(p. 20) akramamu a-kramamu. [Skt.] n. Want of order. Irregularity. Wickedness, crime, క్రమభంగము, దుర్మార్గము, నేరము, దుష్కార్యము, అక్రమము adj. Irregular, disorderly, wicked, unjust. క్రమభంగమైన, దుష్ట, దుర్మార్గమైన, అన్యాయమైన. నన్ను గురించి అక్రమముగా మాట్లాడినాడు he railed at me. ఆ రూకలను అక్రమముగా ప్రయముచేసినాడు he wasted the money.

(p. 205) oṇḍu onḍu. [Tel.] n. One ఏకము. An individual. ఒకడు. Another. అన్యము. ఒండేమితెలియక not knowing a single thing. ఒండననేల why should you say anything? ఒండె or ఒండేని onḍē. (ఒండె+ఏని) if it is not so, అట్లు కానియెడల. ఒండెడ onḍ-eḍa. adv. Elsewhere. ఒండొండ onḍ-oṇḍa. (ఒండు+ఒండు+అ.) adv. One by one, continuously. Gradually. క్రమక్రమముగా. ఒండొండపారుచు flowing on continuously ఒండొంటికి onḍ-onṭi-ki. To one another. ఒకదానికొకటి. ఒండొరులు onḍ-orulu. (ఒండు+ఒరుడు) n. Each other. ఒకరికొకరు.

(p. 207) ogi ogi. [Tel.] adv. Duly క్రమముగా. మొగి.

(p. 333) kramamu kramamu. [Skt.] n. A series, an order, a line. A mode, a way, a course, a plan, a rule. Regularity, arrangement. ఈ క్రమమున thus, in this order. క్రమ క్రమముగా adv. One after another, in order, by degrees, day by day. క్రమశః kramaṣah. adv. Gradually, in order. క్రమస్థుడు krama-sthuḍu. n. A exact, punctilious or precise man. క్రమాలంకారము kramā-lankāramu. n. Poetical description in natural order. క్రమించు kraminṭsu. v. n. To clapse, pass by, as time: to depart, or pass away. అతిక్రమించు. To occupy or spread over or extend to ఆక్రమించు. క్రమేణ kramēṇa. adv. Successively, in due succession.

(p. 511) tarataramu or తరతరంబ tara-taramu. [Tel.] adv. Gradually, by degrees. క్రమముగా. One after another, in a series. పరంపరగా. తరతరముగా tara-taramu-gā. [Tel.] adv. Sort after sort, from generation to generation.

(p. 721) paruvaḍi paru-vaḍi. [Tel. పరువు+వడి.] adv. Properly, gently, well, fully, duly. క్రమముగా, కుదురుగా, తిన్నగా, అత్యంతము. 'పరువడిసూత్రములుదెంచి పారగవైతున్.' H. iii. 183. n. A time. పర్యాయము. Order, క్రమము. Various steps used in fencing. పాములో అడుగులువేయడము. 'ఎడమడుగు పరువడి, కుడియ డుగుపరువడి, కదలుపరువడి, కోపుపరువడి, దాటుపరువడి, ఒంటిఅడుగుకత్తెర, స్వరబందుకత్తెర, జాగినకత్తెర, చిట్టిఅడుగుకత్తెర, దాపుపావులు, జాగినపావులు, మొదలుగాగల పదిరెండు పరువళ్లుగల యగణ్యప్రావీణ్యంబెరిగి.' H. i. 240. ఇవి ముప్పదిరెండువిధంబులని కొందరందురు. 'సరసతగరడీలసాము చేయించి, పరగముప్పదిరెండు పరువళ్లునేర్పె.' Sārang. 647. 'జన్యస, న్నాహము దేహ చేష్టలనంబడగా పరువళ్లు చుట్టుచున్.' Satyabhāma. iv. 140.

