(p. 137) ibhamu ibhamu. (Skt of elephant. Gr. elephas.] An elephant. ఇభయాన ibhayāna. n. A graceful woman, i. e., a woman with an elephant's easy and luxurious rolling gait. ఇభి ibhi. n. A she-elephant ఇభ్యుడు ibhyuḍu. A ruler, rich man. (A. ii. 125.)

(p. 294) kuduru kuduru. [Tel.] v. n. To settle. స్థిరమగు. To recover (from illness) స్వస్థమగు. To be set, arranged, fixed, settled. To be got, obtained, found, come to hand. To fit or suit. అనుకూలమగు. To be introduced into an employ, to enter on it. To become firm, resolute. To succeed, prosper, flourish. కుదిరిన వ్రాత a settled handwriting అంతా బాగా కుదిరినది all is now right or settled. గణములు కుదరలేదు the metre is defective. ఆ పని వానికి కుదిరినది he obtained that employment. నాకు ఇల్లు కుదరలేదు. I cannot obtain lodgings. కుదురుపాటు kuduru-pāṭu. n. Settlement, arrangement, cure, remedy. కుదురుచు or కుదుర్చు or కుడిరించు kuduruṭsu. (causal of కుదురు.) v. n. To restore, to settle or arrange, to curl, to heal, to pacify, to calm, to fix or place. కుదురు kuduru. n. (G. కుదిటి Loc. కుదుట. Plu. కుదుళ్లు.) n. Settlement. Symmetry, gracefulness, beauty. Trimness, orderliness. అమరిక. Health, perfection. A family వంశము. One branch of a family. A garden bed. పాదు. A support or prop ప్రాపు. a ledge, or rim, preventing grain falling out of a mortar. A settle or ring of cord to prevent a pot from rolling over. చనుకుదురు a cancer in the breast. వాడు ఒక కుదిటివాడు he belongs to one branch of the family. ఒక్క కుదురైయున్నారు they live as one family. కుదురుకొను or కుదురుపడు kuduru-konu. v. n. To settle, to be settled. కదలకనిలుచు, నెలకొను, స్థిరపడు.

(p. 350) gajamu gajamu. [Skt.] n. An elephant. adj. Large. గజనిమ్మ the horse lime, i.e., the large lime: గజవ్యాళి a huge dragon, గజదొంగ a great rogue. గజము [H.] n. A yard, three feet. గజేంద్రగజము gajēndra-gajamu. n. The measure called 'the great yard' equal to ten yards. గజకర్ణము gaja-karṇamu. (Lit. An 'elephant's ear.') n. A large fan with a hollow handle. wherein it can be turned round rapidly. గజకర్ణమురీతిగా fickle, uncertain as a weathercock. గజగామిని or గజయాన gaja-gāmini. n. A woman with the rolling pace of an elephant i.e., with a majestic gait. గజనిమీలినము gaja-nimīlinamu. n. Wakefulness or lightness of sleep (Literally, an elephant's sleep.) A nap. Cunning కపటము. గజపిప్పలి gaja-pippali. n. Long pepper. గజపుష్పము gaja-pushpamu. n. A plant also called Messua Roxburghi. నాగకేసరము. R. v. 310. గజరాజము gaja-rājamu. n. A sort of cloth. BD. iii. 103. గజరిపువు the enemy of the elephant, i.e., the lion. గజాననుడు gaj-ānanuḍu. 'Elephant faced.' -- an epithet of Gaṇēsa వినాయకుడు.

(p. 380) gurugurru guru-gurru. [Tel.] n. A rolling sound. ఒరలుట.

(p. 401) ghūrṇanamu ghūrṇanamu. [Skt.] n. Turning round, whirling, rolling. గిరగిరతిరగడము, తిరుగుడు. మదఘూర్ణమైన tipsy. ఘూర్ణితము ghūrṇitamu. adj. Rolling, turning. తిరుగుడుపడిన. ఘూర్ణిల్లు ghūrṇillu. v. n. To roll, turn round. తిరుగుడుపడు. To sound, resound. To ring or tinkle to roar, or hiss. మ్రోయు, రోషించు.

