(p. 52) ani ani. [Tel.] (Past p|| of అను to say) Having said. This is translated by the word 'That' or 'so' or the infinitive mood is used, as వారు అక్కడ ఉండినారని అన్నాడు he told me that they were there. అవతల వెళ్లరాదని తిరిగీ వస్తిమి we did not think it right to go on and returned; we thought we must not go further; so we came back. నన్ను పొమ్మని చెప్పెను he told me to go. తన సొమ్మని యెంచి considering it his own. దాన్ని నాకని కొన్నాడు he bought it for me. కావలెనని అక్కడికి పోయినాడు he went there on purpose. పండ్లను పటపటమని కొరికినాడు he gnashed his teeth. ఘమ్మని fragrantly. తళుక్కని brilliantly. గడగడమని మాట్లాడినాడు he spoke rapidly. ఈగలు జుమ్మని ముసురు కొన్నవి the flies covered it buzzingly. నీవు ఈ శాలువ కప్పుకొంటే గుమ్మని ఉండును if you wear this shawl it feels warm: or, you will feel warm.

(p. 179) eṇḍa enḍa. [Tel.] n. Heat, sunshine, glare, radiance, ఎండయెక్కినది the sun is high. చిరుఎండ the soft heat of the morning or evening; రేయెండ moonshine. వాడు వచ్చినప్పుడు నిండా యెండయెక్కినది it was late in the day when he arrived. ఎండకాచునప్పుడు when it is hot. నీకు ఎండ తగిలినది, or, నీ ముఖమునకు ఎండతగిలినది you look hot or fatigued, ఎండకన్నెరుగనివాడు one whose 'eye knows not the sunbeam,' i.e., who lives in the shade. ఎండకాలము eṇḍa-kālamu. n. The hot weather. ఎండగట్టు eṇḍa-gaṭṭu. v. t. To tie up (as a cloth) in the sun to dry. ఎండిపోవు. ఎండదెబ్బ eṇḍa-gāli. n. A burning wind. ఎండగోట్టు eṇḍa-goṭṭu. v. i. To dry up or wither ఎండిసోవు. ఎండదెబ్బ eṇḍa-debba. n. A stroke of the sun. ఎండదొర or ఎండరేడు eṇḍa-dora. n. The sun. ఎండపొద్దు eṇḍa-poddu. n. Noon. ఎండమావి eṇḍa-māvi. n. The mirage మృగతృష్ణ. ఎండబెట్టు eṇḍa-beṭṭu. v. t. To put out to dry. ఎదురెండ the sun against the face.

(p. 180) enta enta. [Tel. ఏ+అంత] adj. How much. ఇది యెంత పొడుగు how long is this? ఎంత అన్యాయము what injustice! ఈ బంగారమెంత ఉన్నది what is the price (or weight) of this gold? అది యెంత పని what great matter is that? ఎంతమాత్రము how much? ఎంతలో within what price? ఎంతమాత్రము కాదు by no means. అట్లు అనడానకు నేనెంతవాణ్ని who am I that I should say so? నీవెంత ఆయనయెంత? what comparison is there between you and him? నేనెంత చెప్పినా notwithstanding all I could say. ఎంత చెల్లించితే అంత మంచిది the more you pay the better అప్పుడు ఎంత రాత్రియైయుండెను what time of night was it then? ఎంత సేపటికి వచ్చినాడు how long after did he come? ఎంతకు అమ్మినాడు for how much did he sell it? ఎంతమాత్రము కూడనిపని a thing quite out of the question. నీవెంత నేనెంత అని పోట్లాడినారు they scorned or insulted one another. ఎంతటి వారు what sort of persons? ఎంతమంది how many (persons.) The conjunction యు is sometimes added as an intensive. ఎంతయు రయంబున with very great speed ఎంతేని entēni. adv. Ever so much, how much soever. ఎంతైనను. ఎంతైన. how vast, how great, ever so great. ఎంతో much. ఎంతో సంతోషముతో with great joy.

(p. 207) oguḍu oguḍu. [Tel.] n. Husk, straw of the great millet (జొన్న). A dry leaf of the millet జొన్నలోనగువాని యొక్క యెండిన ఆకు. ఆ యెద్దు ఒగుడు ఒల్చుకొని తిని దంటు పారవేసినది the bullock has eaten the dry leaves and left the stalk. ఒగడుకరుచు to become thin or lean కృశించు.

(p. 218) ōmu ōmu. [Tel.] v. a. To preserve, to cherish. కాపాడు, పోషించు. 'ఎపుడుసంధ్యలయందు నిలువెళ్లనీక నిన్నో మెడుతల్లియెంతొరలునొక్కొ.' Swa. ii. 18.