(p. 812) pori pori. [Tel.] n. Same as పొలి. (q. v.) adj. Strong, great. అత్యంతము. adv. Exceedingly, very much. మిక్కిలి, అత్యంతము. Firmly, దృఢముగా. Duly, regularly, క్రమముగా. Often, మాటిమాటికి, తరుచుగా. Again, మళ్లీ. 'శ్రీనివాసమును క్షేత్రంబుగల పూర్ణమూర్తి బొరి పూజింతును.' H. iv. 297. పొరిగొను pori-gonu. v. a. To kill, slay, చంపు. To ruin, destroy, నాశముచేయు. To conquer, జయించు. 'బలవిక్రమఘనులగు దొర, లీల్గినమనసేన మేడినీశ్వరవిను కన్నులు సెడినట్లున్నది యిక్కొలదిం బొరిగొనుట నరునకు సుకరమగున్.' M. IX. i. 60. పొరిచూపు pori-ṭsūpu. n. A fierce look, భయంకరమైనచూపు. An envious look an inimical attitude, భేదదృష్టి. పొరి చూపుమాటలు pori-ṭsūpu-māṭalu. n. plu. Taunting words. పొరిపొరి pori-pori. adv. (anuk.) More and more, much more. Repeatedly, again and again, over and over. మిక్కిలి, మరీమరీ, మాటిమాటికి.' రమణి పొరిపొరి కన్నీరు క్రమ్మజుట్టి, మెలగి కాకులగ్రద్దల దలగ నడిచుచున్నయిది.' M. XI. ii. 67. పొరిపోవు, పొరివోవు or పొరిమాలు pori-pōvu. v. n. To die. చచ్చు. To be confused, to be agitated, కలుగు. పొరిపుచ్చు or పొరివుచ్చు pori-puṭsṭsu. v. a. To kill, చంపు. To confuse, కలుచు. 'అన్యాయపథమునందు నర్తించువారి నెవ్వరి నాహనంబున బొరిపుచ్చినను నది పుణ్యకృతియ.' M. XII. ii. 168. పొరిమారుచు, పొరిమార్చు, పొరిమాలుచు or పొరిమాల్చు pori-māruṭsu. v. a. To kill.

(p. 1017) mūrcha mūrchha. [Skt.] n. A swoon, fainting, an epileptic fit. సొమ్మ, స్మృతి తప్పుట, స్మారకము తప్పడము, మూర్చపోవు mūrchha-pōvu. v. n. To swoon. ముర్ఛ తెలిసినది the swoon went off, he recovered his senses. మూర్ఛన mūrchhana. n. Fainting, swooning. A cadence or dying fall in music. సంగీతమందు క్రమముగా స్వరారోహణావరోహణములు. HD. i. 865. మూర్ఛరోగము mūrchha-rōga. n. Fainting, a fit. స్మారకముతప్పు రోగము. మూర్ఛాలుడు mūrchhāluḍu. n. One who is subject of fits, మూర్ఛరోగము గలవాడు. మూర్ఛితుడు mūrchhituḍu. n. One who has fainted, మూర్ఛిల్లినవాడు. మూర్ఛిల్లు or మూర్ఛిలు mūrchhillu. v. n. To swoon or faint, స్మారకముతప్పు, సొమ్మసిల్లు.

(p. 1053) yathā yathā. [Skt.] adv. As, according to, to the extent of. యథాకాలము a reasonable time. యథాక్రమముగా yathā-kramamu-gā. adv. In order, orderly, duly. క్రమప్రకారముగా. యథాజాతుడు yathā-jātuḍu. n. A fool, blockhead. మూఢుడు. యథాతథా yathā-tathā. adv. In any way, in like manner, ఎట్లాగైనా, ఎట్లో అట్లు. యథార్థము yath-ārthamu. (యథా + అర్థము.) n. Truth, reality, verity, the case or fact. నిజము, సత్యము. యథార్థుడు a veracious man, a conscientious an. adj. True correct, real, actual, నిజమైన. యథార్థత yath-ārthata. n. Rectitude, veracity నిజము. యథాప్రకారముగా as usual. యథాభిమతముగా జరిగించినారు they did as he pleased. యథాయథలు yathā-yathalu. adv. Dispersedly. యథాయథలైపోవు to run away in various directions or at random, to flee or disperse on all sides.

(p. 1093) lañcamu lanṭsamu. [Tel.] A bribe; bribery. కార్యార్థముగాను అక్రమముగాను రహస్యముగాను ఇచ్చినసొమ్ము. 'అనినిజతపముల సర్థంబులంచంబుగానిచ్చి.' M. IX. ii. 276. లంచగొండి lanṭsa-gonḍi. n. One who is given to taking bribes.