(p. 457) jiṅgamamu jangamamu. [Skt.] adj. Moveable, not stationary. తిరుగునది. జంగమ కట్టుబడి a temporary bailiff. జంగమనగము, (Vasu. iii. 249.) జంగమగ్రావము, or జంగమాద్రి rolling rock, a moving hill. P. i. 202; iii. 62. n. A moveable or chattel; property, personalty. Cattle, cows, sheep, &c. జంగముడు jangamuḍu. n. Jangam, or worshipper of Basava. L. XIV. 210. జంగమత్వము jangamatvamu. n. Moveableness, locomotion. G. ix. 121.

(p. 457) jiṅgamamu jangamamu. [Skt.] adj. Moveable, not stationary. తిరుగునది. జంగమ కట్టుబడి a temporary bailiff. జంగమనగము, (Vasu. iii. 249.) జంగమగ్రావము, or జంగమాద్రి rolling rock, a moving hill. P. i. 202; iii. 62. n. A moveable or chattel; property, personalty. Cattle, cows, sheep, &c. జంగముడు jangamuḍu. n. Jangam, or worshipper of Basava. L. XIV. 210. జంగమత్వము jangamatvamu. n. Moveableness, locomotion. G. ix. 121.

(p. 641) nāgamu nāgamu. [Skt. from నగ a hill.] n. Lit: That which pertains to a mountain. A serpent, పాము. Particularly, a cobra. An elephant, ఏనుగు. Various species of పాములు are called కంపునాగము, చింత N. దుంప N. పీత N. శంకు N. జొన్న N. కృష్ణ N. కోడె. N. adj. Large, పెద్ద. When used as the second part of compound, (సమాసము) it means Excellent. శ్రేష్ఠము. నాగకంకణుడు nāga-kankanuḍu. n. Siva who wears a 'bracelet of snakes.' నాగకేసరము nāga-kēsaramu. n. The small tree termed Mesua ferra. Rox. ii. 605. నాగగన్నేరు a large species of Oleander. నాగగొలంగ nāga-golanga. n. A plant called Murraya exolica. Rox. ii. 374. నాగజెముడు nāga-jemuḍu. n. A kind of cactus or prickly pear. నాగతాళి nāga-tāli. n. The plant called the prickly pear, Cactus indicus. Rox. ii. 474. Ains. ii. 217. నాగదంతి nāga-danti. n. A plant called కుంజర or నాగస్ఫోటము. నాగపడిగలు nāga-paḍigalu. n. Earrings in the shape of the expanded head of the cobra de capella. నాగపడిగలదండ a necklace. నాగపాశము nāga-pāṣamu. n. The serpentine weapon of Varuna. Nooses twining like serpents. W. on Vish. P. 140. నాగబంధము nāga-bandhamu. n. The serpent's embrace, i.e., both wound together in an upright position as shown in various sculptures. అభినయసంయుత హస్తభేదము. నాగబెత్తము nāga-bettamu. n. A cane with a metal tip at the end. నాగమళ్లె nāga-malle. n. The prickly pear; the plant named Justicia nasuta, అష్టపత్రిక. Rox. i. 120. నాగలోకము nāga-lōkamu. n. Lit: The serpent world, i.e., the nether world, పాతాళము. నాగవాసము nāga-vāsamu. n. The subterranean world of Nagas or fairies, నాగలోకము. A staple or a ring for a hasp, because shaped like a snake's head. తలుపుగొళ్లెముబైట తగిలించేది. The iron stays that diverge from the poles of a palanquin. A dancing house or theatre; a set of dancing girls, a troop of strolling players, నాట్యశాల. వేశ్యలమేళము. నాగస్వరము or నాగసరము nāga-svaramu. n. A hautboy, a kind of clarionet. A pipe used by snake players, పాములవాడు ఊదు బుర్ర. నాగాంతకుడు nāg-āntakuḍu. n. Lit: The killer of serpents, i.e., the eagle, గరుత్మంతుడు. నాగాననుడు nāgānanuḍu. n. Lit: 'Elephant faced', an epithet of Gaṇēsa. నాగు, నాగులు, నాగువు or నాగుబాము nāgu. n. A cobra. నాగము. నాగులుచీర a sort of petticoat woven with red stripes. నాగులచవితి nāgula-ṭsaviti. n. A festival devoted to serpent worship, held in the month of భాద్రపదము. నాగేంద్రుడు nāgēndruḍu. n. The kind of the Naga fairies.