(p. 238) kattera kattera. [Tel.] n. Scissors. The constellation or sign called కృత్తిక. The period of time when the sun is between the signs భరణి, రోహిణి and కృత్తిక. కత్తెర కాలు kattera-kālu. n. The upright cross pieces of wood in a dooly or litter, that connect the bottom with the pole above. కత్తెరగడ్డము kattera-gaddamu. n. A cropped beard. కత్తెరగాయము kattera-gāyamu. n. A certain kind of window గవాక్ష విశేషము. కత్తెరచీల kattera-chīla. n. A pin on which a lever acts. మీట ఆడే చీల. కత్తెరదొంగ kattera-donga. n. A cut purse. కత్తెరబావిలీలు kattera-bāvilīlu. n. An ornament of gold and gems worn by women near the top of the ear. కత్తెరయెండ kattera-yeṇḍa. n. Fierce heat. కత్తెరరాయ kattera-rāyi. n. Marble; a kind of black stone, which is sonorous like metal. కత్తెరవాసములు kattera-vāsamulu. n. Bamboos arranged against each other like the blades of scissors.

(p. 259) kalupu kalupu. [Tel. causal of కలియు.] n. A mixture. Weeds. పైరులోని కసపు మొదలైనవి. Curds పెరుగు. v. a. To mix. To join, unite. To bring together. To receive (into one's family or caste). దాన్ని కులములో కలుపుకొన్నారు they received or admitted her into the caste అతణ్ని కలుపుకొని యెందరు అయినారు including him how many were there? కలుపుకోలుతనము or కలుపుకోలు kalupu-kōlu-lanamu.n. Intimacy, friendship. అభేదము.

(p. 270) kādu kādu. [Tel. from అగు.] v. It is not (so). It is not possible. It is out of the question. It is opposed to అవును, i.e., yes, అది మంచిదికాదు it is not good. అవునా కాదా yes or no? ఈ యెండచేత పైరుకాదు the crop won't come forward on account of the heat. వారిని పిలిస్తే గాని కాదన్నాడు he said nothing could be done unless they were invited. వానికి నాకు కాదు he and I do not agree. ఇది ఒక రాజ్యముకాదు this is a wretched place. కాదె kāde. (కాదు+ఎ.) Is it not so? కాదా.

(p. 314) koṇḍa konḍa. [Tel.] A hill, hillock, mountain, rock. మల. కొండకాకి a hill crow. కొండకాటిగాడు konḍa-kāti-gāḍu. n. The Indian Tree-pie, Dendrocitta rufa.(F.B.I.) కొండకాలువ koṇḍa-kāluva. n. A mountain stream, or cascade. సెలయేరు, ఝరము. కొండగురుతు a common characteristic సామాన్యలక్షణము. కొండగొర్రె koṇḍa-gorre. n. A wild sheep, or hill sheep. The four-horned Antelope, Tetracerus quadricornis. కొండగోగు koṇḍagōgu. A plant, Hibiscus populncoides. కొండగోరింక koṇḍa-gōrinka. n. The southern Grackle, Enlabes religiosa. కొండచిలువ koṇḍa-chiluva. n. The rock snake. అజగరము, కొండపాము. A sluggard. కొండచీమ koṇḍa-chīma .n. The hill ant, or tree ant. కొండచూలి konḍa-ṭsūli. n. A name of Parvati; lit. Daughter of a Mountain. కొండత్రిమ్మరి konḍa-trimmari. n. (Lit. a hill-rover.) A monkey. కోతి. కొండనాలుక konḍa-nāluka. n. The uvula. చిరునాలుక. కొండపసుల konḍa-pasula-pōligāḍu. The White-bellied Drongo, Dicrurus cerulescens. కొండపిండి konḍa-pinḍi. n. A kind of tree. కొండపిచ్చిక. konḍa-pichchika. n. A hill sparrow. కొండపోడు konḍa-pōḍu. n. A corn-held on high ground. కొండబూరుగు a species of the silk cotton tree. కొండముచ్చు konḍa-muṭsṭsu. n. The lion-tailed monkey. Macacus silenus. నల్లనిమూతిగలకోతి. కొండయెంతవ konḍa-yentava. n. The ruddy Mungoose. Herpestes smithi. కొండయేనుగు konḍa-ēnugu. n. The Indian Elephant. Elephas maximus. కొండలొట్ట కన్నుజిట్ట konḍa-loṭṭa-kannu-jiṭṭa. n. The Jungle Wren-warbler. (Jerd.) Prinia Sylvatica. (F.B.I.) కొండరులు konḍa-rulu. [Tel.] n. Hill people, highlanders. 'కొండరుల్ చురు కొకయింతలేక మనుచున్.' G. xi. 20. కొండరేడు konḍa-rēḍu. n. The lord of hills. Himavat. కొండలాటి konḍalāṭi-pakshi. n. The bird called Sultan Bulbul. కొల్లాటిపక్షి. కొండవంగపండు konḍa-vanga-panḍu. n. The Indian Black headed Oriole. Oriolus melanocephalus. (F.B.I.) కొండవలిగాలి konḍa-vāli-gāli. n. A sharp cold wind. కొండవీటి చేంతాడు an immensely long rope, as long as a well-rope in Kondavidu near Guntur. కొండశిల n konḍa-ṣila. A rock snake, or boa.

