(p. 9) aṇḍemu anḍemu. [Tel.] n. One pannier or pack: half a bullock load. కంట్లములో నొకభాగము, బరువులో సగము. అంకెము.

(p. 37) aḍḍa aḍḍa. [Tel.] n. A dry measure equal to two manicas. రెండు మానికెలకొలది. సగము కుంచము.

(p. 44) adda adda. [from Skt. అర్థ] adj. Half. సగము. అద్దగోడ. a wall that serves as a screen. అర్థరూపాయి a half rupee. అద్దమణుగు a half maund. అద్దపావులా a two anna piece. అద్దమరేయి addama-rēyi. n. Midnight. అర్ధరాత్రము, నిశీధి 'అద్ద మరేయద్దాసరి.' A. vi. 10. In revenue phrase, అద్ద means an incomplete heap. Also, a stamp or seal. వట్టిముద్ర. అద్దలవాడు he who stamps or marks the salt heaps. A marker or stamper. Also, a salt manufacturer. ముద్ర మనిషి, ఉప్పు చేసేవాడు. అద్ద n. A dry measure, half of a 'sola.' A small heap of straw not yet thrashed. అర్థసోల, నూర్చకుండా వేసిన చిన్న కుప్ప.

(p. 79) aramōḍcu ara-mōḍṭsu. [Tel.] v. a. To half close. సగముమూయు. అరమోడ్పు adj. Half closed. సగముమూసి కొన్న. 'అరమోడ్పుకనుదోయి రసపారవశ్యవిభ్రమము దెలుప.' T. iv. 79.

(p. 79) araviri ara-viri. [Tel.] adj. Half blown, half opened, as a flower, &c. సగము వికసించిన, అరవిరికంట (BD i. 221.) with a half opened eye.

(p. 79) aravīsamu ara-vīsamu. [Tel.] n. The half of half an anna: the thirty-second part of unity. వీసములో సగము, ఒకటిలో ముప్పదిరెండో భాగము.

(p. 84) ardhamu ardhamu. [Skt.] adj. Half; a moiety. సగము. అర్ధచంద్రుడు or అర్ధేందువు the crescent moon, a half moon. అర్థనారీశ్వరుడు the god Siva, in his form of half man and half woman. అర్థరాత్రి midnight. అర్ధాంగీకారము half permission, doubtful consent. అర్ధాక్షరము a half letter. (that is) a letter incompletely sounded, ask in పృథక్ prithak. అర్ధచతష్టి purblindness. అర్ధగోళము a hemisphere. అర్ధరథుడు a warrior who fights on a car along with another. అర్ధరాత్రార్థదివసము the equinox. అర్ధవ్యాసము half a circle. అర్ధాశనము half a meal. అర్ధోరుకము arthōrukamu. n. A short petticoat. వేశ్యలు సగముతొడల దాకా తొడుగుకొనే చల్లడము, లాగు.

(p. 444) calla ṭsalla. [Tel.] n. Curds beaten with water, buttermilk. మజ్జిగ. చల్లకైవచ్చి ముంత దాచనేల, చల్లకు పోయి ముంత దాచడమేమి why conceal your pot when you come for buttermilk, i.e., why do you beat about the bush? or, why mince the matter? చల్ల or చల్లని adj. Cool, cold. శీతము. Benign, merciful, healing. Comfortable. చల్లకము ṭsallakamu. n. Sprinkling. Watering, irrigation. చల్లుట. చల్లకడి ṭsalla-kaḍi. n. Flummery: buttermilk mingled with fenugreek. మెంతిమజ్జిగ. చల్లకవ్వము ṭsalla-kavvamu. n. A churn-staff: The bird called King-fisher: also a name for the insect called గొల్ల భామపురుగు mantis precatoria. చల్లగడ్డ ṭsalla-gaḍda. n. The linear leaved asparagus. Asparagus sarmentosus, Willden. Hamsa. iv. 12. Ainslie. ii. 409. Rox. ii. 151. Watts. శతమూలి. చల్లగా ṭsalla-gā. adv. Easily, gently, well, safely, comfortably: in good health, softly, deliberately. చల్లగాచూచు to look at or regard with satisfaction. చల్లగామాట్లాడు to speak coolly or gently. మీదొరతనము చల్లగా నుండవలెను may your reign be peaceful! వాని చెయ్యి చల్లగా నుండవలెను may his hand be blessed! 'తే అందరికి నన్నివగల నానాందమిచ్చి, చల్లచేయగ.' (Ila. i. 79.) with her graces she charmed them all, cheering and refreshing their hearts. కన్నులచల్లచేసె. (T. ii.38.) it cheered his eyes. చల్లని చెయ్యగల వైద్యుడు a physician with a lucky hand. చల్లనిప్రభువు a kind master. చల్లచప్పుడు ṭsalla-ṭsappuḍu. n. A fool జడుడు. చల్లచీమ or చలిచీమ ṭsalla-chīma. n. A black ant, so called because it is benign or merciful in not stinging as the red ant does. చల్లజంపు ṭsalla-zampu. n. One who kills in cold blood. A cruel man భయంకరుడు. చల్లటి ṭsllaṭi. adj. Cool Convex. చల్లటిబిళ్ల a convex plate of glass. as distinguished from అద్దపుబిల్ల a pane. చల్లడము or చల్లాడము ṭsallaḍamu. n. Tight drawers or breeches: short trousers, which reach as far as the middle of the thigh. The loose skirt end of the waist band that hangs in front: ఇ౛ారు, సగముతొడవరకు తొడుగుకొనే గుడిగి. చల్లదనము or చల్లన ṭsalla-danamu. n. Coolness, coldness. చల్లనీరుకణితి ṭsalla-nīru-kaṇiti. n. A sort of fish. A species of sparus. Russell's fishes. No. 104. చల్లలపడు ṭsalla-paḍu. v. n. To cool. చల్లన గు. చల్లరసము Same as చల్లకడి. చల్లరాడు tsalla-rāḍu. n. The post (తరికంబము) round which the string passes, which works the churning stick. చల్లవడియము tsalla-caḍiyamu. n. A kind of cake. వడియములలో ఒకభేదము. చల్లచేయు ṭsalla-chēyu. v. t. To cool. చల్లపరుచు. చలల్లారు tsallāru.v. n. To grow cool. చల్లపడు. To become calm, to be allayed, restrained or pacified ఉపశమిల్లు. To be extinguished. చల్లార్చు tsall-āruṭsu. v. a. To cool or calm, to allay, restrain or pacify, to extinguish.

