(p. 531) tirugu tirugu. [Tel.] v. n. To turn, rove, roam, travel. సంచరించు To be giddy. పరిభ్రమించు. To go back. వెనుకకుమరలు. To come again. మరలవచ్చు. To cease, go off, as, disease, be revoked, as an order. To fail, miss, be fruitless, to break one's faith. అతడు ఈ పనిలో తిరిగినాడు he was engaged in this business. వానికి ఒళ్లు తిరిగినది he felt giddy, he was sick, or vomited. మధ్యతిరుగు to intercede, act between others, be an agent. వానికి నోరు బాగా తిరగదు he does not pronounce well. ఆ మాట నా నోట్లో తిరగదు. I cannot pronounce that word. కావలితిరుగు to stand sentry. తిరగదీయు to tamper with or corrupt a witness తమ మాటకు తిరుగులేదు you are supreme: your word is law. హుండి తిరిగిపోయినది the bill was dishonoured. చుక్కలు తిరిగినది the stars have turned, i.e., it is past midnight. తిరుగాణి (తిరుగు+ఆణి.) a screw. సందుల తిరిగిరి they went round by the alleys. తిరుగు v. a. To go round, encircle. సరివేష్టించు. తిరుగు or తిరుగుడు tirugu. n. A turning, a turning back, తిరుగుట, భ్రమణము. A change మారుపాటు. A screw, a rivet, a carpenter's vice. మర. A bend or turn (as in a road.) The point on which an affair turns. తిరుగుడుబండి a return cart. లెక్కలో తిరుగుడు వచ్చినది or తిరుగుళ్లుపడినవి there is a difficulty, a question, a point to be cleared. తిరుగుడుచీల or తిరుగుడునొక్కు a screw, మర. తిరుగుడు పువ్వు tiruguḍu-puvvu. n. The turning flower, i.e., the sun flower. A sort of gold jewel worn by women. తిరుగుడుత్రాడు a noose, ఉరి, ఉచ్చు. తిరుగుదల tirugudala. n. A turn. మరలుట. వ్యాధి తిరుగుదలగా నున్నది the disease is on the turn. తిరుగుడుపడు to turn, to be giddy పరిభ్రమించు. తిరుగుడుపాటు tiruguḍu-pāṭu. n. Rebellion, resistance. తిరుగబడు or తిరగబడు tiruga-baḍu. v. t. To turn against, to rebel against, to oppose, to attack angrily. తిరగబాటు or తిరుగబాటు tiraga-bāṭu. n. Disobedience, rebellion, turning against. తిరగబోయు or తిరుగబోయు tiraga-bōyu. v. a. To spice, or season (a curry.) తిరగబోత or తిరుగబోత tiraga. n. Seasoning, putting spice, &c., to food. తిరగవేయు or తిరుగవేయు tiraga-vēyu v. a. To turn a thing over. తిరుగ or తిరుగా tiruga. adv. Again. తిరుగడ tirugaḍa. (తిరుగు+గడ.) n. A pipe which is turned by a screw. మరపెట్టినగొట్టము. తిరుగలి or తిరగలి tirugali. (తిరుగు+కల్లు.) n. A hand mill. (or తిరుగు+కలి.) Turning భ్రమము. తిరుగుబోతు tirugu-bōtu. n. A rambler, rover, giddy fool. తిరుగుమొరుగు or తిరుగుమరుపు tirugu-morugu. n. An intricacy, refinement. Ila. iii. 16. తిరుగుమొగము tirugu-mogamu. n. Turning away the face. విముఖము. తిరుగుపారు tirugu-pāru. v. t. To surround. పరివేష్టించు.

(p. 978) māru māru. [Tel.] v. n. To be changed. మారుపడు. To be transmuted, altered. వ్యత్యయమగు, ఒకటిమరియొకటియగు. ఆరూకలు మారవు that money will not pass. To be ruined, నశించు. n. Opposition, ఎదురు. A time, తడవ, ఆవృతి. ఒకమారు once. ఈమారు this once, or this time. రెండుమార్లు twice. ముమ్మారు thrice. పలుమారు many times. Buttermilk, మజ్జిగ. A course or remove at dinner, రెండవతూరి పెట్టదగిన భోజ్యపదార్థము. మారు. adj. Other, మరియొక. అన్యము. Opposite, opposed, ఎదురైన, ప్రతి. Turned, averted, పెడ. Replying, answering. మారు మనిషి a substitute. మారుమాటు a reply. మారతాళము a false key. మారుమొగము an averted countenance. మారుమూల a bye-place. మారుకొను or మార్కొను māru-konu. v. a. To attack, front, face. ఎదురుకొను. To oppose, to be adverse to. ఎదిరించు. మారుగా māru-gā. adv. Instead of, in lieu of, ప్రత్యామ్నాయముగా. నాకు మారుగా పోయినాడు he went in my place, instead of me. మారుచు or మార్చు māruṭsu. v. a. To change, మారజేయు. మార్పు. మారుపు, మారుదల or మారుపాటు