(p. 326) kōḍu kōḍu. [Tel.] n. A rivulet, the branch of a river: an artificial canal. A bed of bulrushes: a marsh. నీటిపల్లము. A line రేఖ. A leg of a bed, table, or chair. కాలు. కోడుతారు to become overripe and wither. పండినపయిరు మిక్కిలియెండు. వరిపైరు కోడుతారినది the crop ir overripe. Ila. ii. 164. v. a. To brandish (the tongue as a snake.) To whisk (rice so as to separate the whole from the broken grains or stones.)

(p. 359) garuvamu garuvamu. [from Skt. గర్వము.] n. Pride. Affection. గౌరవము. Ardour, eagerness. విరివి. గరువపుటెండ ardent sunshine తీక్ష్ణమైన యెండ. గరువతనము garuva-tanāmu. n. Valour. మగటిమి.

(p. 396) granthamu granthamu. [Skt.] n. A book, a volume. Papers, record, proceedings. The text, as distinguished from notes or quotations. A metre 32 syllables in length. Hence మూడువేల గ్రంథము means a book of about 3000 lines. అది యెంత గ్రంథము what is the extent of that work? ఇక్కడ గ్రంథముపోయినట్టు సందేహము or ఇక్కడ గ్రంథము లోపమయినది the manuscript appears to be defective in this passage. గ్రంథకర్త grantha-karta. n. The author of a book. గ్రంథకుటి a writing room వ్రాసేగది. గ్రంథనము granthanamu. n. Stringing together, composing, a series. రచన, కూర్పు. గ్రంథభాష grantha-bhāsha. n. Book language. గ్రంథసాంగుడు grantha-sānguḍu. n. A great genius. A bully, a fierce fellow. గ్రంథస్థము granthasthamu. adj. Found in a book, quoted.

(p. 418) ciri or చిరు chiri. [Tel.] adj. Small, trifling, little, delicate, slight. చిరిచెమట gentle perspiration: చిరియెండ the gentle warmth of the morning or evening sun. చిరికప్ప chiri-kappa. n. A small frog, the wall frog, chunam frog or flying frog. చిరికూర chiri-kūra. n. A herb called Amaranthus polygonoides. Rox. iii. 602. చిరికొండి chiri-konḍi. n. A small knot చిన్నసిగ. చిరిట chiriṭa. n. The stopper of a bottle. చిరితాళము chiri-tālamu. n. A small lock or bell. చిటితాళము. [In all the compounds here, చిరి may be written చిరు] చిరితొడ the thinner part of the thigh, the leg.

(p. 426) ceṇḍu chenḍu. [Tel.] v. n. To rise, or spread, as a scent. v. a. To cut to pieces, mangle, destroy, break, ruin. ఖండించు. ఈయెండ చెండుతున్నది this sunshine is scorchingly hot. n. A cluster or ball or flowers. పూబంతి. A ball to play with. బంతి. చెండాడు chenḍ-āḍu. (చెండి+ఆడు.) v. a. To cut up into pieces. ఖండించు. To destroy, slay, To play at ball (చెండు ఆడు). చెండాట chenḍāta. n. A game at ball. చెండుగోరింపులు chenḍu-gōrimpulu. n. Playing at ball. చెండుకొనితిను to devour or plunder. చెండుమల్లె chenḍumalle. n. The marigold. బంతిపువ్వు, చేమంతి. చెండుబెండాడు chenḍu-benḍ-āḍu. v. t. To cut to pieces. చెండిపోతు or చండిపోతు chenḍi-pōtu. n. A wretch.

(p. 522) tānu tānu. [Tel.] pron. (reflexive.) Self, one, oneself. (G. తన. D. తనకు. Acc. తన్ను. plu. తాము, తమరు. G. తమ.) తనకుతానె voluntarily, of itself, of his own accord. తమకుతామే they of themselves. తాను చెడ్డకోతి వనమెల్లచెరిచినది one good-for-nothing monkey ruins the whole garden. తననే చూచినారు తననే చూచినారు (B. viii. 421.) they beheld him himself. తన్ను కాదనియెంచును (Vēma) he will not see that he is the person in question. తన్నుంచిరానట్టితప్పుకలదె. (Ila. iii. 56.) is there any error that does not spring from one's own folly?