(p. 145) īrmamu īirmamu. [Skt.] n. A sore, a wound. పుండు.

(p. 184) eḍa eḍa. [Tel.] n. Place, space, చోటు; Interval, medium distance. చోటు, అవకాశము, దూరము. An interval of time గడువు. Breach or obstacle విఘ్నము. Business వ్యవహారము. Peace. సంధి. ఎడగల further off. నూరుబారలు యెడగా 100 fathoms off. తనకు బలము లేనియెడ while or if he is powerless. తానియెడ on his not coming. ఊరుచేరినయెడ on his arrival at the village. ఎడ eḍa. adj. Tender, young, లేత. Middle నడుమ. ఎడదూడ a weaned (i.e., separated) calf. కోడియెడ a chicken. ఎడబిడ్డ the last but one child. తొంటియెడ in the former place. ఎడపోవువాడు a gobetween. BD. iii. 737. ఎడలేకున్న continuous, without interval or break. ఎడను or ఎడల regarding, concerning, of, about. నాయెడ towards me. గురునియెడ towards the teacher. ఇడినయెడ on giving, కానియెడ if it is not so. మియడవాయెడ towards you and me. ఇట్లప్పురంబు చేరునెడ on arrival at the town. ఎడగాపెట్టు to set aside, reserve. ఎడకట్టు eḍa-kaṭṭu. v. n. To find a place for itself. To gather or form as a boil ఆరినపుండు మరల చీముపట్టు, చేర్చు. ఎడకత్తె eḍa-katte. n. A bawd. ఎడకాడు eḍa-kāḍu n. A go-between, a pimp. ఎడకారు eḍa-kāru. n. An untimely crop, a crop produced out of season' before the rains. వ్యత్యయకృషి. ఎడకారుగా పుట్టిన forced, grown out of season, succedaneous.

(p. 308) keluku or కెలకు keluku [Tel.] v. a. To stir up, dig up or loosen earth. To scratch. మాని పోయినపుండ్లు మరలికెలికినట్లు this is merely stirring an old quarrel, opening a healed sore. 'ఇందులకుంబోవందపడు ప్రత్యత్తరంబుల వీనింగెలంకినబుద్ధి క్షోభంబుగాక.' A. vi. 47. To dig up. పెల్లగించు. 'కోలలగెలికిన గుణములు గలవె.' Pal. 27. కెల్లగించు kella-ginṭsu. v. t. To dig up. పెల్లగించు To rake up, to irritate, to exasperate రేచు.

(p. 322) koruku koruku. [Tel.] v. a. To bite, gnaw, grind or gnash. పండ్లు కొరుకు to gnash the teeth. కొరుకుడుపుండు a cancer or gnawing ulcer. కొరుకు n. A bite. Food. Also, a veneral disease, syphillis మేహరోగ విశేషము. కొరుకులు bites, peckings, eating. H. D. i. 1741. కొరుకులు korukulu. n. Props, timbers set to prevent the fall of a weight.

(p. 327) kōti kōti. [Tel.] n. A monkey. తాను చెడ్డ కోతి వనమెల్లచెరిచినది 'one sickly sheep infects the flock.' కోతిపుండు బ్రహ్మరాక్షసి యైనట్లున్నది it is like making' mountains of molchills. కోతికొమ్మంచి kōti-kommanchi. [కోతి+కొమ్మ+అంచు or అనుచు.] n. A certain game. కోతివన్నె kōti-vanne. n. Monkey colour, i.e., brown. కోతిపుల్లలు kōti-pullalu. n. Certain sticks fixed in a loom. మగ్గపుపలకదారములను మీదికి తగిలించే పుల్లలు.

(p. 330) kōvi or క్రోవి kōvi. [Tel.] n. A tube, గొట్టము. An orifice, opening. A musket తుపాకి. చేతికోవి a pistol (రా. వి. v.) A bottle బుడ్డి. (నీలా. iii.) A waterpipe భూమి లోపల నీళ్లువచ్చుట కేర్పరచిన మార్గము. A crucible మూస. (కళా. viii.) A flute. ముక్కుకోవి a nostril. గొంతుకోవి the gullet, పుట్టకోవులు the openings or mouths of a white ant hill. కోవిపుండు a sinus or opening in a boil: a corn on the foot. కపురంపుకోవులు pastiles of camphor. తేనె కోవి a honey comb. కోవులు round tiles used in roofs, which are truncated and bisected cones. కొండెములక్రోవి a mere pack of lies.