(p. 430) ceri cheri. [Tel.] adv. Apiece, each. ఒక్కొక్కనికి. చెరిసగము పుచ్చుకొన్నారు each took half.

(p. 433) cēṭu chēṭu. [Tel.] n. Work, పని. Ill, harm, ruin, waste, spoiling, misfortune, disaster. కీడు, నాశము, చేటుపాటుచెరిసగము sharing the loss and gain. చేటుకాలము a period of misfortune. చేటుమణుగు to be ruined or destroyed. చేటుడు chēṭuḍu. n. A man servant పనివాడు. చేట్లకొరివి chēṭla-korivi. n. A perfect firebrand, i.e., an unfortunate or useless person. నిర్బాగ్యుడు.

(p. 785) peṇḍe or పెండెబద్ద penḍe. [Tel.] n. A lath or small rafter, commonly called a reaper, a strip of wood. ఇంటివాసములమీద అడ్డముగా వేసికట్టే కొయ్య. A pannier or pack, being half a bullock load. పొగాకు మొదలయినవాటిలో సగము. విభూతి పెండెకట్లు or త్రిపుండ్రకము the triple line of ashes drawn across the forehead by worshippers of Siva, పెండెలవలె పట్టెలుగాతీర్చిన విభూతి రేఖలు.

(p. 801) pontanamu pon-tanamu. [Tel. పొందు+తనము.] n. A happy conjuction of stars, గ్రహమైత్రి, కూటము. గణపొంతనము euphony in verse, connection by analogy. నాకు వానికి పొంతనములేదు he and I do not agree, నాకు వానికి పడదు, గిట్టదు, సరిపడదు, లేక, సగముఎరుక. పొంతము pontamu. n. Friendship, స్నేహము. పొంతకత్తె ponta-katte. n. A pimp, కుంటెనకత్తె.

(p. 815) posagu posagu. [Tel.] v. n. To agree, fit, suit, be consistent with. To happen, take place, occur, befal. ఒనగూడు, ఒప్పు, పొందుపడు, చక్కబడు, ఇముడు, సరిపడు, అనుకూలించు. To be got, obtained. సంభవించు, దొరకు, లభించు. వీరికి వారికి పొసగదు they do not agree, they are on bad terms. వానికేమి పొసగినది what happened to him? ఈ కర్మము నీకెట్లు పొసగినది how did you get into this trouble? 'భోజనవేళల పొసగునే మాట,' Pal. 44. 'పరసమినుము సోకిబంగారమైనట్లు, కప్పురంబుజ్యోతిగలసినట్లు, పుష్పమందుతావి పొస గినట్లగుముక్తి.' Vēma. i. 81. పొసగ posaga. adv. Duty, fitly. 'చంపదగిన యట్టి శత్రుడుతనచేత, జిక్కెనేనికీడుసేయ రాదు, పొసగమేలుచేసి పొమ్మనుటేచావు.' Vēma. i. 23. పొసగించు posaginṭsu. v. a. To cause to agree or fit. To bring to terms, to persuade. పొసగుడు posagudu. n. Convenience, aid, help, అనుకూల్యము. Happening, ప్రాప్తమగుట.

(p. 822) pōhaṇa pōhana. [Tel.] n. Joining, uniting, కూర్పు. Skill, నేర్పు. A fact or occurrence, సందర్భము, వ్యవహారము, పని. 'మనపురికావలి వారిని, దనరగబిలిపించియడుగ దగువారలుపోహిణయిటువలెవచ్చినదని, వినిపింతురు నడచుగతులు పృధ్వీనాధా.' Bdj. iv. 67. పోహణించు pōhaṇinṭsu. v. a. To string together. గుంభనచేయు, కూర్చు. 'సీ పాసగముత్తెపుసరుల్ పోహణించినలీల తమలోన దొరయుశబ్దములు గూర్చి.' KP. i. 88.

(p. 926) bhūmika bhūmika. [Skt.] n. A garb, costume theatrical dress, trim. వేషము, A spot, place, situation, land. ప్రదేశము, స్థలము. 'తానెకట్టినభూమిక దాల్చుమాకు.' A. vi. 169. 'మృంగాంకమండలంబు సగముగ బళించిన రాహుగ్రహ భూమికల చందంబుననం దందదిరుగు బొల్లిమోరలభల్లూకంబులును.' Parij. ii. 113.