(p. 1132) varasa or వరుస varasa. [Tel.] n. A line or row, పజ్త్కి. A series or order, పరంపర. A mode, way, క్రమము, విధము. Relationship, బంధుత్వక్రమము. Usage, వాడుక. A turn, relief, or time, వంతు. ఒకవరుస once. Likeness, similitude, సామ్యము. A present, a donation, a gift solemnly presented by a procession of relations or friends. బంధువులుగాని మిత్రులుగాని వాద్యసహితముగా తీసికొనివచ్చే బహుమానము. 'మిమువంటిపెద్దలెతగు వావియున్ వరుసదప్పిచరించిన.' URK. iv. 273. ఆ పని యీవరుసనుండగా when the business was in this state. రేపు అతని వరుస it is his turn to-morrow. నన్ను వాడు బ్రతుకనిచ్చే వరుసకనపడదు there is no chance of his sparing me. వరుసతప్పు to commit incest. ఎప్పుడు చెప్పేవరుసనే చెప్పినారు they talked as they have always done. వరసజ్వరము remittent or recurring fever such as tertain or quartain. వరసగా or వరుసగా varusa-gā. adv. In a line, in order, regularly. శ్రేణిగా, క్రమముగా. అన్నదమ్ముల వరసగానున్నారు they are connected as brothers. వరుసమొగ్గరము varusa-mogga-ramu. n. A military evolution. దండవ్యూహము.

(p. 1189) vilōmamu vi-lōmamu. [Skt.] adj. The wrong way, the reverse way, the opposite order or course, against the hair, against the grain, ప్రతిక్రమము, క్రమమునకు తలక్రిందు, వ్యత్యయము, విపర్యయము, 'విపరీతము, ప్రతికూలము, అవరోహణక్రమముగల. విలోమముగా contrariwise. అనులోమవిలోమ శ్లోకము a palindrome or verse that may be read forwards and backwards.

(p. 1237) vyūḍhamu vyūḍhamu. [Skt.] adj. Arranged, arrayed, placed in order or array; compact, firm. వ్యూహముగా నుంచబడిన, క్రమముగా నిలుపబడిన, దృఢమైన, దట్టమైన, విశాలమైన. 'కవచితవ్యూఢాంగక.' Swa. iv. 107.

(p. 1306) saradu , సరుదు, సర్దు or సద్దు saradu. [Tel.] v. a. To divide equally. సమముగా పంచు. To arrange, క్రమముగానుంచు.