(p. 339) kṣatamu kshatamu. [Skt.] adj. Beaten, hurt. గాయము నొందిన. n. A wound, a sore, a hurt. పుండు, గాయము. క్షతజము ksha-tajamu. (Lit. produced from a wound.) n. Blood. రక్తము, నెత్తురు. క్షతి kshati. n. A wound. గాయము. Mischief, harm, damage. చెరుపు, నాశము.

(p. 365) gāli gāli. [Tel.] n. Wind, air, breeze. వాయువు. Scent మృగములదేహవాసన. A devil పిశాచము. plu. గాలులు. వానికి గాలి సోకినది he is possessed by a devil. గాలి విద్య an art that, like painting, depends on geniua alone and cannot be taught. గాలిమాట. a rumour. Empty talk, nonsense, లోక ప్రవాదము. గాలికుంటు a spavin, a disease that attacks horses and cattle. పిచ్చుకకుంటి, పశువులకు గొరిసెలందు పుండుపడే వ్యాధి. గాలికల a senseless or empty dream. వారిది గాలిజీవనము they live upon the wind, i.e., they have no settled means of life. గాలికుక్క gāli-kukka. n. A hound: because it follows the scent. గాలిగుడి gāli-guḍi. n. A halo round the sun or moon. పరివేషము. గాలిగాడు gāli-gāḍu. n. An ass; a fool. గాలిగుడ్డు gāli-guḍḍu. lit. A wind egg. A simpleton. Nothing, nonsense. గాలిగూళ్లు (from గూడు.) gāli-gūḷḷu. n. A mode of arranging sheaves so as to be aired. గాలిగొను gāli-gonu. v. n. To be aired. గాలిపారు. గాలిగోపురము gāli-gōpuramu. n. The dome over a temple gate: a steeple. The ornamented gate of a temple. గాలి చక్రము gāli-chakramu. n. A weather-cock. గాలిదిండి gālidinḍi. n. A snake. పాము. గాలినెచ్చెలి gāli-nechecheli. n. The friend of wind, i.e., fire. అగ్ని. గాలిపంట gāli-panṭa. n. A precarious crop. గాలిపటము or గాలిపడగ gāli-paṭamu. n. A paper kite. గాలిబిళ్లలు gāli-biḷḷalu. n. The disease called mumps. గాలిమండ or గాలిమందపశువులు gāli-manda. n. Cattle herded in the forest, which become half wild. గాలివాన gāli-vāna. n. A tempest, storm, hurricane. గాలితోడివాన, తుపాను, ఝంఝ.

(p. 498) tanti tanti. [Tel.] n. The wire or string of musical instrument, a wire. కమ్మి, తీగె. తంతికురుపు or నారిపుండు tanti-kurupu. n. Guinea worm. తంతివాద్యము tanti-vādyamu. [Tel+Skt.] n. A stringed instrument.

(p. 510) tammi tammi. [Tel.] n. The lotus. పద్మము. A disposition or arrangement of an army in the battle-field in the form of a lotus పద్మవ్యూహము. కెందమ్మి the red lotus. తమ్మికంటి tammi-kanṭi. n. A fair eyed person, A translation of the Sanskrit word పుండరీకాక్షః, a name of Vishṇu. తమ్మికెంపు tammi-kempu. n. A sapphire. పద్మరాగము. తమ్మికేలు tammi-kēlu. n. A lotus-like (i.e., beautiful) hand. తమ్మిచూలలి or తమ్మిపుట్టు tammi-ṭsūli. n. The god who sprang from a lotus, i.e., Bramha. పద్మగర్భుడు. తమ్మిదొర the lord of the lotus, i.e., the sun. తమ్మిచెలి tammi-cheli. n. The lover of the lotus, i.e., the sun, తమ్మిదొరచూలి an epithet of Sugrīva. R. v. 259. తమ్మిపగతుడు the foe of the lotus, i.e., the moon. తమ్మిమోహరము tammimōharamu. n. The 'lotus evolution', a certain form of military array. తమ్మయింటి గరిత = Lakshmi.

