ఉత్తరముచెప్పు. 'బాణాసన ప్రౌఢిమన్ ద్రోణాచార్యులకైన పల్కుదురు.' T. ii. 18. To blame, నిందించు. n. Speaking, utterance, language, a word. మాట. A sound, note, voice. వీణాదిస్వరము. Blame, నింద. A bit, a piece, తునక. తొలుబల్కు or ప్రాబల్కు the primeval word, i.e., the Vedas. సాక్ష్యము పలుకు to give evidence. సుద్దులుపలుకు to tell tales. పలుకుతత్తడి paluku-tattaḍi. n. A parrot. చిలుక. పలుకుదోడు paluku-dōḍu. n. Company, society. మాటతోడు. పలుకురాయి paluku-rāyi. n. A ringing stone or an echoing rock. పలుకుబడి paluku-baḍi. n. Pronunciation. ఉచ్చారణము. Influence, power of word. ఆయనకు ఆ ఊరిలో కొంచెము పలుకుబడి కద్దు he has some influence in that town. పలికించు palikinṭsu. v. a. To cause to speak. To utter or use (words or notes.) To sound or ring. అందుకు సాక్షులను పలికించినాడు he proved this by witnesses, he called witnesses to prove it. పలుకు పడతి or పలుకుచెలి paluku-paḍati. n. The goddess of speech, Sarasvati, వాగ్దేవి, సరస్వతి. పలుకరించు, పలకరించు or పల్కరించు palukarinṭsu. v. n. To speak. మాటాడు. To encourage, to challenge, హెచ్చరించు. పలుకరింత or పల్కరింత palukarinta. n. Calling. పిలువడము. Challenge, ఎచ్చరించడము.