mārpu. n. Changing, మారుట. మార్పు mārpu. n. Exchange, change. A kind of fish. కుండమార్పిళ్లు కూడదు or కుండమార్పులుకూడదు marrying a man's son and daughter with another man's daughter and son, is wrong. మారుతల్లి. మారుడు తల్లి or మారటతల్లి māru-talli. n. A step-mother. సవతితల్లి. మారుతాళము māru-tāḷamu. n. A picklock, a false key. దొంగ బీగము చెవి. మారుతుడు or మార్తుడు māru-tuḍu. n. An enemy plu. మారుతురు enemies, శత్రువులు. మారుపడు māru-paḍu. v. n. To be changed or exchanged. భేదపడు. To disappear, vanish, అదృశ్యమగు. మారుపు mārupu. n. A kind of fish. Russell. 168. 'మారుపులను జరువారికిచ్చె.' G. i. 111. మాతుపెట్టు or మార్పెట్టు māru-peṭṭu. v. a. To oppose. ఎదిరించు మారుబేరగాడు māru-bēra-gāḍu. n. A retail dealer. చిల్లర వర్తకుడు. మారుబేరము māru-bēramu. n. Retail trade. చిల్లరవర్తకము. మారుమనువు māru-manuvu. n. A woman's second espousals. ఆడదానికి రెండవ వివాహము. మారుమనువుది a woman who is married a second time, దిధిషువు, రెండవపెండడ్లాడినస్త్రీ. మారుమగడు a woman's unlawful husband, ఉపపతి, మారుమలయు, మార్మలయు, మారుమసలు or మార్మసలు māru-malayu. v. a. To rival, to match. సరిగా ఎదిరించు. 'నూత్నభానురుచికి మారుమలయుచునున్న శమంతకంబు.' Vish. vi. 263. 'తానునందరకును తత్తత్స్వరూపమానవాకృతులతో మారుమలయుచును.' L. xiii. 130. మారుమాట or మార్మాట māru-māṭa. n. An answer, ఎదురుత్తరము, ప్రతివచనము. మారుమొగము or మార్మొగము māru-mogamu. n. An averted face. పెడమొగము. మారుమ్రోత māru-mrota. n. A echo. ప్రతిధ్వని. మారుమూల māru-mūla. n. The opposite side, ఎదురుమూల. An out of the way corner or retired place మారుమ్రోయు māru-mrōyu. v. n. To echo. ప్రతిధ్వనిచేయు. మారురూపు māru-rūpu. n. A new appearance, a change of form. రూపాంతరము, మారిపోయినరూపు. మారొడ్డు mār-oḍḍu. v. a. To oppose, ప్రతిఘటించు మారువర్తకుడు māru-ṿartakuḍu. n. A retail dealer. చిల్లరవర్తకుడు. మారుమెడ or మార్మెడ māru-meḍa. n. A twisted neck. మెలిపడి పోయన కంఠము. A. iii. 23.

(p. 1200) vīḍu vīḍu. [Tel.] v. n. To be separated, loosened or unfastened, విడిపోవు, విడిచిపెట్టు, వదలు. To become plain or evident, విశదమగు. To be fulfilled, కొనసాగు. To increase, prosper, వర్ధిల్లు. v. a. To cause to be separated, వీడజేయు. 'దేవకీసుతుకోర్కితీగలువీడంగ వెలదికిమైదీగెవీడదొడగె.' BX. వీడజేయు vīḍa-jēyu. v. a. To do away, to cause to be separated. నివృత్తిజేయు. వీడదీయు vīḍa-dīyu. v. a. To take off, to separate. తీసివేయు, చీలదీయు. వీడదొక్కు vīḍa-dokku. v. a. To apportion, assign. పాలుపంచు. వీడుకొను or వీడ్కొను. vīḍu-konu. v. a. To quit, leave, abandon. To take leave or permission, విడుచు, విడిచిపెట్టు, వదలు, పోయివచ్చెదనని చెప్పుకొని వదలు, సెలవుపుచ్చుకొను. 'పామడు పుత్రుల దీవించి పునర్ధర్శన మయ్యెదమనచు వీడ్కొనినిజనివాసంబులకుంజనిరి.' M. IV. i. 54. 'అరణము గనిచ్చి సుఖముండుడనుచు దక్షుడబ్జువీడ్కొని భార్యతోనరిగెనపుడు.' T. iv. 195. వీడుకొలుపు or వీడ్కొలుపు vīḍu-kolupu. v. a. To send away, dismiss, పంపించు. సగనంపు. 'బ్రాహ్మణద్వేషంబులేక బ్రతుకుండని వీడ్కొలిపినంబోయి.' P. iii. 254. వీడుకోలు or వీడ్కోలు vīḍu-kōlu. n. Permission to go. పోవననుజ్ఞ. The act of leaving or quitting, విడుపు. Permission, leave. అనుజ్ఞ, సెలవు. Death, చావు. వీడుచు vīḍuṭsu. v. a. To cause to be separated, వీడజేయు. To let go, give up, విడిచిపెట్టు. వీడు౛ోడాడు vīḍu-dzōd-āḍu. v. n. To undergo a change, to be changed. మారుపాటునొందు. To resemble, సరిపోలు. వీడు౛ోడు Same as విజ్జోడు. (q. v.) విడుపడు, వీడ్పడు, వీడువడు or వీడ్వడు viḍu-paḍu. v. n. To be changed, మారుపడు. To differ, భేదపడు. To totter, as feet, తడబడు. వీడుపాటు or వీడ్పాటు vīḍu-pāṭu. n. Change, మారుపాటు. Difference, వ్యత్యాసము. A decision, settlement. ఏర్పాటు. 'కల్లయున్ నియమువీడ్పాటొందగా.' KP. iii. 269.