(p. 531) tiryakku tiryakku. [Skt.] adj. Moving crookedly, writhing. అడ్డముగా పోవునది. Moving, animate. తిర్యగ్విధముగా tortuously. Turned away, as the face. తిర్యక్పుండ్రము a mark drawn across the forehead. తిర్యగ్జంతువు or తిర్యగ్జీవి tiryag-jantuvu. n. An animal, a bird, a snake, &c., as being prone or having the face downwards in distinction from man who stands erect. తర్యగ్యోనిజము tiryag-yōnijamu. adj. Animated, born from the womb of a living being, as distinguished from plants. 'తర్యగ్యోనిజన్మము.' V. P. iv. 2.

(p. 550) teli teli. [Tel.] adj. White. తెల్లని. Bright. Pure నిర్మలము. తెలినవ్వు a bright smile. n. Whiteness. తెలుపు. తెలిగన్నులు teligannulu. n. The whites of the eyes: staring eyes: upturned eyes that shew the white. తెలిగంటి a bright eyed woman చక్కని ఆడుది. తెలిపువ్వు teli-puvvu. n. A phrase for the moon, as being the 'Flower of brilliancy.' H. ii. 4. తెలిగాము teli-gāmu. n. (Lit.) The white or silvery planet, i.e., Venus శుక్రుడు తెలిడమ్మి teli-dammi. n. The white lotus. తెలిదమ్మికంటి teli-dammi-kanṭi. n. The white-lotus-eyed, i.e., Vishnu, పుండరీకాక్షుడు. తెలిపిట్ట teli-piṭṭa. n. The white bird, i.e., swan హంస. తెలిమెకము teli-mekamu. n. The bright beast, i.e., a lion. తెలిమొడవు teli-modavu. n. The white cow, i.e., కామధేనువు. తెలియేరు teḷi-yēru. n. The white river, i.e., the Heavenly Ganges. ఆకాశగంగ.

(p. 570) tri tri. [Skt. cf. Eng. 'Three.'] pron. Three మూడు. త్రింశత్ or త్రింశత్తు trimṣat. n. Thirty. ద్వాత్రింశత్ Thirty two. త్రికము trikamu. n. The thigh bone, ముడ్డిపూస. A water wheel. కపిల. త్రికటుకము tri-kaṭukamu. n. Lit: The three spices, viz., black pepper, dry ginger, and long pepper. సొంటి, పిప్పలి, మిరియాలు త్రికరణము tri-karaṇamu. n. The three elements of action, i.e., thought, word and deed. త్రికరణశుద్ధి pure in thought, word and deed. త్రికరణశుద్ధి pure in thought, word and deed. త్రికాలము tri-kālamu. n. The three times, i.e., morn, noon and night. త్రికాలమందున్న always, ever, day and night, at all hours. త్రికూటము tri-kuṭamu. n. A certain hill. త్రికోణము tri-kōṇamu. n. A triangle. మోచేతివంపు. త్రికోణకుండలి ṭri-kōṇa-kunḍali. n. The pineal gland, the part of the brain wherein the soul is imagined to dwell. త్రితయము tri-tayamu. pron. Three, మూడు. త్రిత్వము tritvamu. n. Lit: Three-ness, Trinity-a term used in Christain Theology. త్రిదండము tri-danḍamu. n. A staff, formed of three slips of split bamboo, six feet long bound together as one cane, each slip being intended to represent Thought, Word and Deed. మనోదండము, వాగ్దండము, కర్మదండము అను మూడు దండములు; ఈ మూడు దండములుగల సన్యాసాశ్రమము. త్రిదండి a mendicant bearing such a staff. త్రిదశుడు tri-daṣuḍu. [త్రి+దశ = three states or thrice ten (years)] n. One who enjoys the three stages of live, viz, infancy, youth and manhood, but no old age. A god: so named as being 'thirty years old:' this being considered the prime of a man: and the age at which immortals always continue. త్రిదశాలయము tri-daṣ-ālayamu. n. Lit: The abode of the immortals, i.e., Heaven, స్వర్గము. త్రిదివము tri-divamu. n. Heaven. త్రిదివుడు tri-divuḍu. n. A god. Padma. ix. 86. త్రిదివేశుడు a god; or, Indra, as lord of the gods. త్రిదోషము tri-dōshamu. n. Disorder of the three humours, viz., phlegm, bile, and strabilis. వాత పిత్త శ్లేష్మములు. త్రినేత్రుడు or త్రిలోచనుడు tri-nētruḍu. n. The three eyed god, that is, Siva. త్రివథగ tri-patha-ga. n. The stream which runs in 'three beds,' i.e., the Ganges, fabled to flow through heaven, earth and hades. త్రిపుమడ్రము tri-punḍramu. n. The triple mark worn across the forehead by Saivites. (ఊర్ధ్వపుండ్రము is the upright line worn by the Vaishnavites.) త్రిపుట tri-puṭa. n. The name of a certain musical metre. ఏడక్షరములకాలము. త్రిపురము tri-puramu. n. The name of a district of Bengal (now called Tipperah) called after its kind, Tripura, a giant who was vanquished by Siva: who, as 'slayer of Tripura' derives hence the name త్రిపురజిత్తు, త్రిపుసూదనుడు, త్రిపురాంతకుడు, త్రిపురారి, &c. త్రిపురదేవి or త్రిపురసుందరి the Bonạ Dea, Venus. త్రిఫలము tri-phalamu. n. The three species of myrobalan; the Phyllanthea emblica కరక, Terminalia chebula తాడి, and Terminalia speciosa ఉసిరిక.