(p. 1309) sari sari. [from Skt. సదృశః.] n. The end. అంతము. Similarity, likeness. సామ్యము, సమానము, సమము. Propriety, fitness, యుక్తము. [From Skt. సరః.] n. A garland, wreath. హారము. See also సరియ. ఆ వంశము ఇతనతో సరి that family terminates with him. సరిలేని మాణిక్యము a matchless gem. పెలసరికి at the end of the month. నెలసరికి up to that day. నీకు నాకు సరి there is an end of everything between us. సరికాని వారు those who are not equals. 'సరికాని వారితో సరసమాడెడువాని.' (Kālahas. §. 66.) he who takes liberties with such as are not his equals. సరికానిపని improper behaviour or conduct. సరికిసరి tit for tat. గోధుములు బియ్యానికి గోధుములు బియ్యానికి సరికిసరి ఇస్తారు they barter wheat for an equal quantity of rice.సరికిసరి చేసినాడు he repaid them according to what they had done. సరి. adj. Equal, like. సమము, ఈడైన. Just, right, proper, fit, correct, suitable, యుక్తమైన, తగిన, Corresponding to. Even, level, not odd, మిట్టపల్లములులేని. Ended, finished, సమాప్తము. అతనికి సరిలేడు he has no equal. రాత్రి అయినా సరే పగలు అయినా సరే be it day or be it night. ఇది సరికాదు this is not right. ఈ ఉత్సవము నేటితో సరి this feast is finished with this day. adv. Equally. సమానముగా, సరిగా. Fully, పూర్ణముగా. 'జలధి తోజలధియు సరిబోరుకరణి.' DRY. 2224. 'సరిబల్కుమని యదల్చు.' T. iii. 143. సరి (interj.) Well! Yes! very well! very good! Aha! Aha! Oh! బాగాయె; అంగీకారార్థము. సరికట్టు sari-kaṭṭu. v. n. To be equal or similar. దృష్టాంమగు. v. a. To attempt, యత్నించు. See సరిపడు below. సరికడచు sari-kaḍaṭsu. v. n. To exceed, excel. ముందుమించు, మీరు, అతిక్రమించు. సరిగా sari-gā. adv. Equally, abreast, properly, rightly, correctly, in good order, completely, fully. సమముగా, ౛తగా, ౛ోడుగా, యుక్తముగా, న్యాయముగా, క్రమముగా, సంపూర్ణముగా, ఆ రెండు పల్లకీలు సరిగా వచ్చుచుండెను the two palanquins were coming on abreast. సరిగెఅల్పులు sari-gelpulu. n. Quits (at dice or games), సమానమైన జయములు. సరిగొను sari-gonu. v. a. To resemble. సమానమగు. To kill, destroy. చంపు, రూపుమాపు. M. VII. iv. 277. సీ సరియన్న విరిపొన్న సరిగొన్నగరిమచేగంభీ రమగునాభిగాంచుదాని.' T. iv. 62. సరిచేయు ari-chēyu. v. a. To arrange or put in order, to put straight, to level or make even. To complete, end or finish. To equalize, క్రమపరచు, వంకర లేకుండా చేయు, మిట్టపల్లములు లేకుండా చేయు, ముగించు, సమానము చేయు. To ruin, నాశముచేయు, సరిచూచు sari-ṭsūṭsu. v. a. To compare, review, collate. సంప్రతించు, సరిగానుండజూచు. సరితూగు sari-tūgu. v. a. To counterbalance, to be equal in weight, to be equal. సమానమగు. సరిపడు, సరితాకు or సరికట్టు sari-paḍu. v. n. To be equal, fit, suit, agree. To be on good terms. To be complete, to be finished, expended, exhausted. సమానమగు, జతపడు, అనుకూలమగు, పొసగు, యుక్తమగు, అయిపోవు. ఆ బియ్యము సరిపడిపోయినవి the rice is all done. మీకు సరిపడితే ఉంచుకొండి keep it if you like it. మేమంటే సరిపడక not being on good terms with us. సరిపడని discontented. సరిపుచ్చు or సరిపెట్టు sari-putstsu. v. a. To equalize, సమముచేయు. To finish, end, complete, consume. ముగించు, కాజేయు, కార్యాంతముచేయు. సరిపోవు sari-pōvu. v. n. To be equal, become equal, సమానమగు. To fit, suit, agree. To be finished or terminated. To be expended, spent. To be ruined, or destroyed, అయిపోవు, వ్యయమైపోవు, నశించు. To be reconciled, సమాధానమగు. A. vi. 90. నోటికి సరిపోయినట్టు మాట్లాడినాడు he said everything that came to his tongue. అవి నీకు సరిపోతవవి these will suit you. నీవు తిట్టినదానికిని నేను కొట్టినదానికని సరిపోయినవి the blows I have given are a fair payment for your abuse. ఆ బియ్యము ఆ తపేలాకు సరిపోయినవి the rice was just enough to fill the vessel. సరిపొద్దు or సరిప్రొద్దు sari-poddu. n. Midnight, అర్థరాత్రి. P. iii. 45. సరిబిత్తరము sari-bittaramu. n. A kind of wrestling. మల్ల బంధవిశేషము. సరిబేసులు sari-bēsulu. n. A kind of game played by boys, పిల్లకాయలు ఆడే ఒక ఆట. 'గుళ్లుదాగుడుముచ్చిళ్లు గోలిపెట్టెలేలపాటలు, సరిబేసు లీలకూతలాదిగాశైశవక్రీడలాడి.' Vish. vii. 212. సరియగు sari-y-agu. v. n. To become equal, సమానమగు, to be destroyed, నశించు. సరియైన sari-y-aina. adj. Equal, like; just, right, proper, fit. Corresponding to. Level, straight; even, not odd. సమమైన, యుక్తమైన, తగిన, నూటియైన, ఈడైన, అవిషయమైన, మిట్టపల్లములు లేని. సరిలేని sari-lēni. adj. Matchless, unequalled. అసమానమైన. సరివచ్చు sari-vatstsu. v. n. To match, be alike, సమానమగు. సరిసమానము sari-samānamu. (a pleonasm.) n. Equality. సమము, తనకు సరిసమానము ఎవరులేరనుకొనుచున్నాడు he imagines that he has no equal. సరేగదా sarē-gadā. interj. Very well!