(p. 811) poralu , పొర్లు, పొరలాడు, పొర్లాడు, పొరలబడు or పొర్లబడు poralu. [Tel.] v. n. To roll over, to roll on the ground; to wallow. To be in excess, to over-flow. To continue, ప్రవర్తిల్లు.' యదూద్వహుండు పుష్పతల్పంబుపై జేరి పొరలుచుండు.' Pal. 233. 'పురహరుడు మున్ను, సాధింపవచ్చిన చందమున నేడు, పొరలినకోపమున పొంగుచున్నాడు.' To wish, long for, like, కోరు, ఇచ్ఛించు.' సుస్థిరభుజశక్తి నైదుపదిసేయరు దత్తినతక్క మట్టి కై, పొరలరధీ శుడీకమలబుద్ధి కళూరిక దక్క.' A. ii. 39. టీ మట్టికై, భూమికై, పొరలరు, అభిలషింపరు. To be crossed or covered, as a cow. ఆవుపొర్లినతర్వాత after the cow was crossed. మాటపొర్లవద్దు do not break your word. ఆ కల్లుకుండ పొర్లిపొర్లి ఉన్నది the toddy pot is overflowing. పొరలు, పొరలిక, పొర్లిక or పొరలాట n. Rolling over or over flowing. పొరలుదండము a bow or salutation made while rolling on the ground. పొరలుపెట్టు Same as పొరలు. పొర్లుకట్ట porlu-kaṭṭa. n. A bank or bund raised to prevent water from overflowing. పొరలించు, పొర్లించు, పొరలుచు or పొరల్చు poralinṭsu. v. a. To roll. To turn over. మాటపొర్లించినాడు he changed his statement or prevaricated.