(p. 631) naḍumu naḍumu. [Tel.] n. The middle, the waist, or loins. కాను. The middle portion మధ్యబాగము. నడుముకట్టుకొను naḍumu-kaṭṭu-konu. v. n. To undertake, to make oneself ready. To gird up the loins, to be ready. సిద్ధపడు. To take a vow of chastity, నడుమంతరము or నడుమంత్రము naḍu-mantaramu. (నడుము+అంతరము.) adj. Extraordinary, unprecedented, unthought of, as a windfall. n. The waist, కొను. An interval, మధ్యకాలము. adj. Middling, neither here nor there. నడమంతరపేరు an alias. నడమంతరపు ఐశ్వర్యమునకును వరము మీది పుండునకును చురుకు అధికము those who have recently become rich and an ulcer on a nerve give great trouble. నడమంతరముగా nada-mantaramu-gā. adv. Unexpectedly. నడుచొచ్చు naḍu-ṭsoṭsṭsu. v. n. To come in the middle, to interpose, నడుమ ప్రవేశించు. నడుదింపు naḍu-dimpu. n. The flesh in the loins. మాంసవిశేషము. నడుములో చెక్కు to pocket, because they stick a handkerchief, &c., in at the girdle. నడుముపడిన gone in the loins, broken down, debilitated. నడుము వదిలినది there was an emission of semen. నడుమ or నడమ naḍuma. adj. Middle, centrical. నడుమును. adj. and postp. In the middle, meanwhile,. through, between. ఈ నడుమ presently: (also) lately. ఆ నడుమ meantime. నడమ వచ్చినారు they came between or interposed; they came as messengers or representatives. నడుమ వచ్చినవానికి ఇంత అధికారమా is an interloper to presume thus? నడుమ మాట్లాడు to interrupt one while speaking: or to intercede, to mediate. నడాన or నడుమను nadāna. adv. In the middle; midway.

(p. 645) nāri nāri. [Tel.] n. A bowstring. వింటిఅల్లెత్రాడు. A gut or muscle, నరము. నారి or నారికురుపు n. The guinea worm that breeds in the flesh of the leg, సెలపుండు, నాడివ్రణము. నారికాయ nāri-kāya. n. A scar caused by drawing the bowstring, అల్లెత్రాటి తాకుడువలన చేతియందు కలిగిన కిణము. A wart, కిణము. నారిపక్షి nāri-pakshi. n. The sea gull, from the entrails of which (నారి) bowstrings are made.