(p. 943) maṭṭi maṭṭi. [Tel.] n. Earth, soil, mud Scurf or dandruff. మట్టితిన్నపామువలె పడియున్నాడు he is as stupid as a snake gorged with mud. మట్టిగుర్రమున నమ్మి యేటిలోదిగుట to rely on a mud horse and go into a river, i.e., to trust to appearances. మట్టితైలము or మట్టినూనె maṭṭi-tadama. n. Earth oil kerosene or petroleum. మట్టాడు maṭṭ-āḍu. (మట్టి + ఆడు.) v. n. & a. To walk. నడచు. To wander, roam, సంచరించు. To spread, వ్యాపించు. To cut to pieces, తనుమాడు.' అత్తూపుగములు తుత్తమురుదొట్టి మట్టాడి అట్టహాసంబుచేసి.' R. v. 191. మట్టియ Same as మట్టి and మట్టె (q. v.) మట్టు maṭṭu. v. a. To tread or trample, to crush. తొక్కు. n. Trampling, walking over. త్రొక్కుడు. Limit, bounds, measure, restriction, extent; moderation. పర్యంతము. ప్రమాణము. మితి, కొలత, తగ్గుదల. A settle or ring of cord, fibre, &c. to prevent a pot from rolling over, కుదురు. A place, ప్రదేశము. పైమట్టు the upper place or part. అడుగుమట్టు the bottom. ఆ బల్లమట్టుపట్టి తీసుకొనిరా measure the plank కావడిమట్టు the frame or bottom of the slings in a Kāvadi. వానికి తెలివిమట్టు he is wanting in sense. వానితో చెప్పినది నాబుద్ధే మట్టు I was a fool to tell him this. ఈ సంవత్సరము జనముమట్టు this year the assembly is but small. వానికి పుణ్యగతులుమట్టు he has no chance of heaven. మట్టుబీర a kind of బీరకాయ (q. v.) మట్టుగిన్నె a cup with a foot or base attached to it. adj. Limited, small. మితము, తక్కువ. మట్టుకు as far as, up to as much as, in regard to, until, as long as. దీనికి ఒకమట్టుమితములేదు there is no end or limit to it. మట్టుమర్యాదలేనివాడు he who has neither modesty nor moderation. మట్టుమీరవద్దు you must not go beyond bounds. అతడు వచ్చువరకు అని దీనికి ఒకమట్టుపెట్టిరి they laid it aside until his arrival, మనసుచెదరనీక మట్టుపెట్టి.' (Vēma. ii. 278.) curbing and restraining the mind. ఈ మట్టున లేచిపోయిరి with this they went away or thereupon they went away. పోడుగుపడి అంతమట్టున వాన నిలిచినది there was a thunderbolt and then the rain ceased. వానికి అంతమట్టుకు తెలియదు he does not know so much. ఎంతమట్టుకు పోయినావు how far did you go? గొంతుమట్టుకు నీళ్లువస్తున్నవి the water is up to the neck. వాడు ఎంతమట్టుకుంటే అంతమట్టుకు సంతోషిస్తాడు he contents himself with as much as he gets. నా ప్రాణములు ఉన్న మట్టుకు as long as I have life. నామట్టుకు నేను ఉంటాను నీమట్టుకు నీవు ఉండు I shall keep to myself, you keep to yourself. బియ్యము కావలసిన మట్టుకు చిక్కును you can get as much rice as you want. సొమ్ములుమట్టుకు నాకు వద్దు as for the jewels I do not want them. అంతమట్టుకు మంచిపని చేస్తిని so far you did well. ఇంతమట్టుకు వచ్చిన తరువాత ఇకనేమి దాక్షిణ్యము when the matter has come to such a push what is the use of delicacy? వానికి తిండిమట్టుకు బాగా కావలెను he cares for nothing but his dinner. నేనుమట్టుకు పోతిని I alone went. వాని ఒళ్లు శానామట్టుకు నాసిగానున్నది his health is in a great measure recovered. మట్టుఅగు. మట్టుకొను or మట్టుపడు maṭṭu-agu. v. n. To lessen or be diminished. తగ్గు, అడగు. కుదురుపడు. రోగము మట్టుపడినది the disease is moderating. వానికి దాహము మట్టుపడినది his thirst was slackened. మట్టుగా maṭṭu-gā. adv. Moderately, మితముగా. వర్షము మట్టుగానున్నప్పుడు when the rain is moderate. దగ్గు మట్టుగానున్నది the cough is now moderate. మట్టుగా తిన్నాడు he ate moderately. మట్టు చేయు or మట్టుపరచు maṭṭu-chēyu. v. a. To lessen, moderate, diminish. తగ్గించు. వానికి జీతము మట్టుచేసినారు they diminished his pay, వానికి జీతము మట్టుచేసినారు they diminished his pay, వానికి జీతము తగ్గించినారు. మట్టుపెట్టు maṭṭu-peṭṭu. v. a. To keep down, suppress, అడచు. To kill, చంపు. మట్టుమిగులు or మట్టుమీరు maṭṭu-migulu. v. n. To exceed the limits, అతిక్రమించు.

(p. 1053) yamamu yamamu. [Skt.] n. Restraining or controlling the passions. A pair, a brace. 'యమనియమాది.' A. ii. 113. యమి yami. n. A sage, an ascetic. సన్యాసి. A swan, హంస. 'యమిశ్రేణులు.' ఆము. iv. యమించు yaminṭsu. v. a. To subdue, as one's passions. నిర్వ. iv.

(p. 1189) vilōlamu vi-lōlamu. [Skt.] adj. Tossed, rolling.

(p. 1215) velucu veluṭsu. [Tel. for వెడలుచు.] v. a. To drive, తోలు. వెలుచు or వెలిపించు v. a. To drive out, వెడలించు. 'చ వెలిచిన కన్ను నీరు ౛డి.' ఉ. హరి. v. వెలుచు or వెలుచు veluṭsu. v. a. To roll u p thread, (నూలు) తోడు. వెలుపుడు velupuḍu. n. The act of rolling thread. నూలువెలుచుట.